Poreklo prezimena, selo Vujinovača (Valjevo)

Poreklo stanovništva sela Vujinovača, grad Valjevo. Stanje iz 1907. godine, prema studiji “KOLUBARA I PODGORINA“, autora Ljubomira Pavlovića. Priredio saradnik portala Poreklo Aleksandar Marinković

Vujinovača leži sva u severnoj padini Jablanika. Osim Lukarića, veći deo sela leži u uvalama i dubodolinama pojedinih jablaničkih kosa, koje se posve strmo spuštaju u dolinu reke Jablanice. Šume je tako mnogo da je svuda samo šuma.

Sam položaj sela stvorio je krajeve. Krajevi su: Lukarić, Staro selo (Gornji Kraj) i Rečani (Donji Kraj).

U Lukariću su ove porodice: Popović 1k, Grujići 3k, Vukovići 4k, Mikići 4k, Gulići 1k, Vasići 1k, Petrovići 2k, Stankovići 2 k i Begovići 11 kuća.

U Starom selu (Gornjem Kraju su): Vujići 9k, Petkovići 8k, Arsići 9k, Glišići 1k, Marići 1k, Arsići (Muzlići) 4k, Cvijići 3k i Bojičići 7 kuća.

U Rečanima (Donjem Kraju) su: Bebići 6k i Brankovići 2 kuće.

U haračkim tefterima nema zapisatog ovog sela. Tek u trećem popisu od 1822. god. jedan deo sela uvršćen je s Rebeljem pod nazivom ”Rebelj s m. Pustinjom”, a to je samo onaj deo sela što je nad Pustinjom i zove se Lukarić. Nu, u haračkim spiskovima od 1818. god. pa i docnijim pominje se neko naročito naselje u knežini kneza Bobovca pod nazivom ”Slišnik” (a i Slešnik). Sva današnja sela gotovo su u spisku,a li kako Vujinovače nema, to bi ona trebala da bude taj Slišnik. Po popisu od 1866. godine, javlja se Vujinovača i imala je 56 domova sa 396 stanovnika,….a po najnovijem od 1900. god. bio je 71 dom sa 571 stanovnikom.

U Vujinovači danas ima 76 kuća od 15 porodica. Sastavni je deo rebeljske opštine u srezu valjevskom. Sudnica i škola im je u Poćuti. Groblja su im po džematima. Crkvi idu u Pustinju, preslavljaju 9. maj (Nikolaje).

Staro ime selu po pričanju starih ljudi bilo je Lukarić, nazvat po njegovim njivama što su najrodnije i prave luke u selu. Nu, staro naselje nije Lukarić nego izvorni kraj Reke. Taj se kraj zove i danas Staro selo, zbog toga što je glavni deo sela tu i što su najstarija naselja u njemu. Ovaj deo sela zove se i Gornji Kraj za razliku od Donjeg Kraja, novijeg naselja razvijenog u Jablanici. Vujinovača je novije ime i do skora se odnosilo na naselja u Starom Selu i Reci, a donji deo sela oko manastira Pustinje, zvao se ili Pustinja ili Lukarić. Vujinovača je porodično ime najstarije porodice u selu čiji se članovi i dan danas po kad kada zovu Vujinovci (Vujičići), od nekakvog njihovog dalekog i vrlo znatnog pretka Vuje.

Od starina ovog sela najvrednijeg spomena zaslužuje crkva Pustinja, po narodnom predanju prozvata zbog toga što je više puta za vreme Turaka morala ostati pusta. Crkva je sva od kamena, u vizantinskom stilu, s 2 kubeta, pokrivena klisom i crepom, podignuta na samoj obali Jablanice. Nekada je bila i manastir i tek 1838. godine preobraćena je u svetovnu crkvu, a njeno veliko imanje po Lukariću i Poćuti, izdaje se pod zakup. Zidana je u doba nemanjićsko, a živopisana docnije. Na starom putu Valjevo – Bajina Bašta je i Beleg, udenuti kamen u zemlju koji označava spomenik nekog umrlog seljaka ovog sela i li nekog poginulog viđenog putnika. Narod zove taj spomenik Kraljevića Marka Beleg, kao belega, dokle je bacio kamena s Jablanika.

