Petrovaradinska tvrđava

12. decembar 2012.

komentara: 8

Zanimljivosti

Saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić priredio je tekst o Petrovaradinskoj tvrđavi, koja svedoči o burnim vremenima prostora na kojem živi srpski narod

Prošlost naša je bar, na sreću ili nesreću našu, vrlo bogata. Dok su drugi narodi mirno živeli i stvarali (Švajcarska npr. nije ratovala oko šest stotina godina), mi smo uvek bili u nekim bunama i ratovima. Sem večitog razaranja, što je najgore, naš narod je biološki nestajao. U svrhu odbrane, jer je kod nas uvek bilo ratova, velike imperije su, od Rima i Avara pa nadalje do Srbije, kao neki bedem, večito stvarale tvrđave. U cilju osmatračnica i povoljnog mesta za odbranu. Tih je utvrđenja kod nas i premnogo, od Kalemegdana, Petrovaradina, Bača, Golupca i Smedereva… Dok su drugi narodi izgrađivali, obogaćivali (i materijalno i asimilacijski) i demokratizovali sebe, mi smo se „trošili“. Nekad zbog naših ciljeva, a bogami, još češće, zbog uplitanja velikih sila i svetskih interesa. I, nikad nismo uspevali da ih „pročitamo“, da na vreme zastanemo, i da bar neku korist od svega „izvučemo“.

 

Petrovaradin (u sastavu Novog Sada), zauzima površinu od 112 hektara. Mesto gde je krajem 17. veka podignuta tvrđava, naseljavali su pre 50 – 60 hiljada godina neandertalske zajednice. U rimsko doba, Petrovaradin je predstavljao granicu grada CUSUMA prema varvarima, a zatim je bio srednjovekovno utvrđenje na čijim temeljima je Austrija u periodu od 1629. do 1780. izgradila današnju tvrđavu.

Na hiljade graditelja i sužnjeva tu je ostavilo svoje živote, u temeljima i u podzemlju Peterovaradina. U ona vremena epidemija kuge tog doba, umiralo je po dvadesetak ljudi dnevno, a u ratovima ih je ginulo na stotine. Mnogi od njih su sahranjivani po rovovima, kanalima, hodnicima i tunelima.

U vreme turske najezde 1526. tvrđava je nosila naziv Petrovard, po županu Peteru, a 1683. godine oko nje se vodila borba između Turaka i Austrijanaca. Danas se u tvrđavi nalaze muzeji i ateljei novosadskih umetnika.

Na tom bivšem vojnom objektu, mnogo puta je primećeno kako se posetioci iz tih dubina vraćaju sasvim drugačiji. Podzemni hodnici, građeni u vremenskom periodu od skoro sto godina, protežu se na 16 km, iako procene kazuju da izgrađenih hodnika ima bar još četiri kilometra.

Petrovaradinska tvrđava je druga po veličini u Evropi, a od nje je veća samo francuska tvrđava VERDEN. Mnogi pričaju da postoje podzemni kanali, ispod Dunava, sa bačke na sremsku stranu. No, niko se još nije usudio da ih razotkrije.

 

IZVOR: Na osnovu podataka iz Enciklopedija „Britanika“, „Prosveta“ i štampanog materijala u „Večernjim novostima“ od 2. 4. 2003. i 4. 11. 2004.

OBRADIO: Saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić, Senta, 12. 12. 2012.

 

Naredni članak:
Prethodni članak:

Komentari (8)

Odgovorite

8 komentara

  1. 27. decembar 2016. u 11:33

    vojislav ananić

    Još podataka o Petrovaradinskoj tvrđavi, značenju njenog imena, istoriji, mitologiji…

