Poreklo prezimena, selo Uvac (Sjenica)

Poreklo stanovništva sela Uvac, opština Sjenica. Prema studiji „Sela sjeničkog kraja antropogeografska proučavanja“ Mile A. Pavlović iz 2009. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.

Uvac je seoeko naselje na levoj dolinskoj strani reke Uvac, u podnožju Babinjače (1.230 m). Selo je udaljeno 4 km severozapadno od Sjenice. Smešteno je u visinskom pojasu 1.060-1.120 m i pripada razbijenom tipu naselja. Površina seoskog atara iznosi 417 ha, a Katastarske opštine Uvac 626 ha, koja obuhvata i atar sela Strajiniće, površine 209 ha. Prema podacima popisa 2002. godine selo je imalo 18 stanovnika.

Na teritoriji sela nema značajnijih hidrografskih objekata, ali atar sela je pod livadama, od kojih je poznatija “Prla”.

Ime nosi od glagola “viti”, tj. Uvac – reka uvojitog, krivudavog toka. Ovo je jedino selo ovog imena u zemlji.

Naselje je osnovano u XVIII veku, kada ga naseljavaju prvi doseljenici iz Crne Gore. Prema podacima iz 1921. godine imalo je 19 domova i 134 stanovnika. Najvažnija zanimanja stanovništva su stočarstvo i ratarstvo. Selo struju dobija 1976, a telefon 2006. godine. Vodom se snabdeva preko lokalnih vodovoda. Kroz selo prolazi makadamski put.

Od dnevnih migranata, 2 su radnika i 1 učenik osnovne škole.

Podaci ukazuju na to da je selo na pragu demografskog gašenja. Naselje sa 18 stanovnika i 8 domaćinstava ne može imati budućnost.

Broj stanovnika i domaćinstava sa prosečnim brojem članova u domaćinstvu

Godina      Broj stanovnika       Broj domaćinstava     Srednji broj članova u domaćinstvu

1948.                   84                                          17                                            4,94

1953.                   99                                           17                                            5,82

1961.                  116                                          19                                             6,10

1971.                    77                                          20                                            3,85

1981.                    59                                          15                                            3,93

1991.                     35                                          14                                            2,50

2002.                    18                                           8                                             2,25

Domaćinstva u selu Uvac:

1.                  Jerinić Antonije

Domaćinstvo ima 3 člana. Udaljeno je od Sjenice, osnovne škole i autobuske stanice 4 km. Kuća koju poseduje zidana je od tvrdog materijala. Domaćinstvo u kući ne poseduje vodu, a struju je dobilo 1976. godine. Jedan član domaćinstva traži posao. Bave se uzgojem goveda.

Poreklo: Familija se doselila iz Crne Gore u XVIII veku.

2.                  Cupara Vidosav

Jednočlano domaćinstvo. Udaljenost od Sjenice, osnovne škole i autobuske stanice iznosi 4 km. Kuća nije od tvrdog materijala, bez sanitarnih uređaja i vode, sa strujom od 1976. godine. Domaćin se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: Familija se doselila iz Crne Gore u XVIII veku.

3.                  Jerinić Vidoje

Domaćinstvo ima 5 članova. Udaljeno je od Sjenice, osnovne škole i autobuske stanice 4 km. Kuća je građena od tvrdog materijala, sa sanitarnim uređajima i vodom, sa strujom od 1976. godine. Dva lica su zaposlena u Sjenici, a domaćinstvo se bavi uzgojem goveda. Jedan član domaćinstva je učenik osnovne škole.

Poreklo: Familija se doselila iz Crne Gore u XVIII veku.

4.   Cupara Vujadin,

5.   Milosavljević Sofija,

6.   Jerinić Anto,

7.   Jerinić Draginja;

8.   Cupara Vlajko.

Iseljenici iz Uvca:

1.                  Jerinić Mijo

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili se u Dolovo 1954. godine radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva ima srednju stručnu spremu.

2.                  Milosavljević Rajko

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se u Novu Varoš 1962. godine radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva ima srednju školu. Porodična slava: Sv. arhangel Mihailo.

