Poreklo stanovništva sela Belanovce, Grad Leskovac – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Belanovce se zaselilo na južnim padinama neogenih brežuljaka, koji čine delova najniže diluvijalne terase nekadašnjeg leskovačkog jezera. Udaljeno je od Leskovca oko 8 kilometara, zapadno od ovog grada. Zadnje, najnovije kuće na južnoj periferiji sela podignute su u aluvijalnoj ravni Cernice, čije je korito pod ridom na južnoj strani ravnice duboko iskopano u rastresitu plavo-belu pepeljušastu zemlju zvanu Beli Kamen.
Tip sela.
Po svome tipu, Belanovce leži na sredini zgusnutih i raštrkanih sela. Sastoji se od dveju mahala, od kojih je Gornja izrazito gomilastog oblika, podignuta iznad Turske Česme (sada kladenca). Druga mahala, na istoku od ove Gornje nosi naziv Donja Mahala. Ona je manje zbijenog tipa, a u sredini iste se nalazi zatravljen prostor znatne veličine, koji nosi naziv Paraspur. Između ovih mahala ima novopodignutih kuća, naročito uz dva ulazna puta u oba dela sela.
Ime selu.
Prema legendi, selo Belanovce je dobilo ime po Turčinu Beljulju, svakako albanskog porekla. Najpre se zvalo Beljuljovo, pa je preobražajem reči – od Beljuljova postalo Belanovce. Navedena legenda nema utemeljenja u istorijskim činjenicama, jer je selo Belanovce postojalo još u doba srpske srednjovekovne države, a Turci su ga pod ovim imenom zabeležili u sumarnom popisu sela nahije Dubočica još 1516. godine.
Komunikacije.
Sa mnogo verovatnoće se može tvrditi da je u pozno rimsko i rano vizantijsko vreme preko Belanovca vodio put iz pravca Cornjeg Brijanja, preko Podrimca, za Skunae (danas Leskovac). Tim pravcem je danas povučena nova trasa puta Leskovac – Stubla i dalje.
Ispod Belanovca, sa njegove južne strane, prolazi asfaltni regionalni put, koji vezuje Leskovac, preko Bojnika, sa Prokupljem.
Vode.
Belanovce spada u retka stara srpske sela podignuta daleko od tekućih voda. Kroz njega ne protiče nijedna reka niti potok, a Cernica, leva pritoka reke Jablanice, koja se uliva iznad sela Donjeg Stopanja, protiče na južnoj periferiji atara sela Belanovca. U Gornjoj Mahali postoji jak izvor pitke vode a gotovo svaka kuća ima svoj bunar.
Starine u selu.
Na mestu današnjeg Belanovca postojali je staro antičko naselje. Ono je imalo svoju crkvu, koja se nalazila južno od Gornje Mahale, na mestu koje se i danas zove Crkvište. U blizini se nalazilo staro „latinsko“ groblje, čije su ostatke meštani, prilikom obrađivanje zemlje, otkrivali. Legenda kaže da je na mestu današnjeg Belanovca, za vreme Rimljana bilo veliko naselje, koje je imalo ne samo crkvu, već i čaršiju u kojoj je bilo 50 papučasrkih radnji pa čak i vodovod – pronađene su keramičke cevi.
Po legenci, u Gornjoj Mahali, postojao je u davna vremena, jak izvor, koji je formirao malo jezero. U njemu su se kupali („banjali“) bikovi i često zapadali u glib i davili se. Turci su, da bi ovu pojavu onemogućili, u jezero nabacali drveće, a preko njega bivolske kože pa potom ceo prostor zatrpali debelim slojem zemlje. Tako su zatrpali jezero a od izvorske vode napravili su česmu jakog mlaza i zdrave pitke vode. Ta česma je danas porušena a na njenom mestu postoji izvor iz koga Gornjomalčani zahvataju vodu.
Zanimanje stanovništva.