    http://www.carsa.rs/petrovaradinska-tvrdjava-podizana-punih-88-godina/

    Odgovori

  2. 21. mart 2017. u 09:10

    vojislav ananić

    ISTORIJA PETROVARADINSKE STENE

    Na Petrovaradinskoj steni nalazilo se ljudsko naselje još u mlađem kamenom dobu, oko 4500. godine pre nove ere. Sto godina pre Hrista područje Petrovaradina naseljavaju Kelti, koje dva veka kasnije smenjuju Rimljani. U sastavu velikog Rimskog carstva nalazila se samo teritorija desne obale Dunava, dok su prostranstva sa leve strane Dunava naseljavala varvarska plemena sarmatskih Jaziga. Ubrzo Jazigi postaju veoma moćni i sve češće organizuju pljačkaske pohode po Rimskim podunavskim provincijama. Da bi zaštitili svoju granicu, Rimljani su duž desne obale Dunava izgradili niz utvrđenja, povezanih u odbrambeni sistem, a jedno od njih bio je i Kuzum (Cusum), izgrađen na mestu današnje Petrovaradinske tvrđave. Ostaci rimskog Kuzuma danas su prekriveni zidovima Tvrđave, ali je u okolini sačuvano dovoljno istorijskih spomenika iz tog vremena.
    Na teritoriju Panonske nizije Huni dolaze 375. godine, pokoravajući sve narode koji su se tu nalazili. Učvrstivši se na ovim prostorima, oni osnivaju Sirmijum 441. godine, međutim smrću njihovog vođe, čuvenog Atile, država se raspada 454. godine. Posle njih tu dolaze Goti i Gepidi, da bi njih smenili Avari i Bugari, dok se južno od Save i Dunava razvijala Vizantija. Ugri dolaze u Karpatsku dolinu 896. godine pod vođstvom Arpada, koji ih je ujedinio u plemenski savez, i tu osnivaju svoju državu. U sastav Ugarske kraljevine Srem ulazi 1181. godine.
    Godina 1235. je glavna prekretnica u istoriji Petrovaradina. Te godine je kralj Bela IV tu naselio monahe-cistercite iz Francuske, koji su na tom mestu podigli opatiju Belakut (Belin studenac). Nešto kasnije Bela IV im je poklonio neke posede u Sremu i Bačkoj, i Peturvarad (Petrovaradin) sa kraljevskom palatom i okolinom. Vramenom Petrovaradin postaje sve značajnije naselje zbog skele preko Dunava i vašara, a u pisanim izvorima je u to vreme bio poznat kao Vasaros Varad.
    Posle tatarske provale, kada su izgrađeni mnogi utvrđeni gradovi Ugarske, nikla je i Petrovaradinska tvrđava-utvrđeni zamak. Podstrek za njenu izgradnju je bilo pismo tadašnjeg pape Inoćentija IV iz 1247. godine, kojim on poziva ovdašnje nadbiskupe da zaštite zemlju od novih provala Tatara. Još veći značaj Tvrđava dobija povećavanjem opasnosti od Turaka Osmanlija, međutim 27. jula 1526. godine Turci su uspeli da je zauzmu. Od polovine XVI veka Varadin dobija status kasabe, zbog čega je morao imati odgovarajuće ustanove i objekte islamske uprave.
    Tokom “Velikog Bečkog rata”, koji je trajao od 1683. do 1699. godine, Petrovaradin je dva puta prelazio iz ruke u ruku. Prvi put Austrijanci su ga osvojili 1687. a definitivno 1691. godine, te je time posle 161 godine pod turskom upravom Petrovaradin ponovo pripao Austrijskoj monarhiji. Turci su ponovo došli do Petrovaradinske tvrđave 11. septembra 1694. godine, ali nisu uspeli da je zauzmu. Već 1716. godine, posle veoma kratkog mira, izbio je novi ratni sukob između Austrije i Turske, te je Tvrđava ponovo dobila na značaju. U noći, između 3. i 4. avgusta, glavnina turske vojske stigla je nadomak Petrovaradina, zauzela brda između Karlovaca i Tvrđave i počela da kopa rovove. Da bi izbegao opkoljavanje Tvrđave, Eugen Savojski, koji je preuzeo komandu nad austrijskom vojskom, odlučio je da napadne Turke već na tom mestu. Glavna bitka se odigrala ujutro 5. avgusta, i Austrijanci su posle teške borbe uspeli da nateraju neprijatelja u bekstvo. Ova značajna bitka nazvana je “Varadinski rat”. Petrovaradin je proglašen komunitetom 1748., a svoj grb je dobio 1751. godine. Tvrđava ponovo dobija na značaju tokom poslednjeg austro-turskog rata 1788/91. godine.

