Šantić

Jedan komentar

1. 4. novembar 2018. u 17:42

   Vojislav Ananić

   ŠANTIĆ (p,k,m). Šantići (p) su poznata mostarska porodica. Smatra se da su doselili u Mostar iz Crne Gore, zbog krvne osvete ili nekih drugih razloga. U drugoj polovini 19. vijeka u Mostaru se isticala trgovačka kuća braće Rista i Miha Šantića. Risto je otac pjesnika Alekse Šantića (1868-1924). Aleksa je, po završetku osnovne škole u rodnom gradu, pohađao trgovačku školu u Ljubljani, ali zbog nježnog zdravlja odlazi u Trst “i tu privatno uči kod Ljudevita Vulićevića, pisca etičkih djela”. Poslije se posvećuje književnom radu i gotovo cio život provodi u Mostaru. Vodio je trgovačke knjige (“teftere”) svoga oca i “između sanduka i džakova” počeo da piše pjesme. Mnogo se angažovao u radu društva “Gusle”. Bio je predsjednik »Gusala”, upravljao je horom, pjevao i glumio. Sa Ćorovićem i Dučićem uređivao je časopis Zoru i obavljao druge javne funkcije. Za njega je rečeno da je bio »fanatičan prijatelj i plemenit neprijatelj”. Savremenici ga opisuju kao visokog, zgodnog i duhovitog čovjeka. Njegov stas je bio “najljepše stablo u ljudskoj šumi”; cio Mostar bi se za njim okretao kada bi prošao gradom, a djevojke su pjevale: Kujundžijo, tako ti zanata! /Sakuj meni junaka od zlata, /Na priliku, Šantića Alekse… Aleksa je u životu imao dvije velike ljubavi: Anku Tomlinović, članicu hora društva “Gusle”, i Zorku Šolu. Ni jedna od tih ljubavi nije se završila brakom. Pričalo se da je bio zaljubljen i u Eminu, ćerku imama Sefića, a Emina je Aleksi bila samo inspiracija za njegovu čuvenu pjesmu. Osim Emine – pjesme koju je narod prihvatio kao svoju, Aleksa je ostavio u nasljeđe i niz pjesama trajne vrijednosti: Ostajte ovdje, Veče na školju, Mi znamo sudbu, Pretprazničko veče i druge. Nesrećan u životu, a uz to i teško bolestan, umro je dosta mlad, 2. februara 1924. godine u Mostaru. Hroničari su zabilježili da su na pjesnikovu sahranu stigle brojne delegacije iz čitave Hercegovine. Ljudi su pješačili i do 50 kilometara, “samo da bi vidjeli još jedanput svog pjesnika i poklonili se njegovoj sjeni”. Dopisnik beogradskog lista, u opširnom izvještaju sa veličanstvene Šantićeve sahrane, navodi i ovo: “Za sve vreme dok je povorka lagano obilazila Mostar, aeroplani su kružili iznad nje i ispraćali Šantića, kao što su to duž ulica činile mase sveta, koje su se tiskale pred kućama i zatvorenim dućanima. Jer sve su radnje bile zatvorene, a narod, bio on musliman, pravoslavni ili katolik, zvao se on Hrvat ili Srbin, podjednako je tužio i oplakivao svog velikana i pesnika. Svi su govornici istakli Aleksu Šantića kao pesnika jedinstva i bratstva, ali kao da je to najdirljivije učinio mujezin, koji je pri prolazu sprovoda, sa minareta Cerničke džamije, toplim glasom otpevao poslednju molitvu praštanja”. Šantići (k), u Donjem Crnču i Dužicama (Široki Brijeg). Tu su doselili iz Čerigaja. Dalja starina im nije poznata. U Čerigaju ih “danas više nema”. Na području zapadne Hercegovine bilo ih je u Dragičini u Brotnju gdje se 1743, pominju “pod imenom Stanarević”, a 1768. godine pod prezimenom Šantić. Dedijer ih pominje samo u Dužicama, gdje su oko 1800. godine došli iz Stona zbog siromaštva. Slavili su Nikoljdan (189:58,87: 59:352), Ima ih nastanjenih i u Mostaru. Šantići (m) takođe su nastanjeni u Mostaru.

   Izvor: Risto Milićević – Hercegovačka prezimena, Beograd, 2005.

   Odgovori