Poreklo prezimena Zeković

Stojan Karadžić, Vuk Šibalić: „Drobnjak i porodice u DROBNJAKU i njihovo porijeklo“, II dopunsko izdanje, Beograd, 1997, IŠ ‘Stručna knjiga’

ZEKOVIĆI

(u Tušinji, Barama i Ponoru)

Vode porijeklo iz Kuča od Drekalovića od bratstva Radonjića, koji i danas žive u Kučima i slave krsnu slavu Nikoljdan.

Znaju da im se najstariji predak zvao Mitar i da je imao nadimak Zeko. Mitar je imao sina Radonju koji je bio pop i po ocu Zeku se prozove Zeković; i njegovi potomci uzeše isto prezime. Pop Radonja je imao dva sina: Grba i Đoka. Grbo je imao Dmitra i Mitra. Grbini sinovi, Dmitar i Mitar, rano su ostali bez oca i strica Đoka. Njih je podizala strina Borika i sa ostalim bratstvenicima Radonjićima prikrivala. Jedno vrijeme su se krili u Gusinju, kao najamnici kod bega Mahmutovića, kod koga su čuvali ovce jednu i po godinu, a poslije toga vremena vrate se u svoj zavičaj u selo Uble u Kuče.

Poslije kratkog zadržavanja u Ublima, pošli su u Donju Moraču kod igumana Moračkog manastira – Mihaila. Iguman Mihailo ih lijepo primi i pošalje ih u Župu nikšićku kod igumana Lazarevića. Iguman ih sjutradan pošalje kod svoga brata Dobroslava, u Trebjesu, kod Nikšića, gdje su radili kao čobani neko vrijeme, u stvari, do razure Trebjese 1711. godine, kada su se Trebješani iselili u Pješivce, gdje su sa njima pošli i braća Dmitar i Mitar. U Pješivcima su se odali četovanju i u jednom boju na Pandurici Dmitar je poginuo.

Poslije Dmitrove pogibije, Mitar se iz Pješivaca vratio u Župu, gdje je neko vrijeme bio u manastiru, odakle pođe u Morački manastir. Iz Donje Morače Mitar pođe kod Tomića, u selo Starče, u Gornjoj Morači. Kod Tomića je čuvao ovce po Javorju, Loli i Krnovu, gdje se upoznao i sprijateljio sa uskočkim čobanima. Među njima je upoznao djevojku Jelisavku Đedović iz Tušinje, sa kojom se i oženio i prešao da živi u Tušinju na imanje Sulja Martinovića. On je ovo imanje koje se nalazilo na Pećinama kupio pomoću tazbine. Na njega se Mitar naselio 1714. godine.

Mitar je imao četiri sina: Grgura, Peka, Novaka i Vasilja. Sva četvorica su rođeni u vremenu između 1718. i 1735. godine. Grgur se odao četovanju po Bosni i tamo mu se gubi svaki trag.

Peko Mitrov je imao sinove: Mića, Mitra, Damjana i Dimitrija.

Novak Mitrov je imao: Matija, Milovana-zvanog Cvijo i Miliju, a Vasilj Mitrov je imao Spasoja.

Negdje oko 1820. godine, Mitar i Dimitrije Pekovi i Milija Novakov su se podijelili i Mitar je odselio u Šarance kod priajtelja Džakovića. Neki od njegovih potomaka su se preselili u Zatarje, a neki u Nikšić. Neki od ovih iz sela Stančana iz Zatarja su prešli u Šarance, odakle su se odselili u selo Varine u Zatarju, a odatle 1945. godine kao kolonisti sele u Vojvodinu.

Bilo je Zekovića koji su se selili u Ameriku, odakle su se kao dobrovoljci vraćali da učestvuju u balkanskim i Prvom svjetskom ratu. Neki od njih su izginuli u ovim ratovima, a neki su nakon završetka rata kolinizovani na zemlju u Banatu.

Miladin Milovana Mitrova iz Krupica se preselio u Šarance, u selo Ponor, gdje i danas žive njegovi potomci.

Jevto, sin Save Mitrova iz Krupica se preselio u Pavino Polje. Jevto je u Krupicama ubio Aska Odova Redžovića i istakao se u Mojkovačkoj bici. Od njega nema potomstva.