    IZVOR: virtual tour

    Odabrao i priredio: Vojislav Ananić

    Odgovori

  3. 21. mart 2017. u 09:30

    vojislav ananić

    Katakombe tvrđave Petrovaradin

    Katakombe Petrovaradiske tvrđave su opasan mračni lavirint, koji ni do danas nije istražen do kraja. Ovim hodnicima kreću se samo vrsni poznavaoci, ali i oni koji obavljaju neke mistične i sumnjive radnje na tom mestu. Katakombe zauzimaju veliku površinu ispod utvrđenja, a utvrđeno je da su imale dvojaku namenu. Jednu tokom mira a drugu tokom rata. Podzemni grad je sasvim sigurno jedno vreme služio i kao zatvor za političke osuđenike. U tom zatvoru je jedno vreme boravio i Josip Broz Tito. U svakom slučaju, zatvor je bio tajnim prolazom povezan sa vojnom galerijom. Prilikom napada na Tvrđavu, spuštao bi se pokretni most koji se nalazio na sadašnjoj Beogradskoj kapiji, a zatvorenici bi bili puštani, kako bi onim tajnim prolazom mogli da prođu do vojne galerije i naprave zasedu. S obzirom na to da se radilo o najkrvoločnijim prestupnicima istoričari pretpostavljaju da su prilično krvoločne zasede bile u pitanju. U novije vreme osim što je pogodna za odlaganje hrane i neke odeće, i dalje je posećuju malobrojni ljudi, doduše iz različitih pobuda. Misteriozne katakmobe zaklon su beskućnicima, neretko i narkomanima, ali i pogodne su za obavljanje različitih obreda. Tragovi koji se mogu redovno naći u hodnicima ukazuju na to da članovi nekih sekti ovde obavljaju svoje verske obrede. Osim što su dostupne, a opet skrivene od sveta, katakombe odišu dozom jeze i misterije što svakako pogoduje za ovakva okupljanja. Ovo uređeno podzemlje ima četiri nivoa, a ko bi se usudio da prođe sve bio bi 40 metara ispod zemlje. Ipak ne preporučuje se bez stručnog vodiča obilazak čuvenih podzemnih hodnika jer se već i na prvom nivou možete zagubiti u lavirintima. Upravo to se dogodilo jednom vojniku sedamdestih godina prošlog veka. On se sa grupom tinejdžera zagubio u hodnicima ispod tvrđave. U očaju je čak pokušao i nožem da kopa do površine, uspevši da napravi vertikalan tunel od oko četiri metra. Dalje nije mogao, a ovu grupu spasla je samo sreća, nakon tri dana izgubljenosti. Ironija je što su sve vreme bili na dvadesetak metara od izlaza. Inače, smatra se da je upravo u katakombama tvrđave izgubilo život mnogo Novosađana koji su nestali i nikad nisu pronađeni.

    IZVOR: Misterije i tajne tvrđava na Dunavu

    Autor: Gordana Ivković

    Odabrao: Vojislav Ananić

    Odgovori

  4. 6. jul 2017. u 11:03

    vojislav ananić

    PETROVARADINSKA TVRĐAVA

    Petrovaradinska tvrđava je izgrađena na desnoj obali Dunava, na isturenom obronku planinskog venca Fruške gore. Najbolje je očuvana tvrđava vojnog baroknog nasleđa u Evropi i najveći kompleks baroknih građevina u Vojvodini. Posle dugotrajne izgradnje i prekida, Petrovaradinska tvrđava je završena 1780. godine. Podignuta je kao prvorazredna operativno-odbrambena fortifikacija, sa velikim garnizonom od 4.000 vojnika i snažnom artiljerijom. Postala je vojno-administrativni centar sve do sredine 20. veka, kada se demilitarizuje i proglašava spomenikom kulture. Utvrđenje je građeno na tri povezana nivoa: Gornja tvrđava na vrhu Petrovaradinske stene, u podnožju Donja tvrđava – Vaserštat s Podgrađem, i na južnoj strani istureno utvrđenje – bastion Honverk. Podzemne vojne galerije, komunikacioni i minski sistem u dužini od 16 kilometara, raspoređeni su u četiri sprata pod zemljom. Prvoizgrađen deo je Gornja tvrđava, građena od kraja 17. i tokom 18. veka. Fortificiran je s pet bastiona (Ludviga Badenskog, Cara Josifa II, Inoćentijev, Kavalir, Cara Leopolda I, Marije Terezije), pet kapija (Ludviga Badenskog, Leopoldova kapija, Kapija Cara Karla VI, Dvorska kapija, Molinarijeva kapija) i masivnim bedemima, te ozidanim suvim šančevima. U Arsenalu, tj. Topovnjači ili drugim imenom Mamulinoj kasarni na Gornjoj tvrđavi, koji je služio za smeštaj teškog artiljerijskog oruđa i opreme, danas je smešten Muzej grada Novog Sada. Toranj sa satom nalazi se na bastionu Ludviga Badenskog. Toranj je zidan u 18. veku, a satni mehanizam je donet iz Alzasa.

