Poreklo stanovništva sela Jezero, opština Sjenica. Prema studiji „Sela sjeničkog kraja antropogeografska proučavanja“ Mile A. Pavlović iz 2009. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.
Selo se napazi jugozapadno od Sjenice, od koje je udaljeno 31 km. Svrstava se u seoska naselja razbijenog tipa i smešteno je u visinskom pojasu 1.040-1.100 m. Locirano je na planinskom terenu, u podnožju Osječenika. Formirano je kao fizionomski deo sela Krajinovića. U okviru njega izdvajaju se zaseoci Pušine i Jagnjilo. Površina seoskog atara iznosi 304 ha, a deo je katastarske opštine Krajinoviće (površine 3.545 ha). Prema popisu 2002. godine imalo je 24 stanovnika.
Na teritoriji sela nalaze se vodopad “Stare vodenice” i Jezerski potok.
Na osnovu arheoloških istraživanja, koja se vezuju za XIV i XV vek, selo se po postanku svrstava u stara naselja. U selu postoji lokalitet poznat kao „Latinsko groblje”, na obronku šume, iznad potesa zvanog Bajrovina. Meštani su tvrdili da su se tu nalazile i horizontalne nadgrobne ploče, ali one istraživanjima nisu utvrđene. „Na potesu Bajrovine nalaze se ostaci kuća sa kraja XIX i početka XX veka i muslimansko groblje iz istog vremena.” U zaseoku Jagnjilo, na zapadnoj padini brda Osječnik, nalazi se lokalitet „Rimsko groblje”. To je manji plato. Stručnjaci tvrde da ne postoji ništa što bi iniciralo postojanje nekropola. Na zapadnoj strani ovog platoa je potes zvani Močilo, gde ima nekoliko izvora [Premović-Aleksić, 1988, 101].
U popisu 1921. godine Jezero se navodi kao zaselak sela Krajinoviće i ima 11 domova i 36 stanovnika. Statutom opštine Sjenica iz 1964. godine izdvaja se u samostalno naselje.
Za postanak imena sela postoje dva predanja. Po prvom tumačenju, naziv vodi poreklo od vremenom iščezlog jezera pored koga je podignuto selo. Po drugom tumačenju, selo je dobilo ime po legendi koja se odnosi na Svetog Savu. Po ovoj legendi, „u manastiru Kumanica nalazile su se postaje Nemanjića. Mleko se drvenim čunkovima sprovodilo od Jezera i zaseoka Jagnjilo do Kumanice. Sveti Sava je često posećivao svoje u Kumanici, i prolazio ovim prostorom. Velmože su dolazile u lov iz Kumanice u okolinu današnjeg sela Jezero, i ništa nisu ulovili. Na maloj ravnici pored Jezerskog potoka ovce je čuvala siromašna čobanica. Ljut što ništa nije ulovio, velmoža je rešio da na silu otme lepu čobanicu. Čobanica se branila i plakala. Odjednom se pojavio Sveti Sava, stao između čobanice i nasilnika i počeo da grdi velmožu. Velmoža bičem udari nepoznatog kaluđera, a ovaj brzo prekrsti štapom između njega i velmože. Zemlja se prolomi i zavre jaka voda. Konjanik potonu u vodu. I tako se stvori malo jezero, i po njemu ovo pitomo selo dobi naziv Jezero.” Legendu smo zabeležili od Huseina Derdemeza, nastavnika srpskog jezika u penziji.
Osnovna zanimanja stanovništva su stočarstvo, ratarstvo i voćarstvo. Struju su dobili 1974. godine.
Broj stanovnika u Jezeru je porastao u periodu 1948-1953. godine za 18%, a zatim se do 2002. godine smanjio za 66%. Brojno kretanje domaćinstava nije pratilo populaciona kretanja. Prosečan broj članova u domaćinstvu je u opadanju od 1961. godine. Sa 5 i više članova u domaćinstvu 1991. je bilo 40,00% domaćinstava (4 domaćinstva), a 2002. godine 11,11% (samo jedno domaćinstvo).