3.                  Milosavljević Vlajko

Domaćinstvo ima 3 člana. Iselili su se u Beograd 1960. godine radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva ima završenu višu školu. Porodična slava: Sv. arhangel Mihailo.

4.                  Jerinić Bogoljub

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili se u Čačak 1973. godine radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva ima srednju školu. Porodična slava: Sv. Đorđe.

5.                  Jerinić Ljubiša

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili se u Čačak 1980. godine bez određenog razloga. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Sv. Đorđe.

6.                  Jerinić Dragiša

Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se u Čačak 1980. godine radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Sv. Đorđe.

7.                  Jerinić Velibor

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili se 1977. godine u Čačak radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva ima srednju stručnu spremu. Porodična slava: Sv. Đorđe.

8.                  Lović Dragan

Jednočlano domaćinstvo. Iselio se u Italiju 1983. godine radi zaposlenja. Završio je srednju školu. Porodična slava: Sv. Nikola.

9.                  Milosavljević Milanko

Jednočlano domaćinstvo. Iselio se u Beograd 1982. godine radi školovanja. Završio je elektrotehnički fakultet. Porodična slava: Sv. arhangel Mihailo.

10.              Cupara Radoman

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se u Kraljevo 1989. godine radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva ima srednju školu. Porodična slava: Sv. Nikola.

Prema podacima dobijenim na terenu, stanovnici Uvca iseljavali su se u Čačak, Novu Varoš i Beograd, ali i u inostranstvo (Italija).

Starosna struktura stanovništva takođe pokazuje demografsku ugroženost ovog sela. Prema podacima iz 2002. godine, nije bilo lica mlađih od 19 godina, što pokazuje da je selo zašlo u duboku demografsku starost i da je na pragu biološkog gašenja.

Stanovništvo po veroispovesti

Godina            1991.   %

nravoslavni  34        97,15

muslimani     1          2,85

ostali –           –

Stanovništvo po nacionalnoj pripadnosti

Godina            2002.   %

Srbi             18          100,00

Bošnjaci        –           –

Muslimani    –           –

Ostali            –           –

U Uvcu je, po veroispovesti, 1991. godine bilo 34 pravoslavnih stanovnika i 1 musliman. U selu je 2002. godine, po nacionalnoj strukturi, živelo 18 Srba u 8 domaćinstava, i slave Sv. Đorđa i Sv. Nikolu.

U Uvcu je 1981. bilo 45 stanovnika preko 15 godina starosti, u Uvcu, 1991. godine 33, a 2002. godine 17. Broj stanovnika bez školske spreme se u periodu od 1981. do 2002. godine smanjio 56%, sa 4 razreda osnovne škole 50%, sa osnovnom školom 78%, i sa srednjom školom 67%. Višu školu je imao 1 stanovnik sela 1981, a 1991. je evidentirano 10 nepismenih lica (30,30%), dok je 2002. godine u ovoj kategoriji bilo 6 stanovnika (35,29%).

Osnovno zannmanje stanovnika Uvca je poljoprivreda. Ovom delatnošću se 1991. bavilo 78,58% domaćinstava, a 2002. godine 75%. Uglavnom je zastupljeno gajenje goveda. Na osnovu podataka iz tabele 9. vidi se daje stočni fond u selu u drastičnom opadanju, tako je 1981. u selu bilo 105 grla goveda i 170 ovaca, a 2002. godine 44 goveda i nijedna ovca.

Usled malog broja stanovnika, negativnih demografskih procesa i nepovoljne starosne strukture, teško je očekivati demografsku i ekonomsku revitalizaciju ovog sela iako postoje povoljni prirodni uslovi za razvoj stočarstva.

IZVOR: UNIVERZITET U BEOGRADU GEOGRAFSKI FAKULTET, Mila A. Pavlović: SELA SJENIČKOG KRAJA antropogeografska proučavanja – naučna monografija, štampa „Forma B“, Beograd, 2009. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić