Saradnik portala Poreklo Siniša Jerković iz Banjaluke otvara serijal tekstova o pojedinačnim Y-DNK haplogrupama. U prvom prilogu piše o dve najstarije haplogrupe koje potiču sa afričkog kontinenta
OPŠTE NAPOMENE: Na osnovu ukupnih genetskih istraživanja Y-DNK haplogrupa, utvrđeno je da je pradomovina Homo Sapiensa u Africi i da se odatle migracijama raširio na cijelu zemaljsku kuglu. Sasvim je očekivano i da se najstarije haplogrupe nađu upravo u Africi. Haplogrupa A predstavlja jednu takvu hapllogrupu. Iako ne postoji jedinstvena haplogrupa A već dvije grane te haplogrupe koje nemaju istog pretka: A0 i A1, zbog prvobitnih grešaka u filogenetskom imenovanju grupa, haplogrupu A ćemo i ovdje ipak obraditi kao jedinstvenu.
PORIJEKLO I MIGRACIJE: Za haplogrupu A se vjeruje da je nastala prije 140.000 godina u sjeverozapadno-centralnoj Africi. Kada je jedan dio ljudske populacije krenuo na svoj put u nepoznato izlazeći iz Afrike u pravcu Bliskog Istoka, preci ljudi koji nose haplogrupe A0 i A1 nisu pošli sa njima.
SNP MUTACIJE : A0-V164, A1-L985
STABLO:
PODGRUPE I ZASTUPLJENOST:
A0
A0-V164 haplogrupa je najinteresantnija od svih jer ne dijeli zajedničko porijeklo sa cjelokupnim današnjim čovječanstvom. Samo uslovno je svrstana zajedno sa haplogrupom A. Izuzetno rijetko je zastupljena. Dosad je pronađena samo među Bakola Pigmejima u južnom Kamerunu i to 8,3% i među alžirskim Berberima sa 1,5%.
A1
A1a- M31 haplogrupa nalazi se u 2,82% kod nekih etničkih grupa u Gvineji Bisao, a ima je i među marokanskim Berberima i u Maliju.
A1b1a1a-M6 haplogrupa zastupljena je uglavnom kod Koisan naroda (Bušmani i Hotentoti) i to oko 20%.
A1b1b1-M28 haplogrupa se rijetko nalazi i to oko Roga Afrike u procentu do 1% među Etiopljanima i Somalijcima.
A1b1b2a-M51 haplogrupa najčešća je pored M6 među Koisan narodima i to u procentima od oko 30%.
A1b1b2b- M13 haplogrupa nalazi se u većem procentu u istočnoj Africi i sjevernom Kamerunu. Razlikuje se od varijante koja se nalazi kod Koisan naroda. Prisutna je sa 55% u južnom Sudanu, u Nuba narodu centralnog Sudana sa 46%, kod zapadnih Sudanaca u procentu oko 28%, kod Hausa naroda 12% , kod Amhara i Oromo naroda u Etiopiji oko 10%. oVa varijanta se sreće i van Afrike u malim procentima do 5% među palestinskim Arapima, Jemenskim Jevrejima, Sardiniji, Turskoj, Jordanu i Omanu.
Iz gore navedenog lako je zaključiti da je haplogrupa A1 geografski ograničena na Afriku. U značajnijoj mjeri zastupljena je kod Koisan naroda (Bušmana i Hotentota) i kod Nilotskih naroda južnog Sudana i Etiopije (Dinka, Nuba). Haplogrupa A1 zastupljena je i kod Etiopskih Jevreja sa oko 41%.
STARI NARODI: Haplogrupa A1 se može identifikovati sa dvije etničke grupe.
Prva su Koisan narodi Namibije i južne Afrike poznati pod imenima San , Bušman i Hotentot. Pripadaju posebnoj jezičkoj, antropološkoj kategoriji koja se ne može povezati sa crnačkim Bantu stanovništvom koje se nakandno doselilo sa sjevera. Neki antropolozi ih klasifikuju kao posebnu rasu, odvojenu od negroidne rase i nazivaju Kapoidima ili Koisanidima. Dijele se u dvije glavne grupe: stočare Hotentote (Koi) i skupljače lovce Bušmane (San).
Dinka ratnik (levo) i Bušman u lovu (desno)
Druga grupa A1 populacije su Nilotski narodi gornjeg porječja Nila sa kojeg su se širili na okolne visoravni Etiopije i istočne Afrike. Odlikuju se visokim rastom, uglavnom su stočari, grupisani u ratnička plemena. Najpoznatija od njih su : Dinka, Nuer, Nuba, Masaji, Šiluk i dr. Poznati su kao najviši narodi na svijetu, a zbog fizičkih predispozicija pripadnici ovih naroda poznati su kao svjetski najbolji atletičari, pogotovo u trčanju.
ZANIMLJIVOSTI: Prije nekoliko godina testiralo se sedam pojedinaca iz Jorkšira u Engleskoj koji su poticali od zajedničkog pretka koji je živio u 18. vijeku i rezultati genetskog testa su pokazali da po očevoj liniji pripadaju haplogrupi A1a-M31 iako su Englezi i nemaju nikakvih informacija o afričkom porijeklu svojih predaka.
AUTOR: Saradnik portala Poreklo Siniša Jerković
Komentari (0)