Poreklo prezimena, selo Brezovo Polje (Glina, Banija)

Poreklo stanovništva sela Brezovo Polje, opština Glina (Banija), stanje od kraja 17. veka do danas. Priredio saradnik portala Poreklo Petar Demić.

Doseljavanje na Baniju

PRVI TALAS (1683-1703.) – iz Pounja i sa Kozare

„Za vrijeme velikog rata 1683-1699. očišćena je i Banija od Turaka. Udružena vojska cara i kralja Leopolda prodre pobjedonosno i u ove krajeve.. Glavni zapovjednik carske vojske, vojvoda Badenski, svojim proglasima pozove hrišćane, što bijahu pod Turcima po Bosni i po Bosanskoj Krajini, da ustanu na svoje stare krvnike i da pristanu uz hrišćansku vojsku. Tako je radio i tadašnji hrvatski ban, Nikola Erdedi. I bosanska Raja jedva dočeka ovu priliku, da se digne na Turke i da im se osveti za učinjena krvopilstva…

Ovako pojačana carska vojska srpskijem dobrovoljcima, osvoji od Turaka 16.8.1688. glavni grad turske Krajine – Kostajnicu, pa tijem osvoji ne samo donju Baniju, između Une i između Kupe, nego prodre duboko preko Une u Bosnu i osvoji na pet sati od Une sve zemlje s desne strane Une. U isto doba osvojeni su od Turaka i gradovi u gornjoj Baniji: Mala Kladuša, Vrnograč. Brekovica, Bužim itd. Karlovačkijem Mirom 1699. potpadne sva današnja Banija pod našu carevinu; međa je bila Una, a dalje gore Glina i Korana do na Karlovački Đeneralat. Sve, što je osvojeno s desne unske obale, povraćeno je nazad Turcima.

Sva turska Raja, i Srbi i nešto Hrvati, što su bili pod Turcima s ove strane Une, ostanu na ovoj strani, a oni, što su bili s one strane Une, po Kozari i po njenoj okolici, prijeđu također na ovu stranu i nasele se po Baniji pored i između svoje braće, koja su od prije tuda se naselila…

Kad je Novi otpao pod Turke, onda su i tamošnji Hrišćani svi prešlli na ovu stranu. Srblji se tada nasele Majskijem Poljanama, po Klasniću i po Žirovcu. Sve zemlje s desne unske obale, za pet sati u širinu, sa svijem ostanu puste, i morali su ih Turci na novo naseljavati, dovlačeći srpski narod iz daljijeh oblasti. Tako je naseljena donja Banija ili zemlje između Une i između Kupe pa već gore do Gline; i po zvaničnom izvještaju bečkog Ratnog Vijeća od 1701. naseljeno je tu srpsko-pravoslavnog naroda da 11.000 duša.“

DRUGI TALAS (1737-1739.) – iz Pounja i sa Kozare

„Kao saveznica mletačka zarati se naša carevina sa Turcima opet 1716. godine. Rat ovaj dovršen je mirom u Požarevcu 21.6.1718. god. Tada je dobila Banija sav onaj kraj na desnoj obali unskoj od Glinice pa do ušća unskog u dužinu, a u širinu sve do iza Kozare.

A poimence pripala su tada Baniji ova mjesta: Stari Jasenovac sa planinom Kozarom i sa pustijem selima: Demirovcem i Gunjevcem; Stara Dubica sa 16 opustošenijeh sela; Kostajnica s 3 kule: Slabinjska, Drenovačka i Karabašićeva kula; Novi sa cijelom svojom okolinom, u kojoj bijaše 10 opustjelijeh sela. Od kotara starodubičkog i novskog budu zaokružena dva krajiška kotara (kompanije), i to: jedan u Kozarcu, a drugi u Dobliniću.

U ova vojvodstva povrve Srblji iz unutrašnje Bosne, ispod Turaka, i smjeste se po pustijem selima, koja im vlasti rado ustupiše, samod a brane među od Turaka, kao i ostala im braća na ovoj strani…

Godine 1736. bukne na novo rat sa Turcima, koji se dovrši mirom u Biogradu 1739., gdje je zaključeno, da se oba bosanska kotara i opet ustupe Turcima, jer rijeka Una, po svojoj srijedi, postade na novo međa između obje carevine.

Tad sav srpski narod, što je bio u tijem kotarima, preseli skupa sa svojim vlastima na ovu stranu i razmjesti se po Baniji, pored i između svoje braće, što se od prije tuda naseliše. Tada se umnože srpske naseobine po sumeđi, onda osobito u prvo-banskoj regimenti oko Gline i više Gline, a neki rojevi prostrli su se po Utinji i po Vojniću, u Karlovačkom Đeneralatu.“

TREĆI TALAS (1788-1791.) – iz Pounja i sa Kozare

„Za cara Josifa II. godine 1788. zarati se opet naša carevina sa Turcima. Rat je trajao tri godine i svršen je mirom, ugovorenijem u Svištovu 4.8.1791. tada je opet premicata međa na našoj sumeđi u ovome vladičanstvu. Naša krajina dobila je tada drežnički i cetinski kotar, a međa na otočko-ličkoj sumeđi premaknuta je na Unu i već na liniju, koja se do danas održala…