    IZVOR: koliko se poznajemo, iz istorije nacionalnih zajednica u Vojvodini, IX izdanje, Novi Sad, 2014. god.

    Odgovori

  5. 19. novembar 2017. u 10:37

    Vojislav Ananić

    Rečne tvrđave: Carstva su se branila i delila na Dunavu

    29.10.2017 • 11:2811:34
    Izvor: Dnevnik.rs

    NOVI SAD: Ravničarsko terasasti tereni obale Dunava, zbog svojih priridnih bogatstava oduvek su bili privlačni za organizovanje stalnih naselja. Na njegovim obalama i rečnim ostrvima nađeni su tragovi najstarijih civilizacija drevne Evrope koja vode u prošlost do 10.000 godina, a njegov tok do danas je ostao jedan od najvažnijih rečnih puteva.

    Oduvek je Dunav služio i kao granica – nekada je delio moćna carstva, a nekad i spajao i kroz istoriju kontrola plovidbe na velikoj reci uvek je bila jedan od najvažnijih strateških ciljeva tadašnjih vojski.
    Još u antičko vreme izgradnjom dobro raspoređenih utvrđenja duž obala Dunava, Rimljani su nadgledali ko i šta plovi rekom koja je u to vreme povezivala najveći broj njihovih provincija, da bi u srednjem veku takva utvrđenja doživela svoj vrhunac.
    Sa uvođenjem baruta i artiljerije tokom 15. i 16. Veka i dunavske tvrđave su morale da se prilagode novom načinu ratovanja i tada počinje gradnja moćnih kamenih zidina od kojih se neke i sada nadvijaju nad rekom.
    Grupa domaćih autora, nedavno je u izdanju novosadskog „Prometeja“, izdala knjigu „Tvrđave na Dunavu“ u kojoj je opisano 12 dunavskih tvrđava građenih na teritoriji današnje Srbije sa detaljima o načinu gradnje, nameni i značaju svakog utvrđenja.
    Na području Vojvodine, postojale su četiri velike tvrđave uz Dunav: u Baču, Petrovaradinu, Slankamenu i Zemunu.
    ________________________________________
    Od Bača do Kladova 12 utvrđenja

