Poreklo prezimena, selo Priboj (Leskovac)

 Poreklo stanovništva sela Priboj, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Priboj se nalazi na padinama najniže jezerske terase koja se kao jezik uvukla između tokova Jablanice i Puste Reke, čiji je koren Kremen a završnica Dobra Glava. Svojom istočnom periferijom Priboj se spustio u aluvijalnu ravan kojom sada teče reka Jablanica, dopirući svojim zadnjim kućama na ovoj strani, gotovo do same obale ove reke. Priboj se, u nizu sela na levoj obali Jablanice u leskovačkom Polju, našao negde na sredini. Iznad njega su Zalužnja i Vinarce a ispod njega Živkovo i Pečenjevce. Kao selo Priboj ima onaj idealni položaj; na obali jedne reke, u zaleđini brežuljci a pred njim ravno plodno polje.

Tip sela.

Po svome tipu, on je zbijen, gotovo sam na gomili. Na južnoj strane se tako približilo Zalužnji, od koje ga zajedničja osnovna škola razdvaja, da sa njim čini gotovo jedno naselje podeljenu malim potokom u dve ogromne mahale.

Ime sela.

Postavlja se pitanje šta su to priboji. To su stočarski zimovnici u skutnim mestima, uglavnom u podnožju planina na kojima su letnja pasišta. Selo Priboj ima u svom ataru, neposredno iznad samog naselja, lokalitet Kolibine. To je trag negadašnjeg zimovnika – priboja, koji je prerastao u selo Priboj.

Vode.

Glavna tekućida je Jablanica, koja prelazi pored sela sa istočne strane. Postoji i potok Begovica, čiji se izvor nalazi na lokalitetu Gabrak. Iznad Priboja u njega se sa desne strane uliva potočić, koji dolazi iz sela Zalužnja, čije jeizvorište u šumi Mrtvica. Ovaj potočić ojačava vodu potoka Bogovice naročito u doba većih padavina i topljenja snega. Najzad postoji i treća tekućica. Zove se Dolina. Ona skuplja površinsku vodu sa višeg terena i snosi u ravnicu ka Jablanici, i to samo u vreme kišnih perioda i kod otapanja snega.

U ataru sela Priboja postoje ovi kladenci: Bilo, Madžin Kladenac i Kosača.

U selu gotovo svakakuća ima svoj bunar. Mnogi su izgradili hidrofore i pumpe. Dubina bunara se kreće od 7 do 11 metara.

Vodovod je do svojih domova dovelo pet kuća kaptirajući izvorište na terenu Plantaže ispod lokaliteta Latinsko Gorunče.

Zemlje i šume.

Atar sela Priboja je prostran 661 hektar. Od ove površine na njive i bašte pada 345, voćnjake 4, vinograde 37 u privatbnom i 64 u društvenom vlasništvu, livade 5, pašnjaci 41, šuma 192 dok je neplodno 37 hektara.

Zemljište nosi ove nazive: Ćelija, Begova Dolina, Gornji Put, Kablište, Slanište, Vanura, Slanište, Kozarke, Kriva Dolina, Višnjata Padina, Popova Kruška, Šiljegarnik, Čardakinja, Manastirište, Paraspurke, Rečice, Krš, Latinsko Gorunče, Dunjarnik, Duboka Dolina, Staro Lozje, Kolibine, Kosači i Kamenolom.

Postanak sela i prošlost.

I pored toga što sela Priboja nema među selima u nahiji Dubočica smatra se da je ovo selo nastalo u doba srpske srednjovekovne države. Možda je prvobitni  Priboj bio na mestu zvanom Kosača koje neki zovu i Selište gde su se nalazili odlomci grnčarije i opeke a neki još i crepove.

Premeštanje sela Priboja na današnje mesto došlo je zbog toga, što na starom mestu nije bilo moguće kopati bunare a kladenac Kosača nije mogao da zadovolji potrebe stanovništva koje je narastalo. Selo se premestilo tamo gde je izdan bliže zemljinoj površini. Tako je nastao današnji Priboj.

Posle reforme turskog carstva 1839. godine Priboj je počitlučio, verovatno, dotadašnji spahija. U selu se pamti da je poslednji gospodar sela bio neki Ljama, verovatno Išljam koji je, vrlo moguće, bio arbanaškog porekla. Taj Ljama se bavio u ono vreme švercom baruta, pa su ga turske vlasti uhvatile i one se, osramoćen, zbog toga ubio.

Poreklo stanovništva.

Kod prvog srpskoh popisa 1878. godine Priboj je imao 30 kuća i pripadao je opštini Vinarce. Porema popisu iz 1953. godine u selu je bilo153 domaćinstava i 868 stanovnika a 1971. godine 183 domaćinstva sa 765 stanovnika.

Danas u Priboju žive ovi rodovi:

Starosedeoci:

–Tanjini (Ljubisavljevići i Stojanovići), Mečkini, Mitrovci, Dimilenkovci (Jovići, Milenkovići i Stojanovići), Ganinci (Cvetkovići, Cvetanovići i Jorgaćevići), Đokinci, Kečarovci – potiču od istok pretka od koga je rod Marinkovci, Đorinci i Ceninci ili Cejinci (Cenići i Nikolići).

Nepoznatog porekla:

–Denčini prvi, Đokići, Đurđijanci, Mrminci, Šašićevci i Danilovići.

–Pertaćani su doseljeni iz Pertata.

–Smiljkovići vode poreklo iz Šišinca. Iz ovog roda je narodni heroji Milutin i Čeda Šiško.

–Milenkovci. Po kazivanju Dušana Čuturča, starog 86 godina, njegov praded Mita za vreme Turaka napustio selo Kare i naselio se u Priboju. Imao je dva sina – Stojanka i Milenka. Obojicu je ovde doveo ali je Stojan otišao  u Srbiju i naselio se u okolini Paraćina a Milenko ostao u Priboju. Imao je pet sinova: Nikolu, Dimitrija, Krstu, Petka i Stanka.

–Stanko Barski se prizetio kod Dušana Smiljkovića za kćer mu Milicu, rodom je iz Barja.

–Đokinci su starosedeoci, živeli su u Priboju kada se nalazio na Kosači ili Selištu.

–Vranjanci su doseljeni iz Nesvrte.

Romi:

–Sulejmanovići su nepoznatog porekla, kovači, klepači, burgijaši, sada poljoprivrednici i radnici.

–Denić Siniša je doseljeni iz Draškovca.

Zanimanje stanovništva.

Osnovno zanimanje stanovnika je zemljoradnja. Seju pšenicu i kukuruz i imaju tržišne viškove. Bave se povrtarstvom i dobri su proizvođači paprike i kupusa, koje prodaju u Leskovcu i Nišu. I krompir proizvode za tržište.

Stočarstvo je stajku. Čuvaju u proseku po dve krave.

Omladina se školuje i opredeljuju za razne zanate i druga zanimanja.

Mladi napuštaju ova sela i odlaze u grad a na selu je oko 240 staračkih domaćinstava – zajedno sa Zagužanima, što je 80% svih domaćinstava.

Po sokacima i u centru ima lepih i savremeno građenih kuća, što pokazuje životni standard Pribojčana.

IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.