Još prije nego je rat bunkuo, srpsko-pravoslavni bački vladika, Jovan Jovanović, a prije je bio (1784-1786.) ovdašnji vladika – zađe po srpskom narodu i stane ga nagovarati, da ustane na Turke, dok im naša carevina rat oglasi…

Kad je vladika u Srbiji digao Srblje na oružje, dođe i ovamo u Baniju, pa sa protom kostajničkim Jovanom Popovićem, pobuni tursku Raju u Pounju, da se digne na oružje i da sa ženama i sa nejači bježi na ovu stranu. Srblji poslušaju vladiku i protu; dignu se na oružje i odmah još iste 1788. godine, prije nego je rat i otpočeo, prijeđe na ovu stranu u Baniju 428 srpskijeh porodica. Ono ljudi što bi za oružje i za boj, stupi na mah kao dobrovljci u redovnu vojsku graničarsku, u nadi da će ognjišta osloboditi od Turaka…

U banske regimente preselilo je još prije rata, kako već navedosmo, 428 porodica; a čim je primirje ugovoreno, prijeđe na Baniju još 818 porodica. Svega naroda moglo je biti bliže 15.000 duša. Jedan dio ovoga naroda popuni sela i zaseoke, što se od prije naseliše po Baniji; drugi dio naseli na svijem nova sela, osobito na sumeđi, a što se ne moglo smjestiti po Baniji, ono smjeste vlasti po Karlovačkom Đeneralatu, a nešto i u Provincijalu.“ [1]

Popisi stanovništva i broja kuća (1768-2011.)

[2]

Rodovi

– Brkići, slave Sv. Jovana

– Grive

– Litre

– Marići

– Miljevići, slave Sv. Dmitra

– Paripovići

– Paunovići

– Petrovići, slave Sv. Nikolu

– Sladojevići, slave Sv. Đurđa

– Tovarlaže, slave Sv. Nikolu

– Utješenovići

– Šikanje

– Šukunde, slave Sv. Đurđa

Crkvene knjige

Knjiga krštenih, vjenčanih i umrlih

Parohija Brezovo Polje – selo Brezovo Polje (1857. godina)

Knjiga krštenih

Očevi i kumovi: Dimitrije Šikanja (14), Trifun Litra, Jovan Petrović, Lazar Šikanja (14), Damjan Paripović (15), Kuzman Brkić (34), Božo Petrović (2), Georgije Tovarlaža (13), Ilija Paripović, Trifun Petrović, Ostoja Miljević (40), Mihailo Petrović, Andrej Tovarlaža (13), Rafailo Griva (9), Mihailo Litra, Stojan Brkić (41), Stefan Miljević, Stefan Petrović (35), Božo Petrović, Stojan Brkić (31), Nikolaj Petrović (32), Lazar Brkić (39), Rafailo Petrović (33), Pavle Tovarlaža (13), Jovan Vujasin, Vasilije Tovarlaža (12), Georgije Šikanja (6), Georgije Griva, Petar Petrović (20), Mihailo Miljević (16), Petar Šukunda, Jovan Brkić (26), Stefan Paripović, Mihailo Marić (1), Božo Šikanja, Stojan Petrović (35), Petar Paripović (38), Stojan Utješenović, Ilija Griva (9), Ilija Brkić (23), Petar Utješenović, Dimitrije Griva (9), Vasilije Griva (10), Matej Tovarlaža (12), Andrej Petrović (32), Gavrilo Brkić (34), Marko Brkić (39), Božo Petrović (20), Kiril Miljević (40), Simeon Šikanja (14), Stojan Paunović (5)

Knjiga vjenčanih

Mladoženje, kumovi, svekrovi, tastovi, pokojni muževi udovica: Andrej Petrović (32), Ilija Šikanja (6), Božo Šikanja (6), Vasilije Petrović (2), Tadija Marić (1), Dimitrije Griva, Marko Tovarlaža (13), Matej Tovarlaža (13), Luka Miljević (16), Petar Petrović, Georgije Šukunda (29), Andrej Tovarlaža (12), Stojan Petrović (18), Nikolaj Petrović (18), Rafailo Šikanja, Vasilije Litra (3), Petar Brkić (41), Stefan Brkić (41), Božo Griva (10), Antonije Griva (10), Teodor Miljević (7), Damjan Šukunda

Knjiga umrlih

Vasilije Tovarlaža (28), Vasilije Litra (3), Stojan Miljević (40), Adam Tovarlaža (13), Grigorije Miljević (40), Stefan Petrović (19), Vasilije Tovarlaža (13), Rafailo Petrović (24), Georgije Šukunda (25), Rafailo Petrović (2), Dimitrije Griva (10), Jovan Miljević (40)

 napomena: broj u zagradi predstavlja broj kuće 

[3]

Izvori:

[1] Manojlo Grbić, Karlovačko vladičanstvo, Karlovac, 1891-1893.

[2] Manojlo Grbić, Karlovačko vladičanstvo, Karlovac, 1891-1893.; Drago Roksandić, Između imaginacije i realnosti. Prva banska regimenta u prvoj polovini 19. Stoljeća / Glina. Glinski kraj kroz stoljeća, Glina, 1988.; Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske

[3] SPC, Crkvena knjiga krštenih, vjenčanih i umrlih, 1857.