Broj stanovnika i domaćinstava sa indeksima i irosečnim brojem članovau domaćinstvu
Godina Broj stanovnika Broj domaćinstava Srednji broj članova u domaćinstvu
1948. 60 10 6,00
1953. 71 8 8,87
1961. 67 6 11,16
1971. 58 11 5,27
1981. 57 12 4,75
1991. 39 10 3,90
2002. 24 9 2,66
Domaćinstva u selu Jezero:
1. Raičević Ljubo
Domaćinstvo ima 3 člana. Od Sjenice i autobuske stanice je udaljeno 31 km, a od osnovne škole 4 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala i nema vodu; struju su dobili 1974. godine. Jedno lice traži posao. Domaćinstvo se bavi uzgojem ovaca i goveda.
Poreklo: doseljeni iz Crne Gore u Jezero i susedna sela.
Napomena: Domaćin i domaćica su stari i bolesni; nema ko da radi i privređuje; uslovi života su teški.
2. Raičević Stanimirka
Domaćinstvo ima 2 člana. Od autobuske stanice je udaljeno 34 km, a od osnovne škole 5 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala i nema ni vodu ni sanitarne uređaje. Jedno lice traži posao. Domaćinstvo se bavi uzgojem ovaca.
Poreklo: porodica potiče iz Crne Gore.
Iseljenici iz sela Jezero:
1. Sredojević Radenko
Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 2002. godine u Kragujevac radi školovanja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Ćurđic.
2. Sredojević Velizar
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1980. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Đurđic.
3. Sredojević Velimir
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1980. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Đurđic.
4. Sredojević Milorad
Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1970. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Đurđic.
5. Raičević Miroljub
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1978. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Lazareva subota.
6. Raičević Vito
Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili se 1968. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Lazareva subota.
7. Raičević Radovan
Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1978. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Lazareva subota.
8. Raičević Milivoje
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1968. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Lazareva subota.
9. Raičević Novak
Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1970. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Lazareva subota.
Prema podacima prikupljenim na terenu, stanovnici sela Jezero iseljavali su se pretežno u Kragujevac.
Broj mladog stanovništva u selu se u periodu od 1991. do 2002. smanjio za 67%, a sa 60 i više godina života povećao za 325%. Indeks starenjaje 1991. bio 0,33, a 2002. godine 4,25 indeksnih poena. Selo je u fazi izumiranja zbog intenzivnih depopulacijskih procesa i starosti stanovništva.
Stanovništvo po veroispovesti
Godina 1991. %
pravoslavni 39 100,00
muslimani – –
ostali – –
Stanovpšitvo po nacionalnoj pripadnosti
Godina 2002. %
Srbi 24 100,00
Bošnjaci – –
Muslimani – –
Ostal i – –
U selu žive Srbi, koji smatraju da su im se preci doselili iz Crne Gore u XVIII veku. Slave Đurđic, Sv. Đorđa i Lazarevu subotu.
U Jezeru je 1981. bilo 30 stanovnika sa preko 15 godina starosti, 1991. godine 33, a 2002. godine 21. Broj lica bez škole je u periodu od 1981. do 2002. godine opao za 22%, a broj lica sa osnovnom školom za 65%. Broj stanovnika sa 4. razreda osnovne škole bio je isti u sva tri popisa (4). Sa srednjom školom 1991. i 2002. godine bila su po 4 lica, dokje 1991. bilo 13 nepismenih (39,39%), a 2002. godine 6 lica (28,57%).
Domaćinstva u ovom selu 2002. godine izvore prihoda uglavnom ostvaruju iz poljoprivrede iako je po popisu 1991. godine bilo 50% mešovitih domaćinstava. Ovaj podatak ukazuje na to da se mlado i radno sposobno stanovništvo, u potrazi za boljim uslovima života, iselilo iz ovog sela i da se poljoprivredom bave uglavnom staračka domaćinstva.
IZVOR: UNIVERZITET U BEOGRADU GEOGRAFSKI FAKULTET, Mila A. Pavlović: SELA SJENIČKOG KRAJA antropogeografska proučavanja – naučna monografija, štampa „Forma B“, Beograd, 2009. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić
Komentari (0)