Poreklo stanovništva sela Plužac, opština Osečina. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik Republike Srbije i SANU. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.
Položaj sela.
Plužac je na desnoj obali reke Jadra, ispod Osečine na kosi, koja je razvođe Tamnave i Jadra. Kuće ovog sela, kao i susedne Osečine, su po plećima kosa i bregova, stvorenih pojedinim jarugama. Atar seoski prelazi i na levu obalu Jadra, ali kako se u istom delu i reka Pecka uliva u Jadar, zbog toga je taj kraj nenaseljen. Zemljište je neravno oko kuća, a oko Jadra, ušća Pecke i Ostružanjske Reke ima dosta i ravnice.
Izvora ima dosta; oni su niz Jadar i oko kuća, većinom istih imena, kao i pojedini krajevi ili džemati u selu. Tekuće su vode Jadar, koji ide u zapadnom pravcu i Pecka, koja dolazi s juga ispod Medvednika, iz podrinjskog okruga. U selu imaju i tri duboke, kamenite i vrlo strme jaruge, kojima otiče kišna i snežna voda i koje su preko leta suve.
Zemlje i šume.
Zemlje oko Jadra i Pecke su nanosne, vrlo rodne, dobre i za livade, pašnjake i za ziraćenje. Brdske su zemlje suve i posne i nalaze se po južnim padinama kose.
Severne padine kose, kao i doline svih jaruga su pod šumom. Šuma je od listopadnog drveta i podesna za svakovrsnu domaću potrebu i ima je u dovoljnoj meri. Nikakvih zajednica nema.
Tip sela.
Plužac je selo razbijenog tipa. Jaruge su izdelile selo na pojedine džemate, udaljene jedan od drugoga 50 do 150 metara sa kućama na rstojanju od 20 do 50 metara. Pošav od Osečine pa na zapad niz Jadar, ovi su džemati: Maleševići, Baćukići, Nedeljkovići, koji svi skupa čine Gornju i Donju Malu.
U Gornjoj mali su: Popovići, Andrići, Maleševići (Đukići, Milovanovići, Maleševići i Jelići), Baćukići (Tadići, Mihailovići, Jankovići, Simići, Pantelići, Srećkovići i Milovanovići), Nedeljkovići (Dimitrići, Jugovići, Vasiljevići, Gavrilovići, Đorđevići i Nedeljkovići), Milovanovići (Markovići, Timotići, Stevanovići i Jeremići)
U Donjoj Mali su: Jovanovići, Brankovići, Krsmanovići i Sokići.
Od većih zadruga su Popovića, Baćukića (dve kuće) i Milovanovića.
Podaci o selu.
Plužac je prema spisku valjevske eparhije iu 1735. godine imao 10 domova. Prema haračkim tefterima iz 1818. godine bilo je 26 domova sa 33 por. i 79 haračkih ličnosti.
Prema popisu:
-1866. godine – 48 domova i 398 stanovnika.
-1874. godine – 56 domova i 420 stanovnika
-1884. godine – 59 domova i 494 stanovnika.
-1890. godine – 52 doma i 518 stanovnika.
-1895. godine – 63 doma i 575 stanovnika.
-1900. godine – 75 domova i 628 stanovnika*.
*Prilikom popisa 1900. godine pominje se i zaselak „Baćuke“.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 7,15 a procentni 1,14%, gde se poslednjih godina nalazi više muških nego ženskih glava.
Ime selu.
Plužac je vrlo staro naselje, jer se s njegovim imenom susrećemo još u prvoj polovini 18. veka. Za ime selu vezana je ova nardna priča: Plužac se u ranije doba smatrao kao zaselak Osečine po pričanjima starijih ljudi. U Osečini, ukraj reke Jadar, malo više ušća Lovačke u njega, bila je do skora, s’leve strane Lovačke jedna velika bara po imenu „Bostan“. Nekakvi orači iz Osečine orali u blizini bare, pa kad ime devojka iz kuće donela ručak, volovi se uplaše i od devojke i sa plugom nagnu bežati, u bežanju natrče na baru, ulete u nju i podave se sa sve plugom i jarmom. Posle nekoliko godina Jadar, plaveći baru, iznese plug iz bare i odnese ga u današnje selo i ostavi u nekome granju, gde ga seljaci nađu. Po nađenom plugu, priča se, ovaj zaselak Osečine dobije ime Plužac.
Starine u selu.
