Poreklo stanovništva sela Turekovac (po knjizi Turkovce), Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Turekovac se nalazi u istočnom delu Donje Jablanice, na desnoj obali reke i na njenoj aluvijalnoj terasi.
Tip sela.
Selo Turekovac je grupisanog, gomilastog – zbijenog tipa. Od Leskovca je udaljeno oko 7 kilometara prema zapadu.
Ime sela.
Kao rodonačelnik nekih varijeteta našeg domaćeg govečeta važi sada izumrli „tur“. Mnoga imena mesta u Kranjaskoj, Dalmaciji, Bosni, Srbiji, Makedoniji i Bugarskoj izvedena su od „tur“. Tur je, u doba kada se Turekovce zaselilo, možda bio nestao, ali je ostao trag, pa je po tome i selo, nastalo u doba srpske srednjovekovne države, dobilo ime Turkovce. Zvanično se selo zove Turekovce, ali narod i danas kaže Turkovce a stanovnike naziva Turkovčani.
Vode.
Turekovac leži na desnoj obali reke Jablanice.
Zemlje i šume.
Turkovce ima atar koji se prostire na 1314 hektara. Po veličini atara ono je na trećem mestu u Oblasti, ali po prostoru koju zahvataju oranice i bašte, ono je na prvom mestu – 965 hektara.
Zemlje nosi ove nazive: Donje Selište, Gornje Selište, Ornica, Lojza, Stara i Nova Utrina, Šarkovo Drvi ili Šarkova Kruška, Delovi, Smuge, Zapis ili Sredpolje, Paraspur, Markov Bunar, Donje Sinkovačko, Kod Bunar, Dinin Prud, Srednji Prud, Ciganski prud, Lotrinski Prud, Vodeničarski Prud, Malo Topolče, Crvena Vrba, Golemo Topolče, Čivlak, Tursko Gumno sada Topoljak, Kovanl’k, Mirčića Grob ili Mirčića Breg, Trle, Stara i Nova Utrina ili Grčke Trle, Trle i Čelije.
Postanak sela i prošlost.
Turkovca nema u turskom sumarnom popisu sela nahije Dubočice iz 1516. godine. Moguće je da je popisano pod drugim imenom ili je postojalo na mestime „Selište“. Uverenje je da je selo nastalo u doba Stefana Nemanje.
Kada su mnoga sela u Leskovačkoj Kotlini bila počitlučena i Turkovce nije izmaklo toj sudbini. Ono je imalo svog gospodara. Imena zadnjeg gospodara niko se ne seća, ali ga pominje dr Vidosava Stojančević u jednom svom radu da se Emin paša Agić, trgovac iz Leskovca, kod srpskih vlasti posle oslobođenja vodio kao poreski obveznik na mnogim imanjima u Leskovcu i okolnim selima, pa i u Turkovcu. Prema narodnom predanju on je bio gospodar Turkovca i kao takav bio u sukobu sa Kadicom, ženom gospodara sela Belanovca. Turkovce je plaćalo agrarni dug na osnovu odluke Berlinskog kongresa. Bilo je problema sa meštanima koji n isu bili platežno sposobni. Arbanasi su svojevremeno često navraćali i pljačkali pojedine domove i činili druge zulume.
U Balkanskim ratovima i u Prvom svetskom ratu poginulo je na raznim bojištima 88 Turkovčana.
Od kulturnih spomenika Donje Jablanice najlepša je crkva u Turkovcu. Podignuta je 1845 godine i o njoj je sveštenik Dragutin Đorđević napisao lepu monografiju.
Poreklo stanovništva.
Turkovce je u vreme oslobođenja od Turaka imalo 74 kuće. Bilo je opštinsko sedište i najveće selo u njoj. Ono je, po broju stanovnika, najveće selo u Oblasti, jer je po popisu iz 1981. godine imalo 1948 stanovnika.
Na dobroj zemlji, blizu velikog potrošačkog centra – Leskovca i sa vrednim stanovništvom, ono je u stalnom demografskom, privrednom i kulturnom rastu.
Turkovce je podeljeno u ove mahale: Slavujsku, Lilinsku, Dinčinu, Babansku i Cigansku.
Rodovi nose ova imena:
-Zerbaci su starosedeoci.
-Gančini su doseljeni za vreme Turaka iz okoline Vranja. Rodoslov: Petar, Vlastimir, Stojan, Jovan. Marinko koji je bio kmet sela Turkovca za vreme Turaka, Petko.
-Mijalkovi su poreklom iz okoline Vranja. Ima ih više prezimena.
-Micini su takođe poreklom iz okoline Vranja.
-Marinčini su poreklom iz okoline Vranja.
-Kovandžici su nepoznatog porekla.
-Pešinci su iz okoline Tetova. Uzmakli pred Arbanasima posle seobe Srba pod Arsenijem II Čarnojevićem.
Po poslednjem popisu stanovnika i domaćinstava od 1981. godine u Turkovcu ima 440 domaćinstava.
Romi:
-Denići su iz okoline Vranja.
-Demirovići su istog porekla.
-Arifovići (burgijaši, čergari, skitnice) su odavno došli iz nepoznatog kraja.
-Ismetovići, gurbeti, konopljari, su nepoznatog porekla.
-Ibraimovići su starosedeoci.
Ima novih doseljenika iz Lebana, Radonjice, Donjeg Bunibroda, Svođa, Drvodelja – ukupno oko 20 kuća.
Zanimanje stanovništva.
Turkovčani su veliki poljoprivrednici, pre svega povrtari. Pšenica i kukuruz, koje oni uzgajaju na svojim njivama, je važna kultura ali manje od povrtarstva. Bašte su njihova glavan preokupacija i glavna privredna aktivnost. Razno povrće – rani i pozni kupus, paprika od džinki do zimovače i industrijske paprike, paradajz i drugo povrće. Njive su im kao hangari pod plastikom. Proizvode za pijacu. Povrće prodaju širom cele zemlje
U stajama gaje dobre i mlečne krave, čuvene pasmine. Ima nešto svinja, za posek i priplod. Ovaca nema. Konji služe za obradu zemlje i vuču.
Romska domaćinstav imaju 5-6 članova a jedno 10.
IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)