Poreklo stanovništva naselja Ivanje, opština Bojnik – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Ivanje je podplaninsko selo, mada ne onako izrazito kao što su Obržda i Dobra Voda. I nad njim se nadvio šumoviti Radan, ali ne onako neposredno, kao što se nad Obraždom nadnela Petrova Gora sa svojim najvišim visom Velikim Petrovcem. Iako je Ivanje podignuto na najvišoj diluvijalnoj ravni Leskovačkog Jezera, ono je u nižoj zoni ove terase koju su, vekovnim radom, gorski potoci sa Radana već izbrazdili i u njoj storili duboke dubodoline. Iznad sela terena je ravniji.
Tip sela.
Po svome tipu, Ivanje je prava kopija sela iz koga su se naselili preci njihovih stanovnika – Crne Trave, sa mahalama, koje su jedna od druge odvojene, ali same za sebe one su tipa zbijenih kuća. Pojedina mahale nose imena po nazivima mahala starog zavičaja ili po rodovima naseljenim u njima, kao što je to i u starom zavičaju bilo. Tako imamo ove mahale u Ivanju: Selo u centru, Golousci, Ridarci, Zlatnici, Imenkini.
Naziv sela.
Ime sela Ivaanja potiče od vlastite imenice muškog roda Ivan. Po legendi selo je pripadalo kosovskom legendarnom junaku Ivanu Kosančiću, kao njegov leno i dobilo njegovo ime. Legenda o imenu sela Ivanja nije daleko od istorijske istine, jer spada u grupu starih pustorečkih sela, koja se pominju u dokumentima iz prve polovine XV veka.
Vode.
Kroz selo protiče Ivanjska Reka čije je izvorište duboko na Radan planini, na lokalitetu Krajnji Oman ili Partizanska bolnica, gde postoje dva izvora.
Pošto se oslobodi klisure i dopre do ravni Leskovačke Klisure, njegova voda se cepa u dva kraka, levo ja Magaška Reka, desno je Ivanjska Reka. Mesto gde se voda deli nosi naziv Delivode.
Po legendi, voda je podeljena veštačkim putem, što su učinili stanovnici Magaša i Ivanja. Ivanjčanima je pripao manji vodeni tok. Do deobe vode došlo je posle ogorčene bitke ova dva sela, u kojoj je poginulo devetoro ljudi oba sela. Posle bitke zavađena sela su se naravnala i vodu odelila kakao i sada teče. Sve poginule sugrađane su sahranili na mestu bitke i nad svakim grobom je postavljen kameni spomenik na mesti Delivode.
Ivanjska nizvodno prima sa desne strane vodu Borinske Reke.
Izvori ili kladenci su u ovom selu veoma česti: Golubovac, Imenci, Selo, Đurčijski Kladenac, Ridarski Kladenac, Čabura, Stubla i Goleški Izvore. Zbor obilja izvorsk vode, Ivanjčani nisu kopali bunare, ali su izgradili vodovod i svaka druga kuća ima česmu.
Postanak sela i prošlost.
Mita Rakić je u svojoj studiji „Iz Nove Srbije“, odmah posle oslobođenja od Turaka zatekao selo pusto i popaljeno. Krozovaj deo vodio ga je „čiča Zenel, Arnautin“ koji mu je pokazao jedno crkvište, gde postoji samo zid od vrata a sve ostalo je porušeno. Crkviššte se nalazi la lokalitetu Golubovac. Tu je bio srpski srednjovekovni manastir, gde su svraćali hajduci na hranu i obaveštenja o kretanju Turaka. Turci su spalili manastir.
U Ivanju postoji još jedno crkvište, na kome se i danas nalazi u zapuštenom stanju.
Prvi pisano spomenik o selu Ivanju ostavio je Dubrovčanin, trgovac iz Novog Brda, Mihajlo Lukarević u svojoj knjizi dužnika među kojima ima i meštana Ivanja i to u najvećem broju, što potvrđuje da je selo Ivanje još u prvooj polovini XV veka (1438. godina) bilo značajno selo, da je imalo žive trgovačke veze sa Novim Brdom. Da je bilo značajno selo potvrđuje i činjenica o raznostranom privrednom aktivnošću što dokazuje golema troskovišta gvozdene rude na mestu zvanom Sokolova Livada.
Nedaleko od Ivanja, na Ivanjski livadama, nalazi se Partizanski dom u alpskom stilu, usred bujne šume i cvtnih livada. Sjajan kutak za odmor i rekreciju
Zemlje i šume.