    Od Beograda i Kalemedgana niz Dunav, a uz njegovu obalu nalazi se još sedam tvrđava koje su predstavljene u ovom izdanju u kojem su učestvovali i Prirodno-matematički fakultet u Novom Sadu i Radio televizija Srbije. Opisane su Smederevska tvrđava, Kulič, Ramska tvrđava između Kostolca i Velikog Gradišta, Golubac, kao i tri utvrđenja nedaleko od Kladova – Diana, Fetislam i Pontes.
    ________________________________________
    Tvrđava u Baču, smatra se jednom od najstarijih u Srbiji, a u vreme kada je građena (između 1338 i 1342 godine) bila je najveće utvrđenje u tadašnjoj Panoniji.
    O tome koliko je ovo mesto bilo značajno u srednjem veku govore podaci da su u tvrđavu redovno posećivali ugarski kraljevi, a pored njih tokom svojih pohoda na sever u Baču su boravili i vizantijski car Manojlo Komnin kao čuveni turski sultan Sulejman Veličanstveni, a zanimljiva je tvrdnja da su u njoj jedno vreme boravili vitezovi iz reda templara koji su tu imali svoj hram.
    Danas o nekada najmoćnijem utvrđenju Panonije svedoče samo ostaci zidina i kula i jedini je lokalitet u Vojvodini pod zaštitom UNESKO-a, a poslednjih godina se radi na rekonstrukciji i revitalizaciji delova tvrđave, ali i šireg područja kako bi se omogućilo da ovaj značajan spomenik istorije ostvari i svoj turističko edukativan potencijal.
    Nizvodno od Bača naredno dobro branjeno mesto na Dunavu je Petrovaradinska tvrđava, koja je na ostacima srednjovekovnog utvrđenja, u današnjem obliku građena skoro ceo vek (1692-1790) i jedna je od najvećih tog tipa u Evropi.
    Kao tvorac idejnog plana najčešće se spominje čuveni projektant tog vremena Sebastijan Voban. Koliko je bila značajna za Austriju govori doduše nepotvrđena priča da su tokom Napoleonovih ratova (1812), iz Beča u Petrovaradinsku tvrđavu sklonjene carske insignije: kruna, žezlo, mač, jabuka i plašt.
    Burna istorija ovog mesta proizvela i je i brojne legende, a njihov neiscrpan izvor leži duboko ispod zidina, u još uvek nedovoljno istraženom podzemlju tvrđave.
    Legendarna je i bitka koja se odigrala kod Petrovaradina 5. avgusta 1716. godine kada je Eugen Savojski porazio Turke predvođene Damad Ali-pašom uz pomoć čuda „Snežne gospe“ i navodnog snega koji je pao tog dana.
    Tvrđava je ostala neosvojiva za Turke i neke druge osvajače, ali njenu noviju istoriju će se sigurno obeležiti i „kapitulacija“ koju već skoro 20 godina svakog jula „potpiše“ pred vojskom egzitaša- armijom sačinjenoj od Legije stranaca i domaćih jedinica pred kojom nema odbrane…
    Kao mesto gde se preko Moriša i Tise dopremala so koja se odatle distribuirala, Slankamen je srednjem veku bio vrlo značajan centar koji je jedno vreme bio bio i pod upravom srpskog kralja Dragutina Nemanjića.
    Istraživanjem ostataka tvrđave koja se nalazi na uzvišenju od stotinak metara iznad Dunava, utvrđeno je da srednjevekovna građevina leži na rimskoj iz šestog veka, a u okolini su konstatovani i kulturni slojevi koji sežu u praistoriju.
    Iako je malo vidljivih ostataka, tvrđava u Slankamenu bila je dugo vremena veliki trgovačko-vojni kompleks, ali se praktično nikad nije oporavila od turskog osvajanja 1521. godine kada je Bali-beg porušio. Karlovačkim mirom Slankamen je ponovo postao deo Habzurške monarhije i upravo odatle je kretala granica ali više nikad nije značajnije obnavljan jer je linija odbrane pomerena kod Petrovaradina.
    U ravničarskom toku Dunava utvrđenja su bila mnogo češća, tako je Zemunska tvrđava četvrta na samo stotinak kilometara.
    Na ovom mestu još u 1. veku utvrđenje su podigli Rimljani, a pre njih u nekoj vrsti utvrđenog naselja Taurunum su živeli Kelti. Od tvrđave u čije temelje su uzidani milenijumi istorije ovog kraja, ostali su delovi zidina, a danas se u središtu nekadašnjeg utvrđenja nalazi Milenijumska kula, podignuta 1896. godine u čast Janka Hunjadija (Sibinjanin Janka) koji je umro u Zemunu tokom opsade Beograda 1456. godine.