Belanovačka zemlja rađa pšenicu i kukuruz. Seje se i suncokret, sadi krompir. Nekada je bilo dosta vinograda. Ima dosta voća, posebnio šljiva i trešanja a u poslednje vreme uzgaja se i jagoda. Belanovčani gaje krave mekulje. Nekada su gajili mnogo ovaca, kada je paša bila prostrana. Bili su vešti proizvođači sira, veoma traženog na leskovačkoj pijaci. Među Belanovčanima ima mnogo zidarskih radnika, naročito među naseljenicima iz okoline Vranja.
Zadružna organizacija u Belanovcu poseduje 350 hektara, imaju svoj mašinski park – traktore, kombajne i dr. oruđa i saobraćajna sredstva. Bavi se proizvodnjom pšenice, kukuruza i suncokreta. Značajna je njena uloga u poljoprivredi i kooperaciji sa individualnim poljoprivrednim proizvođačima. Vrši otkup poljoprivrednih viškova.
Skoro svaka kuća ima po jednog člana zaposlenog u Leskovcu u raznim privrednim i trgovinskim organizacijama. Ima ih i u administraciji i to na visokim i odgovornim položajima.
Zemlje i šume.
Atar današeg Belanovca je daleko manji nego do pre 100 godina. Njegova površina iznosi 783 hektara. Zemlja nosi ove nazive: Beli Kamen-Drum na kojoj rađa sitno žito, kukuruz i krompir. Dubrava je u pravcu sela Milanova. I na njoj su njive. Potes Dugan je šuma u pravcu Pašine Česme. Višnjar je zemljište, koje je nekada bilo pod vinogradima, a sada pod šumom i njivama. Crna Zemlja je prema selu Dušanovu. Tu su njive. Pržar je pod šumom. Potess Markov Potok – njive, Zajčevo – njive i šuma; Marjanov Zabel-Drenjar – njive i šume. Potes Grče Trle, severno od sela, na kome su obitovali nomadi, pastiri sa svojim stadima krčkog porekla. Paraspur je utrina u Donjoj Mahali a delimično i pod placevima. Potes Ovaš je pod livadama.
Poreklo stanovništva.
Postoje dva sloja stanovništva. Jedni su starinci a drugi doseljenici.
Starinci su ovi rodovi:
-Perčinci (Cenići, Perovići i Krstići);
-Stojiljkovići;
-Pužinci (Stefanovići);
-Marjanovci;
-Peškiranci (Naprednjaci);
-Janjići i;
-Furdinci.
Najveći rod su Perčinci, koji nose ime po Petri-Perči: Nikola, Vlajko, Sotir, Petar-Perča, Cena i Đorđe, iz čega proizilazi da je ovaj rod u Belanovcu od pre 180 godina.
Doseljenički rodovi su:
-Jeftini (Stefanovići, Jeftići i Mišići). Doselili su se iz Tulova za vreme Turaka.
-Stošići su iz Moštanice u okolini Vranja.
-Mitrovići (Radomir i Radenko) su iz sela Rogačica kod Kosovske Kamenice.
Iz Rogačice su još:
-Tomić Mihajlo;
-Ivanović Stojan;
-Jovanović Dimitrije i;
-Stanković Aleksandar.
-Bogdanović Vladimir je iz Koretine kod Kosovske Kamenice.
-Milenković Kostadin-Jevrejin iz Prvoneka.
-Ilići u iz Koretina.
-Petkovići su iz Koretina.
-Stojkovići su iz Topolnice.
-Cvetković Živojin je iz Topolnice.
-Mitići su iz Moštanice.
-Jevtići sz iz Tulova.
-Kostići su iz Moštanice.
Školske i zdravstvene prilike.
U Belanovcu radi osmorazredna škola, kao istureno odeljenje osnovne škole u Turekovcu.
U novije vreme podignuta je u selu moderna zdravstvena stanica.
IZVOR: Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Donja Jablanica“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)