Poreklo prezimena, selo Gornji Stupanj (Aleksandrovac)

Poreklo stanovništva sela Gornji Stupanj opština Aleksandrovac, Rasinski okrug. Prema knjizi Milisava Lutovca „Župa Aleksandrovačka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Gornji Stupanj leži na dolinskim stranama kose koja se blago spušta prema ravni oko Velike Reke (Pepeljuša), u koju ovde utiče Mala Reka. Jednim delom naselje se spustilo do samog rečnog toka. Tu je i privredno-kulturno središte sela, vezano kvalitetnim putem za glavni drum Kruševac-Aleksandrovac. U njemu je skoncentrisano nekoliko zanatskih i trgovniskih radnji, zemljoradnička zadruga, vinski podrum, zdravstvena stanica, veterinarska ambulanta, benzinska stanica, osnovna škola, dom kulture, narodna biblioteka, motel i kafana, sportsko igralište i drugi sadržaji savremenog života. Na osnovu toga može se zaključiti da je Gornji Stupanj jedno veoma živo, prometno i napredno selo.

Zemlje.

Gornji Stupanj leži u plodnoj okolini. S’ jedna strane se nalazi prostrana aluvijalna ravan, poglavito pod kukuruzom, a na desnoj strani – pobrđe pod mešovitim poljoprivrednim kulturama: vinogradima, voćnjacima i njivama. Potesi imaju sledeće nazive: Gornje i Donje Polje, Begovac (njive i vinogradi), koji je u turskom periodu pripadao nekom begu, Divljaje (njive), Parlozi (vinogradi), Dindalice (vinogradi), Prševina, Carevina (vinogradi), Crkvenik (u prošlosti crkveno imanje), Čeljinac, Gajinke i Todorov Do – po imenima Čelje i Todora, nekadašnjih vlasnika imanja.

Ime selu.

Neki kažu da naziv sela dolazi po „stupama“, koje su ovde pravljene za tucanje raznih plodova, ali je verovatnija verzija da ime potiče od srednjovekovne mere za zemljište („stupa zemlje“).

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Gornji Stupanj je staro naselje, jer su u njemu ostali temelji stare crkve, na kojima je, 1904. godine, podignut novi hram.
Preci današnjeg stanovništva Gornjeg Stupnja ovde su naseljavani u toku poslednja dva veka.
-Starinci su najstariji bez svake sumnje, koje su docnije pridošlice tako nazivali. Ali i Starinci su, kako sami tvrde, ovde doseljeni pre osam kolena. Došla su dva brata; Marko i Marinko iz Laba (Kosovo) a daljim poreklom su iz Morače. Marko je ostao u Gornjem Stupnju a Marinko se odselio u Selište, kod Drenove u okolini Trstenika. Ova familija ima nekoliko grana:
-Cvetkovići, Aranđelovdan, nabrajaju kolena: Avram (40 godina), Milentije, Josif, Avram, Milutin, Cvetko, Marko ili Marko, Anđelko, Cvetko, Milun, Anđelko, Milentije i dva ženska kolena.
-Vukojevići (Vukojevići, Živadinovići, Žikići, Vasići, Tomići i Milosavljevići), Đurđevdan. Predak se doselio iz Budilovine (Kopaonik) a tamo iz Pljevlja u Crnoj Gori. Broje od doseljenja sedam kolena: Dobrosav (27 godina), Nikola, Milosav, Dimitrije, Nikola, Vasilije i Vukoje. Došao je Vukoje sa bratom Ivanom, od koga su Ivanovići u Donjem Stupnju. Vukoje se najpre naselio u Do, preko reke, gde je tada bilo selo, i tu podigao kolibu „vršarku“ (jedna vrsta dubiroka) i bavio se pretežno stočarstvom.
-Lisinci, Nikoljdan. Predak se doselio iz Lisine kod Jošaničke Banje, koji se prezivao Samokresović. Broje od doseljenja pet-šest kolena: Ljubisav (48 godina), Milisav, Veličko, Todosije i Sima. Sima je došao sa još ti brata. Simo i Jovan su ostali u Gornjem Stupnju, Miloje je otišao u Donji Stupanj a Anta u Mrmoš; od njega su tamošnji Antići.
-Stankovići*. Predak došao iz Budilovine (Kopaonik).
-Kneževići* su doseljeni iz Jelakca (Kopaonik).
-Kneževići, Sv.Ćirilo i Metodije, su doseljeni iz Latkovca a tamo su doseljeni iz Crne Gore.
-Jovanovići, Nikoljdan, su iz Drniševa (Kopaonik).
-Pršići, Aranđelovdan. Predak se doselio iz Krive Reke (Kopaonik).
-Karabegovići-Milenkovići, Đurđevdan, su iz Ploča (Kopaonik).

*Ne kaže se koju slavu slave.

IZVOR: Prema knjizi Milisava Lutovca „Župa Aleksandrovačka“. Priredio saradnik Porekla Milodan