Atar sela Ivanja graniči se sa atarima Vujanova, Magaša, Dobre Vode, Obražde, Majkovca i Orana. Prostran je 953 hektara, od čega na oranice i bašte pada 293, livade 210, šume 381, voćnjake 23, vinograde 5, pašnjake 23 dok je neplodno 18 hektara.
Zemlja nosi ove nazive: Majkovačka Strana, Goluški, Stranje, Mira, Pažare, Šavarike, Široka, Donja Livada, Ćumurana, Gornja Livada, Kandari, Golubovac, Manastirište, Živanski Rid, Crkveni Branik i Bugarske Bašte.
Poreklo stanovništva.
Prema zvaničnim podacima Ivanje je 1953. godine imalo 574 tanovnika; 1961. – 513 a 1971. – svega 322.
Sadašnje stanovništvo Ivanja čine ovi rodovi:
-Stanojevići su doseljeni iz Crne Trave – Garinci.
-Stojanovići su doseljeni iz Crne Trave.
-Tomići-Makinci-Turci su doseljeni iz Crne Trave.
-Ratkovići-Čukurusci su iz Crne Trave.
-Draganovići-Vesinci su iz Crne Trave.
-Jovići su doseljeni iz Crne Trave.
-Cvetkovići-Čukurusci su iz Crne Trave.
-Momčilovići-Čukurusci suiz Crne Trave.
-Dankovići-Čukurusci su iz Crne Trave.
-Stojanovići-Ćurčisci su iz Crne Trave.
-Radosavljevići-Štrbanci su iz Crne Trave.
-Đorići-Ilići zvani Bogićevci su iz Crne Trave.
-Ljubići-Ćurčisci su iz Crne Trave.
-Anđelkovići-Simonovci su iz Crne Trave.
-Tomići-Ćurčisci su iz Crne Trave.
-Sokolovići-Vesinci su iz Crne Trave.
-Kitanovići su iz Crne Trave.
-Grujići su iz Crne Trave.
-Radovanovići su iz Crne Trave.
-Jovići su nepoznatog porekla.
-Stefanovići-Ćurčisci su iz Crne Trave.
-Vasići-Ćurčisci su iz Crne Trave.
-Jovanovići – Ćurčisci su iz Crne Trave.
-Draganovićidrugi su iz Crne Trave, zvani Čauševci.
-Radovanovići – Čauševci su iz Crne Trave.
Svi rodovi su doseljeni u razdoblju od 1880-1885 godine. Rodovi Sokolovići i Ivanovići prvo su se nastanili u Lapotincu. Ravna i niska zemlja im se nije dopala, pa su prešlu u Slavnik a odatle u Ivanje, gde ih je privuklo mnogo voća, obilje vode, veliki broj vodenica na Ivanjskoj Reci, bogate šume i prostrane livade.
Nevolje naseljenika prvih godina dolazile su naročito od upada Albanaca preko granice, ubijanja ljudi i pljački stoke. Svaki čovek je bio na oprezu a odbrana je bila zajednička i svi muškarci su priticali u pomoć napadnutima na znak crkvenih zvona iz pojedinih sela. Bilo je i ozbiljnih oružanih sukoba.
Zanimanje stanovnika.
Zemlja sela Ivanja nije velike plodnosti. Obradivu zemlju Ivanjčani seju pšenicom, kukuruzom o ovsem. Krompir se sadi samo za domaće potrebe. Pokušalo se sa duvanom ali bez uspeha. U selu ima oko 250 ovaca i oko 500 goveda, uglavnom krave.
U Ivanju 95% domaćinstava je staračko. Omladina se bavi van sela zanatima: zidarskim, mehaničarskim, bravarskim, eltkričarskim,tv mehaničarskim, keramičkim idr. Veliki broj ide u srednje i visoke škole, ekonomske i medicinske, ima pravnika, građevinksih inženjera, elektro ineženjera, tekstilnih inženjera, mašinaca, arhitekata i dr…
Mladi Ivanjčani su zaposelni u Leskovcu, Nišu, Beogradu i drugim gradovima.
Obrada zemlje se obavlja na primitivan način. U selu ima samo četiri traktora. Žetva se obavlja zadružnim kombajnima.
U selu postoji četvororazredna osnovna škola, kao istureno odeljenje osnovne škole u Oranu.
IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)