Poreklo stanovništva sela Veliko Krčmare (po knjizi Krčmare Veliko), opština Rača. Prema knjizi „Etnološka građa o Šumadincima“ akademika Jovana Erdeljanovića, prvo posthumno izdanje 1948. godine – poslednje izdanje Službeni Glasnik i SANU – Edicija „Koreni“ 2011. godine u sklopu knjige „Šumadija i Šumadijska Kolubara“. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.
Položaj sela, zemlje i vode.
Veliko Krčmare je sa leve strane puta idući od Kragujevca za Raču, bliže Rači nego Kragujevcu. Ono je, kao i susedna sela, jako rastureno, sa omanjim grupama srodničkih kuća.
Mesto Sobovica je u ataru Krčmarskom i Jarušičkom. Na severu od Sobovice je zemljište Kusaja, pa livade u rečici Krčmari, dalje su Bele Bare (deo Krčmara); njive u Jasenovcu na severu Belih Bara, zatim Livade, gde u jednoj šumici ima, na mestu Grobljansko, staro groblje; dalje na severuzapadu je Vranovac, njive i livade u potoku istog imena; Cukićsko Groblje, zatim Klisura, a na severu, u reci Krčmare, kraj naselja Kapavac, pa njive i livade Kolarnica, Cerjak itd, njive do Malih Krčmara; Jaruge su kraj naselja i zemlje.
Srećkovićki Kraj je do Vojinovca, a Solila su u njihovom kraju. Između Kusaje i Krčmara je Staro Selo, do njega je Cukićki Kraj, koji se nekada zvao Medveđa, prema Vranovcu i Cukićkom Groblju. Kod Klisure i u njoj je kraj Kapavac do Viska. Između Kapavca i Jaruge je kraj Kamenar.
Starine u selu.
1. Jovan Jaćimović našao je u mestu Golubici, riljajući vinograd, na 60 cm dubine, kod potoka Mučibabe, ogromno metalno koplje sa izrađenim lavovima. Tu je vodio stari put u tursko doba. U mest Visku nalazile su se metalne strele. I Vićentije Jovanović je našao staro koplje.
2. Više opštinske zgrade nađen je je nekakav austrijski novac iz 1752. godine, od srebra, veličine dinara.
3. U Starom Selu i u Cukićskom Kraju nađen je austrijski novac, vrlo tanak, sa jasno zapisanom 1626. godinom, nešto veći od poludinarca.
4. U selu je bila crkva, koju su spalili Turci (spalio vezir, koji je došao u Vojinovac do Vezirova Brda) i sada ima mnogo grobova i nadgrobnih kamenova u šumi. Tu su se nalazili i crkveni krstovi. Sa Vezirovog Brda u Vojinovcu, priča se, videli su Turci, koji su putovali sa vezirom, sabor kod stare crkve krčmarske, gde je sada groblje, pa su došli na sabor, narod rasterali a crkvu zapalili. Vele, da su nalazili osim kamenja, koje se i danas vidi, i krstove pa čak i jedne makaze. Na Crkvini ima četiri krupna kamena „belutka“, koji su donetu odnekud, iz daleka.
5. U Klisuri, na zemljištu do rečice Krčmare, stoje velike ploče, od strarog groblja, za koje se priča da je od svatova, koji su tu izginuli. Zovu ga Džidovsko Groblje. Tu je bilo nekada vrlo mnogo kamenih nadgrobnih spomenika.
6. Selo danas ima dva groblja. Cukićko Groblje je samo za rod Cukića. Ono je na međi Gornjih Jarušina i Velikih Krčmara. Tu su Cukići najpre sahranili jednog svog pretka, da bi time obeležili među (granicu) između ta dva sela, jer je bio spor oko toga.
7. Na drugom, novijem, groblju u kojem su sahranjivani sadašnji rodovi i koje je u blizini starog, ima ipak sigurnih nadgrobnih kamenova iz vremena davnašnjih. Velika većina se od njih dobro održala i nadgrobni spomenici imaju po tri urezana krsta. Na jednom kamenu ima jasno zapisana 1798. godina, na drugim 1799. godine.
Ime selu.
Ime Krčmari dovodi se sa imenom Krčmarice Mare iz narodne pesme. Vele, da je njena krčma bila kod Bare blizu Viska, nedaleko od sadašnjeg puta. Narod selo naziva Malo i Veliko Krčmare a na pitanja – odgovaraju:
-Odakle se?
-Iz Velikih i Malih Krčmara.
-Gde si bio?
-U Velikim i Malim Krčmarima.
-Kuda ćeš?
-U Veliko i Malo Krčmare.
Poreklo stanovništva.
Godine 1813. stanovništvo je bežalo u Srem. I sada je tamo ostalo od roda Perviza, koji nisu hteli sa ostalima da se vrate u svoje selo. Danas Veliko Krčmare ima 150 kuća.
–Pervizi i Joksimovići: Žive u Starom Selu, Jaruzi, Cukićkom Kraju i Kapavcu. Doselili su se od Kosova, pa su se naselili prvo u kragujevačkom Resniku, gde ih i danas ima. Od njih je rod Joksimovići, koji su se rasturili bežeći od kuge. U Malim Krčmarima ih ima 15 kuća. Kapavčani su pravi Pervizi. Ime Pervizi postalo je, kaže legenda, usled toga što je njihov predak bio tvrdica, pa plaćajući porez spahiji nije hteo dati jednu paru, a spahija je rekao: „Ih ala si perviz“. Slave Đurđic.
–Cukići su u Cukićkom Kraju, Jaruzi, Kamenjaru i Kapavcu. I oni su bili u Resniku došavši od Novog Pazara (po kazivanju Aksentija Jaćimovića oni su iz „Vranja“; verovatnije iz Krčmara, zaseoka Grubetića). I oni i Parvizi sahranjivali su se u onom prvom seoskom groblju, gde su se sahranjivali i iz Vojinovca. Prezime su dobili po nekoj babi Cuki, Nikoljdan.
–Srećkovići su u Srećkovića Kraju i Kapavcu, došla dva brata od „solunska mora“, Radei Stojan. Rade se poturčio u Beogradu i sada su mu potomci u Turskoj i znaju za ovo srodstvo. Stojan je najpre podigao kuću u kragujevačkom Resniku, odakle mu je sin prešao u Malo Krčmare u vreme kada je Karađorđe napadao Jagodinu, pa njegovi sinovi prešli u Veliko Krčmare, Nikoljdan.
–Obradovići su došli iz Sipića, Đurđic.
–Mijatovići su, takođe, došli iz Sipića, Đurđic.
–Simići su iz Lapova, Nikoljdan.
–Vasiljevići su iz Jarušica, ne kaže se koju slavu slave.
–Lukići su iz Brzana, Mitrovdan.
–Dimitrijevići su iz Kukljina kod Kruševca, ne kaže se koju slavu slave.
IZVOR: „Etnološka građa o Šumadincima“ akademika Jovana Erdeljanovića, prvo posthumno izdanje 1948. godine – poslednje izdanje Službeni Glasnik i SANU – Edicija „Koreni“ 2011. godine u sklopu knjige „Šumadija i Šumadijska Kolubara“. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.
Komentari (0)