Poreklo stanovništva sela Draževiće, opština Sjenica. Prema studiji „Sela sjeničkog kraja antropogeografska proučavanja“ Mile A. Pavlović iz 2009. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.
Selo se nalazi 28 km jugoistočno od Sjenice i 2 km jugozapadno od Duge Poljane, sa kojima je povezano asfaltnim putem. Prema Žitniću i Kamešnici put je makadamski. Draževiće su jedno od najrazvijenijih sela Gornjeg Peštera. Smešteno je u visinskom pojasu 1150-1190 m. Po svom geografskom položaju spada u dolinska naselja, pošto je locirano na izvorišnim dolinskim stranama Draževske (Žitnićke) reke. Selo je smešteno sa obe strane reke i svrstava se u naselja polurazbijenog tipa. Okruženo je brdima (Debelo brdo, Klekovica, Draževsko brdo, Đurđevac, Bandera, Husov krš, Ramov krš, Veliko brdo, Kaldrma i Brnjičko brdo) na kojima se nalaze površine pod pašnjacima, a u podnožju su livade i njive.
Kroz selo prolazi izvorišni deo Žitnićke reke koji meštani nazivaju Draževska reka (tri izvora ove rečice nalaze se u centru sela). Poznati seoski izvori su još: Česma kod Deblježi, i Virovi ispod Česme i Debelog brda. U ataru sela se nalaze periodična jezera – lokve, Hasanova i Kerčina blata. U Sjeničkom kraju pojedina kraška udubljenja, pretežno vrtače, ispunjena su vodom, i nose naziv lokve ili blato. Lokvi – blata, sem u Draževićima, ima još i u okolini Duge Poljane, u Stupskom polju (tri lokve), dok su najbrojnije na planini Giljevi: Živa voda, Brkljanka, Crvena lokva, Lokvice, Medina lokva i Šipovi. Od prirodnih retkosti u ataru sela se nalazi i Bibina pećina.
Površina seoskog atara i Katastarske opštine Draževiće iznosi 1649 ha. U selu je prema popisu 2002. godine živeo 431 stanovnik. Na kraju XX i na početku XXI veka naselje se postepeno transformiše u selo sa zbijenom fizionomskom strukturom. Od 1945. do 1952. godine selo Draževiće je bilo centar i sedište novoformiranog Mesnog narodnog odbora koga su činila sela: Draževiće, Žitniće, Kamešnica i Žabren. Ova podela je funkcionisala do 1955. godine, kada je formirana opština Duga Poljana.
U selu se izdvajaju i mahale koje nose ime po porodicama i bratstvima koja u njima žive: Smajovska, Mušićka, Kamberovska, Mujovska, Sejfića mahala, Hamidovića i mahala Debljež. Nedaleko od sela nalaze se i “stanovi”: Jančanski (Hamidovića) stanovi, jugozapadno od Vrujaca, u blizini puta Duga Poljana – Smiljevac. Kamberski i Mujovića stanovi su na brdu Debljež, a Sejfića su u Starom selu.
Arheološkim istraživanjima u ataru Golubana utvrđeni su lokaliteti koji potiču iz kasnog srednjeg veka, što govori da je naselje veoma staro i da je postojalo u vreme Nemanjića. Lokalitet “Crkvina” nalazi se u severozapadnom delu sela, na imanju Feha i Džanka Džankovića, gde su utvrđeni tragovi nadgrobnih ploča. Od ploča sa ove nekropole (groblja) sagrađena je česma i mostić preko potoka, pored glavnog seoskog puta. Meštani ovog sela tvrde da su sve do pre 200 godina živeli nešto jugoistočnije, na prostoru koji se danas zove Staro stanovište [Premović-Aleksić, 1985, 45]. U turskim popisima iz 1455. javlja se pod imenom Ritudža (Gornja, Donja i Srednja), a 1528. godine kao Ritudža ili Draževiće [Šabanović, 1964, 10]. U XVI veku pojavljuje se pod imenom Znojnice [Mušović, 1980, 41].
