Poreklo stanovništva, selo Ratkovac (Ratkovci), opština Lajkovac. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, izdanje 1907. godine. Priredio saradnik portala Poreklo.
Položaj sela.
-Ratkovac je na desnoj obali Kolubare, baš pri izlazu iz Suteske. Seoske kuće su po plećima bregova i padinama njihovim, okrenutim Kolubari. Južni i zapadni krajevi sela su neravni, dokle severni je u ravnici pored Kolubare. Nad samom Kolubarom dižu se dva krečnjačka rta: Rid i Čot, a i od njih se pruža jedna kosa pravo na istok Bogovađi i po njoj su sva zapadna bogovađska sela. Najviša tačka u selu na ovoj kosi zove se Srednjak.
Izvora je sa zapadne strane sela vrlo malo, počem je tuda krečnjaško zemljište i sa vrtačama, dokle je dosta izvora na severnoj i istočnoj strani. Glavniji izvori su Stublina do Pridvorice, Livađanski Izvor u Matićima, Đenadića Bunar i dr. Pored sela sa zapadne i severne strane teče Kolubara, jer u selu, kad izađe iz Suteske, skreće na istok i tako teče do stava sa Ljigom. Kroz selo protiče Nanomirica i uliva se u Toplicu malo iznad njenog ušća u Kolubaru.
Zemlje i šume.
-Ratkovačke su zemlje rodne i dobre za sve useve, ravne i podeljene na tri potesa: Zbegovišta do kuća, Polja ispod njega i Ade do Kolubare. U Zbegovištima su ziratne zemlje i pašnjaci, u Poljima livade, a po Adama su njive za kukuruz. Atar do Virovaca zove se Lipik i po njemu su ziratne zemlje i šume.
Šume u selu nema. Vrlo malo zabrana je do Markove Crkve i Pridvorice. Narod za ogrev dobavlja drva iz Kolubare, sekući po adama vrbljake i topole. Za građu nabavlja se sa strane. Nikakvih zajednica nema.
Tip sela.
-Selo je podeljeno u dve male, razdvojene jedna od druge jednim malim bezimenim potočićem, koji se sliva u Kolubaru. Prvi deo se zove Livađanski Kraj i naseljen je na Srednjaku i do Pridvorice, a drugi Ratkovo Selo i naseljen je po brdima iznad kolubarskog korita, po dnu Suteske.
U Livađanskom Kraju su: Jeremići, Markovići, Matići, Pavlovići, Dragićevići, Brkići, Đukići i Marinkovići.
U Ratkovom Selu su: Joksimovići, Petrovići, Pavlovići, Đenadići, Lazići, Radivojevići, Gavrilovići, Mijailovići, Petronijevići, Jovanovići i Tanasijevići.
U ovom selu ima dosta zadruga. Najveća je zadruga Petrovića a ostale manje: Đenadića, Matića (dve kuće), Markovića i Pavlovića.
Podaci o selu.
-Prema spisku sela valjevske eparhije od 1735 godine Ratkovac je imao 18 domova.
Prema popisu:
-1866. godine – 33 doma i 315 sanovnika.
-1874. godine – 38 domova i 354 stanovnika.
-1890. godine – 48 domova i 408 stanovnika.
-1895. godine – 50 domova i 438 stanovnika.
-1900. godine – 47 domova i 457 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva ovo sela je 4,64 a procentni 1,25%.
Ime selu:
-Za ime salu vezana je ova narodna priča. U selo se prvo doselio nekakav Ratko i po njemu se prozvalo Ratkovo Selo, zatim Ratkovci i na kraju Ratkovac. Ratkovac je bio nekad zaselak Markove Crkve, pa su se od nje odvojili još pre početka 18. veka, jer se ovo selo nalazilo u spisku sela paleškog okruga iz toga doba.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
-Stare ratkovačke porodice su iseljene i njih danas nema u selu. Današnje selo naselile su dve porodice, među koje se umetnule neke iz ranijega vremena.
-Đenadići su najstarija porodica u selu, potomci Ratkovi, naseljeni u Ratkovom Selu iznad Rida. Oni su doseljeni iz Vasojevića u Crnoj Gori još pre početka 18. veka, kako sami tvrde. Rodonačelnik ove porodice je Ratko i po njemu je selo dobilo ime. Ratkovi potomci, osim Đenadića su i: Joksimovići, Petrovići, Pavlovići, Lazići, Radivojevići, Petronijevići i Jovanovići. Njihove kuće su jedne uz druge, nisu dalje od 30 m, ima ih 23 i slave Aranđelovdan.
-Jankovići su pred kraj 17. veka prešli iz Virovaca, a prethodno se vrativši iz Jabučja, kamo su ranije bili otišli, i naselili se u Livađanski kraj. Jankovića više nema ali su ostali njihovi potomci: Jeremići, Markovići, Matići, Pavlovići i Brkići i još dve kuće Mijailovića u Ratkovcu (izvan Livađanskog Kraja, op. Milodan), ima ih 21 kuća i slave Đurđic.
-Đukići su se doselili posle Drugog ustanka iz Ljuboviđe u Azbukovici, ima ih 4 kuće i slave Miholjdan.
-Marinkovići, njihov predak se doselio iz Užičkog okruga i prizetio se u Đukiće.
-Tanasijevići, njihov rodonačelnik je odskora doseljen iz Komanica, došao na imanje ženi, slavi Sv. Dimitrija.
U Ratkovcu ma 49 kuća od 5 porodica.
Zanimanje stanovništva.
-Ratkovčani se zanimaju svima prirodnim radnjama, kojima i susedni seljaci iz ove oblasti. Zemljoradnja, stočarstvo i povrtarstvo osobito se gaje. Zemlja daje osobit plod, te ga ostaje dosta i za prodaju. Stoke od svake vrste drži se dosta i ona je osobitog soja. Mnogo se gaji povrća i izvozi. Ratkovčani su pored Kolubare i bave se dosta ribolovom, samo im se ono ne smatra kao glavno zanimanje. Zanate uče rado i rade kod svojih kuća, a nikad drugome, ali veća preduzeća i kod svojih kuća daju u ruke veštijim i sposobnijim zanatlijama. Nigde se ne sele izvan svoga sela.
Pojedinosti o selu.
-Ratkovac je sastavni deo Markovačke opštine, u Srezu kolubarskom. Crkva, škola i opštinska sudnica su u Markovoj Crkvi. Groblje je u sredini sela u Livađanskom Potoku. Preslava je prvi dan Trojica.
Cigani-Romi.
-Do same Kolubare do broda Kršare, gde se reka gazi, imaju dve stalne ciganske-romske kuće, koje se bave kovačkim zanatom i rade zemlju, a koje su doseljene iz Mačve, iz sela Petkovice. Vere su pravoslavne, slave Novu Godinu – Sv. Vasilija.
IZVOR: Ljuba Pavlović, “Kolubara i Podgorina”. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.
Komentari (0)