    E. D.

    Odgovori

  6. 2. jun 2018. u 18:21

    Vojislav Ananić

    PETROVARADIN, grad u Srijemu, na Dunavu (19° 51′ 44″ ist. duž.), prema Novome Sadu, s kojim ga veže željeznički most. Diže se kao na poluotoku, što ga čini najsjeverniji (45° 15′ 17″ sjev. šir.), 128 m visoki, s tri strane (od zapada, i od istoka k sjeveru) Dunavom optočeni ogranak Fruške Gore. P. je željeznička stanica na glavnoj pruzi Beograd— P.—Novi Sad i na pruzi (Novi Sad)—P. Beočin, raskrsnica cesta: preko Dunava u Novi Sad, uz Dunav u Irig—Vukovar, preko Fruške Gore u Ilok, u Bukovac u Fruškoj Gori i niz Dunav u Srijemske Karlovce i dalje.
    P. čine tvrđava i dva predgrađa. Razlikuje se gornja i donja tvrđava. Gornja se tvrđava diže na plješivom, s tri strane osamljenom brdu. Ona je spojena s predgrađem, koje ima jake, 1809. umjetno podignute bedeme. Gornja tvrđava nema privatnih kuća, već samo vojničke zgrade, znamenitu i bogatu oružanu, s mnogo oružja iz turskih ratova, i satni toranj, s kojega se otvara krasan vidik na Frušku Goru i ravnu Bačku. Na sjevernom podnožju, na jednom zaravanku, stoji donja tvrđava, kojoj Dunav pere kamene zidove. Donja tvrđava ima velik i lijep trg, jednu glavnu i dvije pokrajne ulice. Tu je crkva Sv. Đurđa (negda isusovačka) s lijepim grobnicama, i vojnička bolnica, na temeljima negdašnjeg franjevačkog samostana. Od tvrđave se, prema jugoistoku, pružilo Ljudevitovo predgrađe, s krasnom župnom crkvom i dalje k jugu Rokovo, s posebnom župnom crkvom. P. je nekad pripadalo i selo Bukovac, dalje (6 km) u gori, koje je danas posebna općina s 1.330 stanovnika i sjedište pravoslavne parohije.
    P. ima 5.101 stanovnika: 2.970 muških, 2.131 ženskih; 3.726 rimokatolika, 1.032 pravoslavna, 153 evangelika, 154 muslimana; 4.099 Hrvata i Srba, 82 Slovenca i 125 drugih Slavena, 476 Nijemaca, 257 Madžara i dr. Po zanimanju stanovnici su poljoprivrednici, vinogradari, obrtnici i po malo trgovci. Trgovinu i industriju privukao je sebi Novi Sad. P. ima gradsko poglavarstvo, 3 rimokatoličke župe, žensku stručnu školu, višu građansku školu i 2 pučke škole, gradsku bolnicu, poštu, telegraf i telefon. Srijemsko ugljenokopno udruženje, pivaru, sredotočnu pecaru žeste, električnu centralu.
    Iz rimskog doba našlo se u P. sigurnih tragova kultu boga sunca Mitre. U srednjem vijeku P. prvi se put spominje u drugoj polovini 12. vijeka, za ratova bizantskoga cara Manojla s Ugarskom. i to pod imenom Petrikon. Tada je P. s cijelim Srijemom kratko vrijeme pripadao bizantskomu carstvu. Sjeverni kraj Srijema i P. držala je oko 1223 sestra kralja Andrije, Margareta, udovica bizantskoga cara Izaka Anđela. 24/6. 1237. kralj je Bela IV poklonio P. i kraljevsku palaču cistercitskom samostanu u Belefontu (ranije Ukurd). Opatija se B. M. V. Belefontis de monte Varadinipetri držala kroz sav srednji vijek, sve do 1521. Kralj Albert dao je 1439. grad P. i patronat nad opatijom mačvanskomu banu Vladislavu Gorjanskomu. 12/9. 1463. kralj Matija Korvin, okružen prvim velikašima kraljevstva, držao je u P. sabor i s Mlecima sklopio ugovor o zajedničkoj vojni na Turke, koji su tada osvojili Bosnu. P. je u turske ruke došao za prve vojne Sulejmana II na Ugarsku 1526, pa je u njihovoj vlasti ostao do 1687. Kada se, po miru u Srijemskim Karlovcima 1699, povukla granica kroz Srijem, P. je ostao na kršćanskoj strani. 1716. došao je veliki vezir Ali-paša s 200.000 vojnika da osvoji P., ali ga je 13/8. do nogu potukao Eugen Savojski. Na uspomenu kršćanske pobjede podignuta je na bojištu, putem u Karlovce, crkvica B. D. Marije Snježne. Brdo (194 m), južno od crkvice, na kome je bio šator velikog vezira, još se i danas zove Vezirac. Požarevački mir 1718. potisnuo je tursku granicu dalje, čak preko Save. Na mjesto stare P. tvrđave, kakva je naslikana na karti karlovačkoga mira, kraljica je Marija Terezija dala sagraditi (1754—1766) novu tvrđavu. U nju može stati do 12.000 vojnika. Poslije P. nema znatnijih događaja sve do madžarske bune 1848/49, za koje su ga neko vrijeme držali Madžari (15/10. 1848—6/8. 1849). Od sloma Austrougarske monarhije 1918. P. je u vlasti kraljevine SHS. Osim posade ondje ima zrakoplovna podoficirska škola.
    Literatura: Vj. Klaić, Opis zemalja u kojih obitavaju Hrvati, I (1880); J. Besendorfer, Crtice iz slavonske povijesti (1910); Đ. Sabo, Sredovječni gradovi u Hrvatskoj i Slavoniji (1920).
    J. Modestin.

    IZVOR: prof. St. Stanojević, NARODNA ENCIKLOPEDIJA SRPSKO-HRVATSKO-SLOVENAČKA, III KNJIGA , N—R, IZDAVAČ: BIBLIOGRAFSKI ZAVOD D. D. ZAGREB, GUNDULIĆEVA 29 ZASTUPA DR- ERIK MOSCHE, MIHANOVIĆEVA ULICA 1, 1928.

    Odgovori