4. oktobra 1582. – Četvrti oktobar označen je kao poslednji dan Julijanskog kalendara u Papskoj državi, Španiji i Portugalu.
Gregorijanski kalendar stupio je na snagu narednog dana sa datumom 15. oktobar, a ubrzo su ga prihvatile gotovo sve katoličke države. Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca prihvatila je taj kalendar za područje Srbije, Crne Gore i Makedonije 19, odnosno 31. januara 1919. godine.
Po savetu nemačkog astronoma Kristofera Klavijusa (1538-1612) i napuljskog fizičara i astronoma Alojzija Lilija (1520-1576), papa Grgur XIII (1502-1585) je 24. februara 1582. obznanio reformu do tada postojećeg, julijanskog, kalendara papskom bulom Inter Gravissimas nazvanom po prve dve reči njenog teksta. Papska bula je sadržala sledeće odredbe:
1. Iz kalendara će se izostaviti 10 dana, tako da posle četvrtka 4. oktobra 1582. sledi petak 15. oktobar.
2. Prestupna je svaka godina deljiva sa 4, osim godina deljivih sa 100 kod kojih su prestupne samo one deljive sa 400.
3. Prestupna godina ima jedan dan više od proste koji se stavlja na kraju meseca februara.
4. Uskrs će se odsad izračunavati po novom pravilu, vezanom za novi kalendar.
5. Prvi dan u godini biće 1. januar.
Ovaj novi kalendar nazvan je po papi Grguru gregorijanski. Po njemu je prosečna dužina trajanja godine smanjena na 365,2425 dana (365+97/400 = 365,2425 jer ima 97 prestupnih godina na svakih 400) što daje grešku od 365,2425 – 365,2421890 = 0,00031 dan ≈ 26 sekundi. To znači da će se ova greška akumulirati na jedan dan za 1/0,00031 ≈ 3225 godina, odnosno nešto kraće jer se tokom vremena dužina trajanja solarne godina smanjuje, a greška povećava.
Razlika između gregorijanskog i julijanskog kalendara je ta što gregorijanski ima 97 prestupnih godina u svakih 400, a julijanski 100. U gregorijanski kalendar uvedano je takozvano „sekularno pravilo“ da su godine deljive sa 100 (sekularne godine) proste, osim ako su deljive sa 400, u kom su slučaju prestupne. To znači da su godine 1700, 1800, 1900, 2100, itd. prestupne po julijanskom, a proste po gregorijanskom kalendaru. Početna razlika između julijanskog i gregorijanskog kalendara od 10 dana, danas iznosi 13 dana, a nakon 2100. uvećaće se na 14. dana (što znači da će pravoslavni Božić padati od tada 8. januara).
IZVOR: Vikipedija
Komentari (0)