Poreklo stanovništva sela Lješev Stub (po knjizi Lješev Stup), opština Cetinje – Crna Gora. Prema knjizi Dr Pavla S. Radusinovića „Naselja Stare Crne Gore, posebni deo“, izdanje Beograd 1986. godine. Pripremio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Ovo bjeličko selo nalazi se ukraj puta Cetinje – Čevo; od prvog je udaljeno 29, a od drugog 3,5 km. Razmješteno je u malim dolovima i valama između Lisca, Pištenskog osoja, Bregova i Bostura. Granica njegovog atara na sjeverozapadu počinje od puta za Čevo pa, okrećući na istok preko Osoja, ide do na Lisac, te njegovim grebenom skreće na jug do na Stavor, a zatim preko Kosače i Kosmatice skreće na sjeverozapad i dalje preko Kote 1041. ide Grebenom, Stranama i stazom Strane–Lješev Stup do na Osoje, te kod Pišteta izlazi na put za Resnu, kojim produžuje do početnog graničnog mjesta. Taj prostor dug je (SZ–JI) 5,4 km i širok (S–J) 1,5 km, a zahvata površinu od 9 km2. Sredina sela je na visini od 850 m.
Istorijat.
Bjelice se prvi put pominju 1430. godine. U kotorskim spomenicima javljaju se y isto vrijeme (1431). Zatim je u defteru iz 1521. god. Lješev Stup zaveden kao mahala sela Bjelica sa 15 kuća, a 1523. sa 5.
Početkom 17. vijeka Bolica navodi da Bjelice imaju 70 domaćinstava i 180 vojnika, a Dipre i Somijer početkom 19. vijeka da su imale 76 domova. Erdeljanović je y selu popisao 23 d. a uskoro zatim (1925) bilo ih je 19 sa 86 stanovnika. A zatim: 1948 (12:48), 1953 (13:69), 1961 (9:38) i 1971 (7:34). Sastav domaćinstava prema broju članova u zadnja dva popisa bio je: sa 1 (1:1), sa 2 (3:0), sa 3–5 (2:3) i sa više od 5 (3:3). Istovremeno promjene u glavnim grupama starosno–polne strukture, pokazuju sljedeći podaci: y prvoj 17:17 (ž. 9:11), u drugoj 14:10 (ž. 9:7) i u trećoj 7:7 (ž. 3 : 2).
Struktura stanovništva.
Obrazovna obilježja mještana u istom periodu, bila su: bez škole 13:7 (ž. 8: 6),. sa četvorogodišnjom 15:16 (ž. 9:6), sa osmogodišnjom 0:2 (ž. 0 : 1), sa srednjom 1:1, a nepismenih 8:4 (ž. 7:4).
S druge strane, tada je posjedovna i dohodovna struktura domaćinstava bila: bez zemlje (0:1), do 2 ha (0 : 0), sa 2—5 (0:5), sa 5—10 (2:0) i sa 15 i više ha (7:4), odnosno poljoprivrednih 2:2, mješovitih 7:2 i nepoljoprivrednih 0:3.
U 1953. godini 21 aktivni izdržavao je 43 lica; u poljoprivredi 17 : 32, a sa ličnim primanjima bilo je 5. Taj odnos se u naredna dva popisa izmijenio ovako: aktivnih je bilo 10 : 8, izdržavanih 22 :21, y poljoprivredi 8:7 i 11:2, a sa ličnim primanjima 6: 5.
Tip sela.
Lješev Stup je razbijeno naselje. Pored glavnine sela sa 8 kuća ima i dva zaseoka -Potočine sa 2 i Kosaču sa 1 kućom. Srednja udaljenost kuća od središta naselja je oko 0,5 km. Prizemnih kuća je 7 i 4 na izbi. Osim jedne pol slamenim, ostale su pod tiglenim krovom; sa daščanim plafonom su 4, sa malterisanim 6 i bez plafona 1. Kuće su razmještene na rubovima dolova. Renoviranjem su u međuratnom periodu biće zahvaćene 3, a u poratnom (uključujući dogradnju) 8. Stambeni fond sela popisan je kao 9 stanova sa 405 m2, od kojih su 5 iz prog, 3 iz drugog i 1 iz trećeg perioda. Ognjište je imalo 5 stanova.
Prema vrsti su: 7 jednosobnih i garsonjera, 2 dvosobna i 1 posebna soba; Od njih su 2 bila privremeno nastanjena.
Vode.
Selo se snabdijeva vodom iz 3 ubla i 11 bistijerni. Stari ubao zvani Primna, je zajednički za Lješev Stup i Malošin Do; drugi zvani Brijege, je u Potočinama i treći, zvani Nova voda, „pod Osoje“ u Kosači. Bistijerne su privatne; izgrađene su, 5 y periodu 1918—45. i 6 poslije 1945. godine.
Stanovništvo.
Maja 1973. u selu su živjeli samo:
-Popivode (7 d.).
Posle 1945. god. iz Potočina su se iselila 2 d. sa 9 stanovnika, iz Kosače 2 12 i iz glavnine sela 10:65. U Vojvodinu su kolonizovana 3 d. U selo povremeno dolaze 4 d. Najviše se iselilo u Cetinje, Titograd i Beograd. Ranije je na rad u druge zemlje išlo 6 mještana.
Ostali podaci o selu.
Električno osvjetljenje još nije uvedeno. U označeno vrijeme domaćinstva su imala: 2 samo ognjište, 5 ognjište i šporet, 4 tranzistor, 6 gusle, 6 stari pribor za pečenje, 2 starije vrste kreveta, 7 stolovače, 7 skrinje, 5 novije postelje itd.
Selo je bilo izrazito stočarskog karaktera. Stoga je neposredna okolina kuća bila prilagođena tom zanimanju. Na njoj su zapravo dvorišta, bolje reći obori i pojate. Pojata sada ima 8, 3 y suvomeđi i 5 pod slamom. Dvorišta su mala i nijesu svuda ograđena.
Okućnice su takođe u prosjeku male, a glavni dijelovi imanja su obično bliže kućama ili nedaleko od njih. Stoka se ljeti katunila na Liscu, gdje su prije 1941. god. 3 d. imala svoje staje, a danas ih ima samo 1.
IZVOR: Prema knjizi Dr Pavla S. Radusinovića „Naselja Stare Crne Gore, posebni deo“, izdanje Beograd 1986. godine. Pripremio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)