Poreklo stanovništva sela Bukovik, opština Bar – Crna Gora. Prema knjizi Dr Pavla S. Radusinovića „Naselja Stare Crne Gore, posebni deo“, izdanje Beograd 1986. godine. Pripremio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo se nalazi blizu Brijega, na suprotnoj strani magistrale, tj. u susjedstvu Mačuga, Sotonića i Brčeda. Sa sjevera i sjeveroistoka graniči ga Bjelasica, sa istoka linija od Kućišta prema rječici Bistrici i šumskom zabranu zvanom Baline, koji ga odvaja od Sotonića; sa jugoistoka ga od Mačuga odvaja brdašce Strane; na jugu i jugozapadu je planina Rastovac, a sa zapada se magistralom Titograd–Petrovac razgraničava sa Gornjim Brčelima. Grupisano uglavnom u dva dijela i nagnuto prema istoku, selo je na veoma osunčanoj ekspoziciji.
Do njegove sredine je 1937/38. godine doveden krak puta (1,9 km) od tadašnje ceste Virpazar – Petrovac. Kad su 1952/3. godine ovdje pravljene bušotine za naftu (bile su dvije, a u Gornjim Brčelima jedna), od iste ceste proveden je krak do kuća Bokana u istom selu. Udaljeno oko 7 km od Virpazara, za naselje semože reći da ima povoljan položaj i saobraćajne veze.
Njegov atar sa dužinom od 3,8 km na pravcu SZ–JI i širinom od 1,8 km pravcem S–J ima površinu od 6,71 km2. Sredina sela je na visini (donja crkva 210, a gornja 320 m) od 265 m. Atar sela pretežno zahvata relativno prostrano ulegnuće, smješteno između krajeva planine Bjelasice sa Balinama i Rastovca.
Istorijat.
Mada ne raspolažemo podacima o starosti naselja, ipak se osnovano može pretpostaviti da je, poput većine crmničkih sela, staro. Kao Brijege i ono se nalazi y blizini starog središta – Brčela, te pošto imaju slične prirodne uslove, naročito one koji se tiču žive vode i mogućnosti za vinogradarstvo, to se i y Bukoviku vjerovatno od davnina zametnulo naselje. U defteru iz 1521. godine naselje je zavedeno kao mahala, sa 16 kuća, a 1523. godine, takođe kao mahala, ali sa 30 kuća. Treba napomenuti da se u ovim defterima broj kuća u Gluhom Dolu ne pominje, pa se može postaviti pitanje nijesu li ovim brojem (posebno u drugom defteru). obuhvaćene i njegove kuće. Doduše, Bolica ga pominje (sa 30 domova i 90 vojnika), a isto tako i Gluhi Do sa 36 kuća i 86 vojnika. Početkom prošlog vijeka Dipre i Somijer saopštavaju da je Bukovik imao 33 kuće i 70 vojnika.
Struktura stanovništva.
Od ukupnog broja stanovnika u 1971. godini 103 ih je bilo koji od rođenja stanuju u selu. Iz iste opštine doselilo se 24, iz drugih opština Crne Gore 12 i iz drugih republika 2. Prije 1945. doselilo se 15, a poslije te godine 23. Doseljenici iz gradova mahom su i ovdje, kao i u drugim selima, penzioneri, koji su se, najvećma renovirajući svoje stare kuće, vratili da ovdje žive i koriste imanja.
U 1961. godini u selu je bilo 48 nepismenih (42 žene), uglavnom starijih od 45 godina. Deset godina kasnije istih je bilo 27. Ostala obrazovna obilježja za oba popisa bila cy: sa četvorogodišnjom školom 107 : 66, sa osmogodišnjom 8 : 5, sa srednjom 1 : 1 i kvalifikovanih radnika 2 : 1.
U istim godinama sastav domaćinstava prema veličini posjeda bio je takav da je bez zemlje bilo 39 : 2,3 Od 0-2 ha (17 : 18), sa 2 – 5 ha (13 : 9) i sa preko 5 ha (11 : 3). Prema izvorima prihoda, pak, njihov sastav bio je sljedeći: poljoprivrednih 12 :2, mješovitih 29 :4 i nepoljoprivrednih 1 : 28. Promjena u zadnjoj kategoriji domaćinstava je karakteristična i ona ukazuje na visok stepen deagrarizacije.
Od 110 aktivnih stanovnika y 1953. godini, koji su izdržavali 84 lica, 68 je bilo angažovano u poljoprivredi, 15 y građevinarstvu, 13 u zanatstvu, a ostalo u drugim djelatnostima.
Tip sela.
Sastavljen iz dvaju dijelova, Bukovik pripada zbijenom tipu naselja. Prvi dio, zvani Gornji kraj, prostire se od crkve do mjesta Vignja, koje se uzima kao sredina sela, a drugi, zvani Donji kraj, od Vignja do izvora Rakuš. Selo ima (prvi dio 18, a drugi 19) 37 kuća. Od njih je 7 prizemnih, 27 na izbi; i 1 dvospratna. Među njima ima i takvih koje imaju i po troje ulaznih vrata, odnosno dugih i po 20–25 m.
Popisom su sve kuće kategorisane kao 44 stana, sa 1.500 m2. Od njih su iz prvog perioda 33, iz drugog a iz trećeg i četvrtog po 1. Svi su građeni od čvrstog materijala; 16 je sa električnim osvjetljenjem i vodovodom, 19 samo sa električnim osvjetljenjem, a 9 bez instalacija.
Od njih se samo 8 tretiraju kao dvosobni, 21 kao jednosobni ili garsonjere i 15 kao posebne sobe. U 1971. god. 34 stana su bila stalno nastanjena, a 10 ih je korišćeno povremeno.
Stanovništvo.
U selu žive:
-Bokani (8 d.),
-Lekići (7),
-Rajkovići (5),
-Rajičevići (4) i:
-Vukmanovići,
-Đurići,
-Masoničići i:
-Lukići po 1 d.
Vode.
Bukovik je poznat po izvorima, tako da nema potrebe graditi bistijerne. Izvori su: Vrelo, Točak, Grab, Glizurade, Zmijaci i Studenac. Sem Zmijaca, koji je poviše sela, ostali su u selu, bliže kućama. Ne presušuju. Otuda 16 d. koristi vodovod u stanovima, a 18 u dvorištima; sva ona, međutim, higijenske prostorije imaju u dvorištu.
Zanimanje stanovništva.
Okućnice su relativno male, prosječno do 1 rala zemlje. Koriste se za bostan, naročito povrće, čija se potražnja na tržištu uvećava. Imanja su uglavnom „na međe”, tj. na podzidama, duž kojih je obično zasađena vinova loza. Ona nijesu mnogo udaljena Od kuća i više su upotesima nego razbacana.
Iznad seća, prema jugoistoku do izvora Krnjak, pruža se bukovička planina. Njen kompleks je gotovo veći od atara sena. Isparcelisana je na privatne posjede y kojima ima šume, pašnjaka i zemlje za obradu. Do nedavno su šumu sjekli više nego ranije. Ovo stoga što im je magistrala omogućila veću prodaju drva, za ogrev. Planina se graniči sa paštrovskom, gluhodoljskom i gornjebrčeoskom planinom.
Katkada su se sa svojim susjedima, naročito sa Paštrovićima, sporili i svađali oko granica, pohare i posebno zbog korišćenja izvora Krnjak. Danas je veći dio planine prešao y državne ruke.
IZVOR: Prema knjizi Dr Pavla S. Radusinovića „Naselja Stare Crne Gore, posebni deo“, izdanje Beograd 1986. godine. Pripremio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)