Poreklo stanovništva sela Zabrđe, opština Sjenica. Prema studiji „Sela sjeničkog kraja antropogeografska proučavanja“ Mile A. Pavlović iz 2009. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.
Zabrđe se nalazi istočno od Sjenice i udaljeno je 27 km. Svrstava se u naselja razbijenog tipa i smešteno je u visinskom pojasu 840-900 m. Sedo se nalazi na planinskom terenu između Duge Poljane i Belovodskog brda, na zapadu Burdelja, a na jugoistoku preko Seimenske kose dopire do Ljutaja. Locirano je pored magistralnog puta Sjenica – Duga Poljana – Novi Pazar. Od Duge Poljane udaljeno je 1 km, jugoistočno. Seoske kuće su smeštene iza brda, pa meštani smatraju da selo po tome nosi naziv, Zabrđe. Površina seoskog atara iznosi 102 ha, a deo je katastarske opštine Duga Poljana, površine 1.428 ha. Zabrđe je prema popisu 2002. godine imalo 50 stanovnika.
Pod ovim imenom nalazi se još jedno naselje u okolini Sjenice, kod Grgaja. Po popisu iz 1921. godine spominje se kao zaseok Duge Poljane, a status samostalnog naselja dobija Statutom opštine Sjenica iz 1964. godine.
Selo je poznato po livadama i to: Belovodska brda, Burdelj, Barica, Šehovina, Zukovača, Gornja livada, Donja livada itd. Selo je bogato šumom, a najpoznatiji šumski kompleks su Kukavice. U ataru sela izdvaja se i nekoliko dolina: Adževa dolina, Dumača, Vranica, Habibovo kućište i Dolina. U Zabrđu ima i nekoliko izvora: Mušov bunar, Ševarev i Ramovača, dok se u centru sela nalaze Draginjin izvor i Jusufova česma. Najpoznatija i čuvena je Rapajića česma (Bejtovska), koja nastaje iz jakog vrela, pored magistralnog puta Novi Pazar – Duga Poljana. Vode iz sela prema Ljudskoj reci odvodi Zabrđanski potok.
Selo je dobilo struju 1959, a telefon 2006. godine. Zabrđe makadamski put koji je u lošem stanju. Stanovništvo se vodom snabdeva individualno. Najvažnije zanimanjs stanovništva je stočarstvo. U selu su 3 dnevna migranta: 1 radnik i 2 učenika osnovne škole (školu pohađaju u Dugoj Poljani).
Broj stanovnika i domaćinstava sa indeksima i prosečnim brojem članova u domaćinstvu
Godina Broj stanovnika Broj domaćinstava Srednji broj članova u domaćinstvu
1948. 101 15 6,73
1953. 242 36 6,72
1961. 260 43 6,04
1971. 75 15 5,00
1981. 73 14 5,21
1991. 72 16 4,50
2002. 50 16 3,12
Zabrđe je u periodu 1948-1961. ostvarilo porast stanovnika 157%, a zatim do 2002. godine smanjenje za 81%. U istom vremenskom periodu broj domaćiistava se povećao 187%, a zatim do 2002. godine smanjio 63%. Prosečan broj članova u domaćinstvu je u opadanju od 1948. godine. Sa 5 i više članova bilo je 1991. godine 9 (56,25%), a 2002. godine 4 (25,00%) domaćinstava.
Domaćinstva u selu Zabrđe:
1. Fijuljanin Murat
Domaćinstvo ima 4 člana. Udaljeno je od osnovne škole i autobuske stanice 2 km. Kuća nije zidana od tvrdog materijala i nema sanitarne uređaje. U domaćinstvu je jedno lice zaposleno van teritorije Sjeničkog kraja, a jedno traži posao. Bave se uzgojem goveda.
Poreklo: bošnjačko.
Rod: Fijuljani u selu Draževiće.
2. Bašić Paša
Domaćinstvo ima 2 člana. Udaljeno je od osnovne škole i autobuske stanice 3 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala, ali nema sanitarne uređaje. U porodici nema zaposlenih, a jedno lice traži posao. Domaćinstvo se ne bavi uzgojem stoke.
