Poreklo stanovništva sela Trešnjevica, opština Sjenica. Prema studiji „Sela sjeničkog kraja antropogeografska proučavanja“ Mile A. Pavlović. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.
Trešnjevica je seosko naselje zbijenog tipa. Smešteno je na dolinskim stranama Trešnjevičkog potoka, i to u južnom podnožju Osječenika. Nalazi se sa obe strane makadamskog puta Sjenica – Bare, 25 km jugozapadno od Sjenice. Meštani sela tvrde da su bez saobraćajnih komunikacija. Ovo selo se nalazi u visinskom pojasu 1.220- 1.330 m. Fizionomski se deli na Donju i Gornju Trešnjevicu. U selu postoje zaseoci: Doline, Brdo, Etovina, Daindo i Donja Trešnjevica. Površina seoskog atara iznosi 406 ha i deo je katastarske opštine Višnjeva, površine 1.829 ha. Prema popisu iz 2002. godine u Trešnjevici je živelo 97 stanovnika.
Od prirodnih obeležja posebno se izdvajaju izvori Smrčeva voda, Konjušac i Crvena voda, kao i Trešnjevski potok.
Pod ovim imenom Trešnjevica se pojavljuje 1571. godine, kao selo u nahiji Bihor. Arheološka istraživanja ukazuju na to da je selo postojalo i u XIV i XV veku [Premović-Aleksić, 1997, 46]. „Na zapadnoj strani sela, a na omanjem uzvišenju, smešteno je seosko groblje. Na najuzvišenijem delu groblja napaze se ostaci crkve brvnare, orijentisane u pravcu zapad-istok. Crkva je delimično ukopana u zemlju, i u nju se ulazi sa zapadne strane, preko dva stepenika. Južno i istočno od crkve ima ostataka starije nekropole.” [Premović-Aleksić, 1988,101]
Istraživanja na terenu pokazuju da je selo dobilo ime po trešnjama, kojih i danas u selu ima u velikom broju. Pod ovim imenom kao samostalno naselje selo se spominje i u popisu 1921. godine, kada je imalo 22 doma i 126 stanovnika. Meštani smatraju da je selo veoma staro i da je bilo naseljeno još u doba Rimljana. Na seoskom groblju se nalaze ostaci porušene crkve a 1998. godine je počela izgradnja crkve koja je završena i predata vernicima 24. jula 2006. godine, na Ognjenu Mariju. U selu postoji i spomenik podignut borcima Crne Gore i Srbije i žrtvama fašističkog terora iz narodno-oslobodilačkog rata 1941-1945. godine podignut 1964. godine. U selima opštine Bare u toku rata je ubijeno 317 stanovnika, a spaljena su sva sela osim sela Tutiće.
Od 1926. godine u selu se nalazi sedište lokalne vlasti – opštine, potom i mesne kancelarije i mesne zajednice. U periodu 1955- 1959. godine Trešnjevica je bila opština, od 1959. godine mesna kancelarija, a mesna zajednica je od 1964. godine, kada je selo dobilo status samostalnog naselja. Žandarmerijska stanicaje fomirana 1919. i ostalaje sve do 1941. godine; od 1945. Formirana je stanica narodne milicije i postojala je do 1950. godine, a policijska stanica je ponovo formirana 1993. godine.
U selu se nalaze osmorazredna osnovna škola podignuta 1969, zdravstvena stanica je počela sa radom 1962. i pošta koja radi od 1999, a mesna kancelarija postoji od 1957. godine. Selo je struju dobilo 1976. godine, vodovod je izgrađen 1984, a telefonska linija je sprovedena 2007. godine. U selu je pogon fabrike „Vesna” izgrađen 1988, a prestao je sa radom 1991. godine. U Trešnjevici se nalazi jedna kafana i dve privatne prodavnice – „Zelengora” i „Kole”. Deo sela i škola se snabdevaju vodom sa vrela ispod Jelenka. Vodovod je izgrađen 1984. godine. Seoska domaćinstva su telefon dobila 2007. godine.
Od 1985. gvdine kod spomenika se na dan Svetog Prokopija, 21. jula, održava veliki Narodni sabor.
Stanovništvo se uglavnom bavi stočarstvom i ratarstvom.
Dnevne migrante čini 12 radnika.
