Poreklo stanovništva sela Gornje Krajince, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Selo Gornje Krajince je podignuto na najmlađoj terasi Južne Morave na mestu gde se, nešto istočnije od sela, u ovu uliva Tulovska Reka. Južno od njega je selo Zloćudovo a severno Donje Krajince. Ova tri sela su tako poređena jedno do drugog, da se jedva primećuje gde prestaje jedno i počinje drugo.
Tip sela.
Kao i sva sela u Oblasti i Gornje Krajince spada u sela zbijenog tipa. Od hirovite Morave za sada je obezbeđeno zemljanim nasipom.
Ime sela.
Po legendi selo je dobilo ovo ime zbog toga što je u odnosu na druga moravska sela našlo „najnakraj“. Gde se selo zaselilo prerstaje na istoku polje oivičeno koritom Južne Morave a sa druge strane nastaje zemljište drugačije plastike i drugačijeg sastava.
Vode.
Kao Nil za Egipat, Južna Morava je za sela pored nje, pa i Gornje Krajince je izvor dobra i zla. Da im što veće zlo nanese i plodno polje razori i pretvori u ritove i pesišta pomogli su Krajinčani svojim vodenicama-plovkama, kojih je bilo duž cele njene leve obale. Zajažena kamenjem i drugim materijalom, gotovo do polovine korita, matica je skretala ka levoj obali gde je bila plovka, udarala u neobezbeđenu obalu i rušila svakodnevno. Vodenice su se pomerale na zapad dok je reka gutala ogromne površine najplodnije zemlje. Vodenice-plovke su sada prošlost i meštani moravskih sela su duž cele Južne Morave postavila odbrambeni nasip, koji je obezbedio polja i sela od vodene stihije a osatavio reci da se širi u vreme viskog vodostaja koritom, koje iznosi nekoliko stotina metara.
Zemlje i šume.
Atar sela Gornjeg Krajinca zahvata prostor od 437 hektara, od koje površine njive i bašte su na 227, vinogradi 51, livade jedan, pašnjaci 113, šuma 18 i neplodno 27 hektara. Voćnjaka selo nema.
Potesi ovog sela nose ove nazive: Konopljište, Bare, Reke, Tirevi, Dunda, Selište, Trševine, Žabar, Rid i Šušica.
Postanak sela i prošlost.
Donje i Gornje Krajince su u srpskoj staroj državi bila jedno selo, pa se tako vodili i pod Turcima, dok dva brata gospodara sela, Turci Alija i Salija nisu ovo selo podelili, pa je Aliji kod deobe pripala Gornja Mahala i nazvana Gornje Krajince a Saliji Donja, nazvana Donje Krajince. U selu pre deobe živeo je neki Valča: „Bija je poganija i opasnik“. Kada je selo podeljeno oba brata su se raspitivala u kom delu je ostao Valča. Na dobijeno obaveštenje o tome Turci su govorili: „Će procvili taj mala od Valču“, po jednim a po drugima Turčin je rekao: „Neće proc’vati taj mala“.
Poreklo stanovništva.
Odmah po oslobođenju od Turaka selo Gornje Krajince je imao 29 domaćinstava. Po popisu iz 1953. godine u selu je bilo 94 domaćinstva a 626 stanovnika a po popisu 1971. godine 129 domaćinstava i 701 stanovnik.
U proleće 1977. godine u selu su živeli ovi rodovi:
Starosedeooci.
-Mrgulanci-Stankovci, Milenkovci-Stankovci, Gmitrovci, Velkovci, Dicinci, Mijajlovci, Ristini, Nastinci, Jovinci, Vladimirovi, Stančovi, Milanovi, Menjinci, Zdravčini, Pakonjci, Todoraćkovi, Stevaninci, Petrovi, Rajkovci, Stojkovci, Kostinci, Đurđičkini, Vučkovi, Anđelinkovi-Ljubičini, Lolinci (Rade Jovanović), Cocinci, Ljubinkini, Kitinci (Tomići), Coninci, Vukadinovi i Mitini.
-Đorđinci su doseljeni iz Grajevca.
-Šucini, kao obućari – zanatlije su doseljeni iz vlasotinačkog kraja.
-Milojkini su iz Orašja.
-Krstić Ljubiša je iz Stajkovca.
-Nikolić Sava je doseljen iz Rajnog Polja.
U Gornjem Krajincu je 1977. godine bilo Roma.
Zanimanje stanovništva.
Gornjokrajinčani se bave zemljoradnjom kao glavnim zanimanjem. Seju pšenicu i kukuruz. Nekada su na lokalitetu Konopljište gajili konoplju. Sada su se preorijentisali na povrtarstvo i u ovoj poljoprivrednoj grani su postali ugledni u okolini. Svoje povrtarske proizvode raznose i prodaju u Leskovcu već i širom Srbije. Ima domaćinstava (20-30%) koji uzgajaju duvan. Proizvode grožđe i tržišni višak ustupaju podrumu u Vlasotincu.
Od stoke svako domaćinstvo u proseku gaji po dve mlečne krave. Mleko i sir prodaju u Leskovcu.
Deset domaćinstava i danas ima oko 400 brava ovaca čime su ovim zanimanjem ostali verni svojim precima. Ovce čuvaju na trlima na levoj obali Vlasine (?), gde ima dosta paše za njih.
U selu postoji četvororazredna škola kao istureno odeljenje osnovne škole u Manojlovcu.
Omladina se školuje u srednjim školama u Leskovcu.
Bave se zidarskim zanatom. U selu ima i stolara. Industrijskih radnika ima oko 50. Imaju radnika u inostranstvu.
IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Leskovačko Polje i Babička Gora“ nastaloj na osnovu prikupljenih podataka 1977. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)