O postanku i nazivu sela postoji nekoliko verzija: po prvoj postojalo je naselje Staro selo u kome su se sreli svatovi koji su krenuli za istu nevestu. Između njih je došlo do sukoba u kom su učestvovali i meštani Starog sela. U sukobu su izginuli svi svatovi i meštani. Oni koji su preživeli iselili su se iz Starog sela i osnovali novo selo kojem su dali naziv Draževiće. Po drugom kazivanju, preci današnjih meštana, saznavši da se kod Starog sela nalaze pašnjaci, a u blizini izvori, odlučili su da se tu nasele. Ugledavši prekrasne zelene livade i pašnjake bilo im je drago, a u blizini izvora još draže, pa od reči koju je izgovorio njihov predak, dadoše selu ime Draževiće. Meštani u selu tvrde, da postoji još jedna legenda, po kojoj su se njihovi preci doselili od planine Drage i po njoj dali ime selu.
U Draževićima je četvororazredna osnovna škola, koja je počela sa radom 1948. godine. U selu postoji i zadružni dom i dve prodavnice mešovite robe. Selo je struju dobilo 1965, vodovod 1977, asfaltni put 1994. i telefon 2006. godine. Selo se snabdeva vodom sa istog kaptiranog vrela “Grohot”, kao i Duga Poljana i Brnjica. Džamija je izgrađena 1992. godine.
Stanovništvo se uglavnom bavi poljoprivredom. Dnevne migrante iz sela čini 6 učenika srednjih škola (pohađaju školu u Sjenici) i 15 učenika osnovne škole, koju pohađaju u Dugoj Poljani.
Draževiće spada u najveća naselja Sjeničkog kraja. Broj stanovnika je porastao u periodu 1948-1953. 20%, da bi se do 1961. smanjio 15%, do 1981. povećao 12%, a do 2002. godine smanjio 30%. U skladu sa populacionim kretanjima nastajale su promene i u brojnom kretanju domaćinstva, s tim što je potrebno istaći da je broj domaćinstava porastao od 1991-2002 godine 39% (sa 83 na 115 domaćinstava). Prosečan broj članova u domaćinstvu pratio je promene broja stanovnika i domaćinstava sa 5 i više članova. Takvih domaćinstava u 1991. bilo je 62 (74,70%), a 2002. godine 39 (33,81%) domaćinstva. Interesantno je spomenuti da je broj domaćinstava sa 8 i više članova drastično smanjen sa 29 u 1991, na 2 u 2002. godini.
Broj stanovnika i domaćinstava sa indeksima i prosečnim brojem članova u domaćiistvu
Godina Broj stanovnika Broj domaćinstava Srednji broj članova u domaćinstvu
1948. 535 90 5,94
1953. 642 101 6,35
1961. 545 85 6,41
1971. 563 87 6,47
1981. 613 93 6,59
1991. 536 83 6,96
2002. 431 115 3,74
Domaćinstva u selu Draževiće:
1. Kamberović Iso
Domaćinstvo ima 3 člana. Udaljeno je od Sjenice 28 km, a od osnovne škole i autobuske stanice 0,5 km. Kuća je građena od tvrdog materijala, ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1965. godine. U domaćinstvu nema zaposlenih lica. Bave se uzgojem goveda.
Poreklo: doseljenička porodica, ali nemaju podatke odakle i kada su doseljeni.
Rod: Kamberovići.
2. Smajović Adem
Domaćinstvo ima 12 članova. Udaljeno je od Sjenice 28 km, a od osnovne škole i autobuske stanice 0,5 km. Kuća je građena od tvrdog materijala, ima vodu i sanitarne uređaje. U domaćinstvu nema zaposlenih lica, a 3 člana pohađaju osnovnu školu. Bave se uzgojem ovaca i goveda.
Poreklo: doseljeni su sa planine Drage, ali nemaju podatke o vremenu doseljavanja.
Rod: Smajovići.
3. Musić Avdija
Domaćinstvo ima 3 člana. Udaljeno je od Sjenice 28 km, a od osnovne škole i autobuske stanice 0,5 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala, ali ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1965. godine. Dva člana domaćinstva traže zaposlenje, 1 pohađa osnovnu, a 1 srednju školu. Bave se uzgojem goveda.