U prostorijama škole 1998. godine je otvorena likovna kolonija, gde je u periodu od 3 godine radilo 36 slikara sa prostora Srbije i Crne Gore. Urađeno je 70 slika, koje su prodavane na aukciji u Domu vojske u Beogradu. Društvena organizacija „Seoski put” donela je odluku da se u selu formira umetničko naselje „Pešter”. Formiran je Savet koji bi se starao o realizaciji ovog projekta. Na čelu Saveta bio je slikar Milić Stanković – Milić od Mačve (predsednik), a potpredsednik je bila Nada Perišić-Popović, tada ministar kulture u vladi Republike Srbije. Bila je započeta i izgradnja zgrada umetničkog naselja, u kojima bi radila likovna kolonija. Urađeni su temelji zgrade, ali je cela akcija zaustavljena. Jedan od ciljeva ovog projekta je bio i da se i na ovaj način pokuša ublažiti proces iseljavanja stanovništva iz Trešnjevice.
U Trešnjevici je broj stanovnika u periodu od 1948. do 1971. godine povećan 45%, a do 2002. godine smanjen je 36%. Broj domaćinstava je bio u porastu do 1991. godine za 100%, a u narednoj deceniji je smanjen za 22%. Prosečan broj članova u domaćinstvu je u opadanju od 1961. godine. Sa 5 i više članova 1991. godine je bilo 6 domaćinstava (16,67%), a 2002. godine 8 domaćinstava (28,57%).
Broj stanovnika i domaćinstava sa indeksima i prosečnim brojem članova u domaćinstvu
Godina Broj stanovnika Broj domaćinstava Srednji broj članova u domaćinstvu
1948. 104 18 5,77
1953. 133 23 5,78
1961. 125 19 6,57
1971. 151 29 5,20
1981. 147 31 4,74
1991. 113 36 3,13
2002. 97 28 3,46
Domaćinstva u selu Trešnjevica:
1. Biočanin Vučko
Domaćinstvo ima 8 članova. Od autobusks stanice je udaljeno 30 km, a od osnovne škole 500 m. Kuća je napravljena od tvrdog materijala i opremljena vodom i sanitarnim uređajima. Struju su dobili 1975. godine. Tri lica su zaposlena u rodnom selu, a 2 lica traže posao. U domaćinstvu je 1 učenik osnovne škole i 1 student.
Poreklo: Familija potiče iz Crne Gore. Doseljeni su sa Stožera (opština Bijelo Polje) u selo Bioc na Pešteru, ali su se posle Prvog srpskog ustanka, 1813. godine, odselili u Brnjicu (opština Sjenica). Ranije su se prezivali Gajevići, a zbog krvne osvete promenili su prezime u Biočanin – po selu Biocu. Posle Suvodolske bitke, koja se odigrala na ovom prostoru, u Suvom Dolu, Srbi koji su učestvovali u boju su, povlačenjem srpske vojske sa Karađorđem, morali da beže sa svojih ognjišta, što je bio slučaj i sa ovom porodicom.
Rod:Rakonjci i Krasići.
Napomena: U knjizi Raonička buna, opisana je familija (zadruga) Filipa Gajevića kao jedna od najbogatijih seoskih pravoslavnih porodica iz 1903. godine.
2. Pajević Petar
Domaćinstvo ima 4 člana. Od autobuske stanice je udaljeno 25 km, a od osnovne škole 500 m. Kuća nije građena od tvrdog materijala i nema vodu i sanitarne uređaje. Jedno lice je zaposleno u rodnom selu, a jedno u drugim naseljima Sjeničkog kraja. U domaćinstvu su 2 studenta.
Poreklo: Familija se doselila iz Rovaca (Crna Gora). Po pretku Paju uzeli su prezime Pajevići, ali su zadržali krsnu slavu, Sv. Luku.
Rod: Gemaljevići.
3. Cmiljanić Petko
Domaćinstvo ima 3 člana. Od autobuske stanice je udaljeno 30 km, a od osnovne škole 3 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala i ne poseduje sanitarne uređaje i vodu. Jedan član domaćinstva traži posao. Bave se uzgojem goveda.
4. Raičević Ratko
Domaćinstvo ima 3 člana. Od autobuske stanice je udaljeno 30 km, a od osnovne škole 3 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala i ne poseduje sanitarne uređaje i vodu. Jedan član domaćinstva traži posao. Bave se uzgojem goveda.