Poreklo stanovništva i osnivanje sela

• Tzv. VUJINOVCI (VUJIĆI) – najstarija porodica u selu, koji za sebe ne znaju da su kad doseljeni u ovo selo. Oni su svakad pa i danas u selu najjača porodica, ima ih pod raznim prezimenima, a i odseljenih odavde u Valjevo i druga raznija mesta. Ima ih danas 17 kuća i zovu se: VUJIĆI, BEBIĆI i BRANKOVIĆI i svi slave Sv. Nikolu.
• BEGOVIĆI – najstariji po vremenu doseljenja, a došli su iz Starog Vlaha, iz sela Bijelog Brda, nazvati po tome što im je predak služio nekakvog bega Turčina te ga posle prozvali begom, a potomke Begovići. Doselili su se posle Kočine krajine, ima ih danas 11 kuća i slave Sv. Nikolu.
• VUKOVIĆI (GRUJIĆI) – doseljeni kad i Begovići iz sela Boranića u Donjem Polimlju i doselili se zbog osvete; ima ih 7 kuća, slave Sv. Luku.
• PETKOVIĆI i ARSIĆI – doseljeni su iz užičkog okruga i to prvi iz Godečeva, a drugi iz Makovišta, u vremenu od 1810. – 1818. god. i naselili se na nova imanja. Prvih ima 8 kuća, a drugih 13, i slave Sv. Jovana.
• BOJIČIĆI i CVIJIĆI – doseljeni su u isto vreme kad i gornji, iz Starog Vlaha u užičkom okrugu, i to prvi iz Besarovine, a drugi iz Solotuše u Tari i naselili se na nova imanja. Prvih ima danas 7 kuća i slave Sv. Nikolu, a drugih ima 3 kuće i slave Sv. Đurđa.
• PETROVIĆI i STANKOVIĆI – u Lukariću, doseljeni su pre 90 godina (oko 1817. g. – op. A.M) iz Osata i to kao majstori i nastanili su se na nove zemlje. Petrovići su se raseljavali i ima ih u D.Lajkovcu, ovde su 2 kuće i slave Sv. Jovana. Stankovići slave Sv. Arhanđela i ima ih 2 kuće.
• POPOVIĆ – ded mu bio pop i doselio se iz Birča u Bosni, danas i onda, jedna vrlo zadružna kuća, doseljena pre 92 godine, slavi Đurđic.
• GULIĆI – su iz Bosne, iz isog mesta odakle i Popovići, odseljeni i u Murgaš, ovde je 1 kuća i slavi Sv. Đurđa.
• VASIĆI – su iz Bosne, doselili ih nekakvi kaluđeri čija su porodica bili te ih naselili pored manastirskog manja. Doseljeni su pre 75 godina, i onda i sad 1 kuća i slavi Sv. Stevana.
• MIKIĆ – iz Besarovine, prvo kao sluga, posle prizetio se i slavi Sv. Jovana.
• GLIŠIĆI i MARIĆ – odnekud ”preko granice” opet kao sluge, pa se posle prizetili. Slave Sv. Nikolu.

Glavno zanimanje seljaka ovog sela je stočarstvo, a sva su druga sporedna. Jablanik je dao takve povoljne pogodne za razviće stočarstva da je uvek prepun stadima ovaca i koza i da mu se do danas ni jedna jedina stopa nije uzorala. Stočne proizvode odnose na valjevski trg i prodaju te za dobiveni novac pribavljaju nedostatak u hrani. Zanate nerado upražnjavaju, a u argaštinu neće da idu.

IZVOR: “KOLUBARA I PODGORINA“, Ljubomir Pavlović, SRPSKI ETNOGRAFSKI ZBORNIK – Knjiga osma NASELJA SRPSKIH ZEMALJA, Knjiga IV Beograd, 1907. Priredio saradnik portala Poreklo Aleksandar Marinković