Poreklo: bošnjačko.
Rod: Bašići.
3. Bašić Sabit
Domaćinstvo ima 5 članova. Udaljeno je od osnovne škole i autobuske stanice 3 km. Kuća nije zidana od tvrdog materijala i nema sanitarne uređaje. U domaćinstvu nema zaposlenih, a posao traže 3 člana. Jedno lice pohađa osnovnu a jedno srednju školu. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.
Poreklo: bošnjačko.
Rod: Bašići.
4. Bašić Ahmet
Domaćinstvo ima 7 članova. Udaljeno je od osnovne škole i autobuske stanice 2 km. Kuća je građena od tvrdog materijala i ima sanitarne uređaje. U domaćinstvu nema zaposlenih, a 3 člana traže posao. Dva lica pohađaju osnovnu školu. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.
Poreklo: bošnjačko.
Rod: Bašići.
Anketni list za domaćinstvo popunio je Bašić Ahmet.
5. Bašić Ibrahim
Domaćinstvo ima 6 članova. Udaljeno je od osnovne škole i autobuske stanice 2 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala, ali nema sanitarne uređaje. U domaćinstvu je jedno lice zaposleno u Sjenici, a 3 člana traže posao. Jedno lice je učenik osnovne škole. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.
Poreklo: bošnjačko.
Rod: Bašići.
Anketni list za domaćinstvo popunio je Bašić Ibrahim.
6. Bašić Zaim
Domaćinstvo ima 4 člana. Udaljeno je od osnovne škole i autobuske stanice 2 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima sanitarne uređaje. U domaćinstvu nema zaposlenih, a jedno lice traži posao. Bave se uzgojem goveda.
Poreklo: bošnjačko.
Rod: Ljajići u Belim Vodama.
Anketni list za domaćinstvo popunio je Bašić Zaim.
7. Kohrović Zlata
Domaćinstvo ima 6 članova. Udaljeno je od osnovne škole i autobuske stanice 2 km. Kuća je građena od tvrdog materijala, sa sanitarnim uređajima. U domaćinstvu nema zaposlenih, a 5 lica traži posao.
Poreklo: bošnjačko.
Anketni list za domaćinstvo popunila je Kohrović Zlata.
8. Bašić Jusuf
Domaćinstvo ima 2 člana. Udaljeno je od osnovne škole i autobuske stanice 2 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima sanitarne uređaje. U domaćinstvu nema zaposlenih. Bave se uzgojem goveda.
Poreklo: bošnjačko.
Rod: Bašići.
Anketni list za domaćinstvo popunio je Bašić Jusuf.
9. Bašić Nazif
Domaćinstvo ima 5 članova. Udaljeno je od osnovne škole i autobuske stanice 2 km. Kuća nije zidana od tvrdog materijala i nema sanitarne uređaje. Posao traže 3 lica, a jedno je student. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.
Poreklo: bošnjačko.
Rod: Bašići.
Anketni list za domaćinstvo popunio je Bašić Nazif.
10. Novčić Dragiša
Domaćinstvo ima 6 članova. Udaljeno je od osnovne škole i autobuske stanice 2 km. Kuća nije zidana od tvrdog materijala i nema sanitarne uređaje. U domaćinstvu nema zaposlenih, a jedno lice traži posao. Bave se uzgojem goveda.
Poreklo: srpsko.
Rod: Novčićiu Brnjici.
11. Novčić Gojko
Domaćinstvo ima 6 članova. Udaljeno je od osnovne škole i autobuske stanice 2 km. Kuća je građena od tvrdog materijala i opremljena sanitarnim uređajima. U domaćinstvu je jedno lice zaposleno van teritorije Sjeničkog kraja, a 2 lica traže posao.
Poreklo: srpsko.
Rod: Novčići u Brnjici.
12. Dedići, 1 domaćinstvo;
13. Kohrovići, 2 domaćinstva;
14. Fijuljani, 2 domaćinstva;
15. Bašići.
Iseljenici iz sela Zabrđe:
1. Bašić Ćamil
Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1957. godine u Tursku, radi zaposlenja, školovanja dece, političkih i ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva ima četvororazrednu osnovnu školu.