Ognjen-Bećo Savin iz Krupica se preselio u Grančarevo kod Tomaševa. Ognjen je učestvovao u balkanskim i Prvom svjetskom ratu. Njegovi potomci žive u Grančarevu i Ivan Savov se iz Krupica preselio u Grančarevo, gdje i danas žive njegovi potomci.

Iz ovog bratstva su u okviru Tušinjske čete u ratovima od 1912. do 1918. godine učestvovali i u njima poginuli sledeći bratstvenici: Mihailo-Zelen Jovanov, poginuo 1912. godine; Radule Milisavljev i Milovan Andrijin 1913. godine, Marko Milisavljev i Miloš Milivojev 1914, Todor Nikolin 1915, Neško i Simo Radovanovi, Mido Vidojev i Petar Mijatov – 1916. godine; Mile Savićev, Mlađen Đorđijev i Božo Jovanov 1918. godine. Ranjeni su: rođaci Ivan i Simo, a u Komitskom pokretu su učestvovali Tripko kao četovođa i Šurko i Marinko kao komiti. Šurko je umro od španjolice 1918. godine.

I u NOR-u, kao i u prvim ratovima, Zekovići su svojim učešćem dali veliki doprinos u borbama protiv neprijatelja od 1941. do 1945. godine. U jedinicama NOV-a poginuli su sljedeći bratstvenici: Milisav Ilijin na Sutjesci 1943. godine, Dušan Radisavljev na Sutjesci 1943. godine, Šćepan Radosavljev iz Tušinje u Lekovini 1942. godine; Ćiro Savin kod Nikšića 1943, Mitar Miladinov iz Ponora u Kučima 1944, Miro Vladimirov s Bara u Morači 1944, Gojko Milićev sa Bara na Mateševu 1944, Milorad Savin iz Tupšnje na Trnovu 1944, Nikola Batrićev iz Tušinje na Bioču 1944. i Đorđije Jagošev iz Tušinje na Mateševu 1944. godine.

Veljko Sima Jovanov bio je predratni pravnik i stari član Partije, istaknuti komunista iz predratnih dana, borac za radnička prava, član najužeg partijskog rukovodstva u Pokrajinskom komitetu, sekretar Okružnog komiteta za Nikšić u toku NOR-a; narodni heroj i nosilac Partizanske spomenice 1941. U poratnom periodu bio je na visokim funkcijama u Republici i Federaciji. Njegova sestra Bosa je jedna od najistaknutijih žena u drobnjačkom kraju, u NOP-u je od prvih ustaničkih dana, isticala se u organizovanju narodne vlasti i organizacije žena u Šavničkom srezu; nosilac je Partizanske spomenice 1941. Nikola Simeunov je u NOR-u od prvih ustaničkih dana i istaknuti borac u jedinicama NOV-a; nosilac je Partizanske spomenice 1941.

Skoro da nije bilo kuće u ovom bratstvu koja nije dala doprinos NOB-u i iz koje nije neko učestvovao u jedinicama NOV-a, tako ih zbog opširnosti ne mogu nabrojati.

Prilikom sređivanja ovog materijala ispustio sam imena sljedećih bratstenika koji su poginuli u toku NOR-a, i to: Vojin Marinkov, iz Vraneša, poginuo je 1943. godine, Savo Simeunov iz Tušinje, poginuo kod Čačka 1943. i Gavro Bećov, u Kamenoj Gori 1944. godine.

Građu za ovo bratsgvo sam koristio na osnovu kazivanja Boška Miladinova iz Ponora, pripadnika NOP-a od 1941. godine i aktiviste u organizaciji boraca u opštini Žabljak. Koristio sam se i jednom kompletnom monografijom o bratstvu Zekovići koju je sačinio Uroš Aksentijev, istaknuti stručnjak iz oblasti prava i pravosuđa. Čovjek koji je radio na vrlo odgovornim funkcijama u Republici, nalazio se i na položaju sudije Vrhovnog suda Crne Gore.

Ovo bratstvo je dalo istaknute stručnjake svih profila, koji se nalaze na raznim odgovornim funkcijama u mnogim mjestima širom naše zemlje.

Veliki broj porodica se iselio iz Tušinje, a najviše ih je u Bačkom Dobrom Polju gdje su kolonizovani 1945. Ima ih i u Nikšiću.

Slave Nikoljdan.

IZVOR: Stojan Karadžić, Vuk Šibalić: Drobnjak i porodice u Drobnjaku i njihovo porijeklo, 1997, priredio saradnik portala POREKLO Vojislav Ananić