Poreklo: porodica potiče iz Crne Gore.
5. Nemanjić Miroslav
Domaćinstvo ima 7 članova. Od autobuske stanice je udaljeno 29 km, a od osnovne škole 3 km. Kuća je građena od tvrdog materijala i poseduje sanitarne uređaje i vodu. Jedan član domaćinstva traži posao. Bave se uzgojem goveda.
Iseljenici iz sela Trešnjevica:
1. Adamović Milenko
Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1971. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Sv. Đorđe.
2. Adamović Zvezdan
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili se 1980. godins u Beograd radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio srednju školu unutrašnjih poslova. Porodična slava: Sv. Đorđe.
3. Adamović Milivoje
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1962. godine u Podgoricu radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio srednju vojnu školu. Porodična slava: Sv. Đorđe.
4. Adamović Tomislav
Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1972. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Sv. Đorđe.
5. Raičević Velizar
Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1975. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio srednju školu. Porodična slava: Lazareva subota.
6. Raičević Dragoljub
Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Lazareva subota.
7. Nemanjić Vojo
Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1970. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je zanatlija – metalostrugar. Porodična slava: Sv. Nikola.
8. Sredojević Zoran
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili se 1980. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Đurđic.
9. Cmiljanić Živko
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili se 1995. godine u Podgoricu radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Sv. Nikola.
10. Slović Dragoljub
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili se 1990. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio višu pedagošku školu. Porodična slava: Sv. Jovan.
11. Adamović Vučeta
Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili se 1975. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio srednju školu. Porodična slava: Sv. Đorđe.
Prema podacima prikupljenim na terenu, stanovnici sela Trešnjevica su se pretežno iseljavali u Kragujevac, Podgoricu i Beograd.
U selu broj stanovnika do 19 godina starosti opao je od 1991. do 2002. godine 38%, a sa 60 i više godina života ostao je na istom nivou. Indeks starenja je 1991. godine bio 0,53 a 2002. godine 0,87 indeksnih poena.
Stanovništvo po veroispovesti
Godina 1991. %
pravoslavni 111 98,24
muslimani – –
ostali 2 1,76
Stanovništvo po nacionalnoj pripadnosti
Godina 2002. %
Srbi 97 100,00
Bošnjaci – –
Muslimani – –
Ostali – –
Selo je po nacionalnoj pripadnosti naseljeno srpskim stanovništvom. Po veroispovesti u selu je 1991. godine bilo 98,24% pravoslanog stanovništva i 1,76% ostalih. Meštani smatraju da vode poreklo iz Crne Gore i da su se njihovi preci doselili u XVIII veku. Najzastupljenije slave su Sv. Đorđe, Lazareva subota, Đurđic i Sv. Nikola.
Broj stanovnika sa preko 15 godina starosti 1981. je iznosio 92, 1991. godine 85 i 2002. godine 82. Broj lica bez školske spreme je od 1981. do 2002. godine smanjen 53%, sa 4 razreda osnovne škole 31 %, sa osnovnom školom 16%, a sa višom školom i fakultetom 67%, dok je 1991. godine bilo 20 (23,52%), a 2002. godine 7 nepismenih lica (8,54%).
Podaci iz tabele 8 pokazuju da su, prema izvoru prihoda, domaćinstva ujednačena. Izvore prihoda iz poljoprivrede u 2002. godini ostvarivalo je 28,57%, iz nepoljoprivrede 39,28%, a bilo je 25,00% mešovitih domaćinstava. Međutim, 1991. godine domaćinstva su izvore prihoda najviše ostvarivala iz nepoljoprivrednih delatnosti 41,66%, dok je od poljoprivrede živelo 38,88%, a bilo je 19,46% mešovitih domaćinstava. Iako je stočarstvo grana kojom se stanovništvo uglavnom bavi, stočni fond je u 2002. godine zanemarljiv u odnosu na 1981. godinu.
IZVOR: UNIVERZITET U BEOGRADU GEOGRAFSKI FAKULTET, Mila A. Pavlović: SELA SJENIČKOG KRAJA antropogeografska proučavanja – naučna monografija, štampa „Forma B“, Beograd, 2009. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić
Komentari (0)