Poreklo prezimena Milanković

Bratstvo Milankovići prvi put se javlja u dalmatinskom selu Baljcima, koje je dobilo ime po istoimenom selu kod Bileće, u Hercegovini, u vreme seobe bratstva BATINIĆA – KRIVOKAPIĆA, negde u 17. ili početkom 18. veka. U dalmatinskom selu Baljcima između ostalih postoje porodice: Milankovići, Klisarići, Joćići, Jankovići i Gegići (dve kuće Bećevića ne računamo jer su domazeti) i svi oni slave Lazarevu subotu. Zasigurno se radi o porodicama koje su imale zajedničkog pretka, koji je tamo došao sa više sinova i po njima su se ova bratstva prozvala u dalmatinskim Baljcima. Kasnije su usledile dalje seobe iz dalmatinskog sela Baljaka u razne pravce prema Dalmaciji, Hrvatskoj i Bosni. Veoma pažljivo sam obavio ovaj deo istraživanja i na kraju dobio potvrdu svega.

U svojim istraživanjima sveštenik Milan Radeka i hrvatski akademik Gušić, obrađujući dalmatinsko-hrvatske oblasti navode bratstva MILANKOVIĆE i MILANKO, koja su živela u selima: Karinu, Kuli Atlagića, Medveđi i Muškovcu i da je uglavnom slava Lazareva Subota, a neke porodice prelazeći po drugim selima uzimali su i slave Sv. Đurđa, Sv. Nikolu i Sv. Stefana Dečanskog, a ta raznovrsnost slava je bila prisutna i kod drugih porodica i dolazila je iz raznih razloga. Zasigurno se radi o raseljavanju porodice Milankovića, koja se doselila iz sela Badlaka kod Drniša.

Milankovići su se kasnije iz Dalmacije i Hrvatske selili u sela po Donjem Polju, oko Dvora na Uni, zatim u Baniju, oko mesta Gline i u Slavoniju. Kasnije će se neke porodice Milankovića javiti posle seoba u sremačkom selu Sušek i drugim selima, gde slave Sv. Nikolu, a neki u Kormanu, selu u Šabačkoj Posavini, gde slave Sv. Đurđa, koji sa sobom nose i čuvaju stari nadimak “Rvatići”, gde kaže da su doselili iz Hrvatske ili Slavonije. Ovaj nadimak otvara dobrom istraživaču sve dalje puteve do najstarijih vremena o kojima ćemo kazati kasnije, a nema nikakve veze sa imenom Hrvatska. (Ovaj naziv pronađen pored ove porodice Milankovića je kruna moga istraživanja i potvrda ispravnosti istraživanja od samog početka).

Nastanak i sama seoba ove porodice predstavlja jedan kontinuitet kretanja i ostalih srpskih porodica. Tako je i deo porodice Milanković odselio iz Hrvatske ili Bosne u Slavoniju, u mesto Dalj, gde se rodio svetski priznati fizičar Milutin Milanković. Milutin u svojim zabeleškama kaže da su oni tamo stigli posle seobe pod Čarnojevićem, što naravno nije bilo baš tako. U nekim kasnijim istraživanjima sam primetio da su svi ispitanici svoje seobe vezivali za seobu Čarnojevića, iako ona nije ni doticala teritorijalno ni vremenski to područje.

Bratstvo Milankovići su tamo stigli iz jedne od Krajina, bilo Bosanske ili Vojne (Hrvatska) i to je bilo kasnije od seobe Čarnojevića, da li zbog ekonomskih razloga ili zbog vojnih rasporeda nekog od predaka u tadašnjoj Austro-Ugarskoj državi.

Milutinov otac Milan i majka Jelisaveta, koja je iz ugledne porodice Muaćević, imali su šestoro dece, od kojih je troje umrlo još u detinjstvu. Dugoveki su bili Milutin, rođen 16. maja 1879. godine, njegova sestra bliznakinja i mlađi brat Bogdan, poznati romanista i muzikolog. Otac Milan je bio trgovac i trgovao je širom Austro-Ugarske države.