2. Kohrović Hasan
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1980. godine u Beograd, radi zaposlenja i školovanja dece (ekonomski razlozi). Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu.
3. Bašić Faho
Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1966. godine u Novi Pazar, radi zaposlenja i školovanja dece. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.
4. Novčić Obren
Domaćinstvo ima 10 članova. Iselili su se 1967. godine u Aranđelovac, radi školovanja dece i ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Jovan.
5. Dedić Mujo
Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1992. godine u Švedsku, iz političkih i ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu.
6. Ljajić Jakup
Domaćinstvo ima 7 članova. Iselili su se 1957. godine u Tursku, radi zaposlenja, školovanja, političkih i ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.
7. Novčić Rodoljub
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1975. godine u Crnu Goru, radi zaposlenja, školovanja dece i ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je završio fakultet. Porodična slava: Sv. Jovan.
8. Vasović Tihomir
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1978. godine u Kraljevo, radi zaposlenja, školovanja dece i ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Nikola.
9. Vasović Vojo
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1962. godine u Novi Pazar, radi zaposlenja i školovanja dece. Nosilac domaćinstva je završio osmorazrednu osnovnu školu. Porodična slava: Sv. Nikola.
Terenska istraživanja ukazuju da su se žitelji ovog sela iseljavali u Novi Pazar, Beograd, Aranđelovac, Kraljevo, ali i u inostranstvo (Turska i Švedska).
U Zabrđu broj stanovnika do 19 godina starosti od 1991. do 2002. godine smanjio se za 63%, a sa 60 i više godina starosti se povećao 83%. Indeks starenja 1991. bio je 0,20, a 2002. godine 1,00 indeksnih poena. Na osnovu iznetih pokazatelja, može se reći da je proces starenja zahvatio i ovo selo, što može ugroziti njegovu demografsku budućnost.
Stanovništvo po veroispovesti
Godina 1991. %
pravoslavni 11 15,27
muslimani 61 84,73
ostali – –
Stanovništvo po nacionalnoj pripadnosti
Godina 2002. %
Srbi 9 18,00
Bošnjaci 39 78,00
Muslimani – –
Ostali 2 4,00
Selo je po veroispovesti 1991. godine naseljavalo 15,27% pravoslavnog i 84,73% muslimanskog stanovništva. Po nacionalnoj strukturi, 2002. godine je bilo 18% Srba, 78% Bošnjaka i 4% ostalih. Srpsko stanovništvo slavi Sv. Nikolu i Sv. Đorđa. Na osnovu istraživanja na terenu, došlo se do podatka da današnje stanovništvo vodi poreklo iz Crne Gore, odakle se doselilo krajem XVII veka.
Udeo stanovništva preko 15 godina starosti u ukupnoj populaciji u Zabrđu je sledeći: 1981. bilo je 48, 1991. godine 49 i 2002. godine 45 stanovnika. U periodu 1981-2002. godine smanjio se broj lica bez školske spreme 61%, sa 4 razreda osnovne škole 62% i sa osnovnom školom 8%, a povećao sa srednjom školom 350%. Godine 2002. sa višom školom bila su samo 2 lica. Nepismeno je 1991.
bilo 10 (20,40%), a 2002. godine 3 lica (6,67%).
Na osnovu podataka iznetih u tabelama 7-10. vidi se da je poljoprivreda glavna privredna grana i da je 1991. godine prihode iz nje ostvarivalo 50,00% domaćinstva, a 43,75% van ove grane. Međutim, 2002. godine prihode iz poljoprivrede ostvaruje 37,50%, iz nepoljoprivrede 25,00%, i 25,00% je mešovito. Struktura i broj stočnog fonda, takođe, pokazuju da stočarstvo posustaje u ovom selu.
IZVOR: UNIVERZITET U BEOGRADU GEOGRAFSKI FAKULTET, Mila A. Pavlović: SELA SJENIČKOG KRAJA antropogeografska proučavanja – naučna monografija, štampa „Forma B“, Beograd, 2009. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić
Komentari (0)