Poreklo: doseljenička porodica, ali nemaju podatke odakle i kada su doseljeni.
Rod: Musići.
4. Mujović Rizo
Domaćinstvo ima 8 članova. Udaljeno je od Sjenice 28 km, a od osnovne škole i autobuske stanice 0,5 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala, ali ima vodu i struju. Dva člana domaćinstva traže posao, a 3 su učenici osnovne škole. Bave se uzgojem goveda i živine.
Poreklo: doseljeni sa planine Drage, ali nemaju podatke kada su doseljeni.
Rod: Mujovići.
5. Džankovići, 2 člana;
6. Vatići, 3 domaćinstva;
7. Mašovići, 3 člana;
8. Fijuljani, 2 člana;
9. Sejfići, 4 člana;
10. Zećovići, 1 član;
11. Ferhatovići, 1 član;
12. Šerifovići, 2člana;
13 Jukovići, 1 član.
Iseljenici iz sela Draževiće:
1. Džanković Faruk
Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 2000. godine u Novi Pazar, radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio trgovačku školu.
2. Mujović Spaho
Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1999. godine u Novi Pazar, radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu.
Prema terenskim istraživanjima, stanovnici sela Draževića najviše su se iseljavali u Novi Pazar.
U selu struktura stanovništva po starosnim grupama, pokazuje da je broj stanovnika do 19 godina života smanjen od 1971. do 2002. godine 56%, a starog stanovništva povećan za 109%. Indeks starenja 1971. iznosio je 0,15, 1991. godine 0,35 i 2002. godine 0,72 indeksna poena. Ovim podacima je potrebno dodati da je mladom stanovništvu 1971. pripadalo 51,68%, a 2002. godine 29,93% populacije, a stanovništvu starijem od 60 godina 1971. godine 8,01% i 2002. godine 21,82%.
Stanovništvo po veroispovesti
Godina 1991. %
iravoslavni – –
muslimani 530 98,89
ostali 6 1,11
Stanovništvo po nacionalnoj pripadnosti
Godina 2002. %
Srbi – –
Bošnjaci 426 98,84
Muslimani 1 0,23
Ostali 4 0,93
Po popisu 2002. godine u Draževićima je po nacionalnoj pripadnosti bilo 98,84% Bošnjaka, 0,23% Muslimana i 0,93% ostalih. Stanovništvo vodi poreklo iz severne Albanije i Crne Gore, i doseljeno je u XVIII veku.
U selu lica sa preko 15 godina života bilo je 1961. godine 367, 1981. godine 410, 1991. godine 411 i 2002. godine 332. Broj stanovnika bez školske spreme od 1981. do 2002. godine smanjio se 59%, sa 4 razreda osnovne škole 44% i sa višom školom i fakultetom 44%, a povećao se sa osnovnom školom 42% i sa srednjom školom 89%.
Nepismenih lica bilo je 1961. godine 208 (56,67%), 1991. godine 73 (17,76%) i 2002. godine 45 (13,55%).
Draževiće spada među najrazvijenija sela na teritoriji Sjeničkog kraja i stanovništvo se uglavnom bavi stočarstvom. Po podacima se vidi da je 1991. godine 44,15% domaćinstava prihode ostvarivalo iz poljoprivrede, a iste godine mešovitih domaćinstava je bilo 46,76%. Domaćinstva prema izvoru prihoda i 2002. godine su uglavnom bila poljoprivredna 37,39%, ali su se znatno smanjila mešovita (19,13%). Struktura stočnog fonda ukazuje da je i stočarstvo, od koga meštani uglavnom ostvaruju prihode, u stagnaciji. U selu je 1981. bilo 2503 ovaca, da bi 2002. godine taj broj bio zanemarljiv, svega 263. Podaci najbolje govore o ekonomskoj snazi sela u kome je 42,23% aktivnih, 46,87% izdržavanih i samo 9,74% lica sa ličnim primanjima.
IZVOR: UNIVERZITET U BEOGRADU GEOGRAFSKI FAKULTET, Mila A. Pavlović: SELA SJENIČKOG KRAJA antropogeografska proučavanja – naučna monografija, štampa „Forma B“, Beograd, 2009. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić
Komentari (0)