Iz Dalja se Milutin otisnuo u svet i postao astronom, geofizičar, klimatolog, matematičar, inženjer pronalazač, doktor tehnike, univerzitetski profesor i književnik.

Milankovići vode poreklo od velikog bratstva Batinića-Krivokapića iz istočne Hercegovine, kraja između Nikšića i Bileće, gde je i nastao spoj ova dva bratstva.

Porodica Batinići-Krivokapići je nastala od dve bratstveničke grupe, u trenucima kada je prvoj pretila opasnost izumiranja, a druga bila u velikom usponu, negde krajem 15. ili početkom 16 veka.

Batinići su ogranak starog srpskog plemena Lužana, kao svedočanstvo navodimo njihovo staro ime Rvatići ili Rvati. Pleme Lužani se prostiralo od staroga grada Duklje, pa onda dolinom reke Zete do njenog izvorišta, preko oblasti Bjelopavlića i Pješivaca, pa do grada Onogošta i svuda imaju svojih potomaka. Bili su skupina takozvanih porodica koje su živele u selu Ravćevu, a sebe zvali Rvati ili Rvaćani (Rvatići), (a to je današnji severoistočni deo Nikšićkog polja i zove se Rubeža, promenjeno u poslednjih 100 godina), a njima srodna porodica je bila plemićko bratstvo Radenovići, sa rodonačelnikom banom Radenom, od kojih je i velika plemićka porodica Pavlovića, slavili su Sv. Nikolu i Sv. Đurđa, a raselili su se posle borbi vojvode Nikše i bana Ugrena oko vlasti nad gradom Onogoštom krajem 14. veka. Ali su kasnije duže ostali u vlasti nad Hercegovinom. Tako danas potomke Rvata ili Rvatića (Rvatinića) imamo u Ibarskom Kolašinu, Šumadiji, Tamanavi, Šabačkoj Posavini, Sremu, Dalmaciji, Hercegvoini, Bosni, Hrvatskoj i Slavoniji. Ali oni o sebi malo znaju. Imamo i nazive sela u Šabačkoj Posavini na Ibru.

Bratstvo Krivokapići, čiji rodonačelnik je bio Raslav, a koga su zvali “Krivokapa”, jer je tako nosio kapu, bio je unuk rodonačelnika velikog bratstva Bajkovića, kneza Bajka, u Cucima, kraju u Staroj Crnoj Gori, gde od njih ima mnoštvo bratstava, starinom od velikog plemićkog roda Orlovića, i oni slave Sv. Jovana. Ova plemićka porodica Orlovića vodi poreklo od braće barjaktara Pavla Orlovića, Milije i Martina, koje je majka povela sa pokretnom imovinom da žive u Dubrovniku.

KRSNA SLAVA: Lazareva subota, Sv. Nikola, Đurđevdan, Sv. Stefan Dečanski

POZNATI: Milutin Milanković

IZVOR: Božidar Kljajević, na osnovu sledeće literature:

dr Jefto Dedijer, Hercegovina i Bilećke Rudine, Srpska kraljevska akademija, Srpski etnografski muzej, Naselje srpskih zemalja, Beograd 1909. godine.

Petar Rađenović, Bjelajsko Polje i Bravsko, Srpska kraljevska akademija, Srpski etnografski zbornik, Naselja i poreklo stanovništva, Beograd 1925. Godine.

Milan Karanović, Pounje u Bosnaskoj Krajini, Srpska kraljevska akademija, Srpski etnografski zbornik, Naselja i poreklo stanovništva, Beograd 1925. Godine.

Božidar Kljajević, Selo Baljci u Dalmaciji, rukopis, Beograd 2006. godine.

Akademik Branimir Gušić, Zbornik za narodni život i običaje Južnih Slovena, Jugoslovenska akademija znanosti i umetnosti, Zagreb 1962. godine.

Vojislav S. Radovanović, Šabačka Posavina i Pocerina, Sanu, Srpski etnografski zbornik, Naselja i stanovništvo, Beograd 1994. godine.