-U Starinama (Stari Srpski Zapisi i Natpisi) pominje se da je među zapaljenim crkvama bila i crkva u Plušcu. Ovo se odnosi na današnju crkvu u Osečini, koja se ranije zaista zvala plužačka, jer je bila na ataru ovog sela, pa docnije ograničavanjem sela ostala u Osečini.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
U narodu ovog sela drži se da je prvo selo bilo oko crkve osečanske, pa se poznijim nizom godina spuštalo niz Jadar. Narod još tumači da je Gornja Mala starija od Donje i da su porodice Donje Male naseljene docnije. Današnje porodice su doseljene a stare iseljene u Mačvu i Srem.
-Baćuke-Baćukići (Tadići, Mihailovići, Jankovići, Simići, Pantelići, Srećkovići i Milovanovići): Baćuka se doselio vrlo davno, može biti u početku 17. stoleća iz crnogorskog Kolašina. Baćuka ima i u Starom Vlahu, kao poznijih doseljenika. U selu ih ima pod navedenim prezimenima 8 kuća i slave Đurđevdan.
-Nedeljkovići (Dimitrići, Jugovići, Vasiljevići, Gavrilovići, Đorđevići) i Milovanovići: Rodonačelnik ove porodice Nedeljko doselio se zajedno sa Baćukom iz istog mesta. Njih je pod navedenim prezimenima-direktnim potomcima i Milovanovićima, jer je Milovan njihov rodonačelnik bio sinovac Nedeljkov, u selu 30 kuća i slave Nikoljdan.
-Maleševići (Đukići, Milovanovići, Jelići) su doseljeni iz nekog sela u okolini Višegrada u Bosni posle austrijskog rata, njih je pod različitim prezimenima 9 kuća i slave Nikoljdan.
-Popovići i Andrići (Kojići): U doba austrijske okupacije doselila se porodica Popovića, kao sveštenička porodica iz Koceljeve u Posavo-Tamnavi i njima su rod dve kuće Andrića, zvane Kojića. Popovića ima 5 kuća i slave, kao i Andrići-Kojići, Aranđelovdan.
-Pavići, Brankovići, Jovanovići, Krsmanovići i Sokići: Sva Donja Mala, poznata pod dva opšta prezimena Pavići i Brankovići, doseljeni su uz Kočinu Krajinu iz rađevskog sela Likodre; njih je 18 kuća i slave Aranđelovdan.
-Andrići: Posle 1820 godine Jelena u Popovićima privenčala se za nekakvog Todora rodom iz rađevskog sela Rujevca. Todorovom i Jeleninom sinu bilo je ime Andrija i od njega su dve kuća Andrića (u srodstvu sa već pomenutim Andrićima), slave Aranđelovdan.
-Milovanovići: Nekako u isto doba prizetio se i neki Milovan u Milovanoviće iz Tolisavca i od njega su dve kuće Milovanovića, slave Nikoljdan.
Docniji doseljenici:
-Pantelići su iz Vrbića, predak se prizetio u Baćuke, slave Aranđelovdan i Đurđevdan.
-Jelići, predak je od porodice Arsenovića u Osružanju, prizetio se u Maleševiće, slave Aranđelovdan i Nikoljdan.
-Jugovića je dovela mati preudajom iz Vragočanice, pa ovde ostao i naselio se među Nedeljkoviće, slavi Nikoljdan.
-Timotić se doselio u Milovanoviće iz rađevskog sela Vrbića, slavi Simeundan i Nikoljdan.
-Jeremić je iz Dragijevice, dovela ga mati i zastao među Milovanovićima, slavi Nikoljdan.
U Plušcu je 79 kuća od 12 porodica.
Zanimanje stanovništva.
Pluščani se zanimaju svima privrednim radnjama, kojima i susedni seljaci ove oblasti. Oni su bogatiji zemljom od susednih seljaka, a kako im daje pogodnije uslove za život slabije se iseljavaju od susednih seljaka. Zanate lako izučavaju, a dosta ih se bavi i trgovinom. Nadničenjem se ne bavi niko iz ovog sela.
Pojedinosti o selu.
Plužac je sastavni deo Osečanske opštine u Srezu podgorskom. Sudnica, škola i crkva su u Osečini. Groblje je podeljeno na dve male.
Preslava je Spasovdan.
IZVOR: Ljubomir Pavlović, “Kolubara i Podgorina”. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.
Komentari (0)