Poreklo prezimena, selo Draževac (Obrenovac)

Poreklo stanovništva sela Draževac, opština Obrenovac. Prema knjizi „Šumadijska Kolubara“ Petra Ž. Petrovića, prvo izdanje 1939. godine, drugo izdanje 1949. godine – poslednje izdanje Službeni Glasnik i SANU – Edicija „Koreni“ 2011. godine u sklopu knjige „Šumadija i Šumadijska Kolubara“. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan. 

Položaj sela.

Draževac je u donjim dolinama rečica Jasenove i Marice i u ravnici kod ušća Peštana u Kolubaru. Od Konatica (i Poljana) je izdvojeno kosama Sredeljom, od Baljevca Jugovića Kosom, od Vranića njivama u Parlozima i brdom Visom, prema Jasenku je seoski put dok je na zapadu Kolubara.

Tip sela.

Naselje je manje razbijenog tipa. Kuće se ne podižu visoko po stranama kosa zato što dosađuje košava. Draževac se deli na krajeve koji se nazivaju po rodovima i na zaselak Ivojevac, koji je ispod sela, pored Kolubare. Jelisavčića Kraj se ranije zvao Stari Draževac i on je sa leve strane rečice Marice. Staro naselje Častrno bilo je na mestu današnjeg Veveričkog Kraja, između Marice i Jasenove.

Vode.

I pored toga što kroz selo protiče nekoliko rečica (Jasenova, Marica, Očaga ili Stari Peštan, Beljin Potok), ipak selo oskudeva vodom. Pije se bunarska voda a stoka se napaja po rečnim barama ili po barama, koje se naročito kopaju i u njima skuplja kišnica. Kolubara ređe plavi njive, i to samo kad su velike poplave, dok Očaga češće nanosi štete plavljenjem a naročito „osipanjem“ obale koja neprestano menja svoj tok.

Zemlje i šume.

Šuma je slaba. Ovde-onde ima po selu dobro očuvanih hrastovih zabrana – privatne šume. Seoske zajedničke šume ima po Sredelju.

Livada ima malo jer su pretvorene u ziratnu zemlju. Mesta sa njivama nazivaju se: Mirogonja, Gukošanski Potes, Rašće, Krive Bare, Očaga, Draževačko Polje, Palučka, Častren, Anište, Jovanovac, Jezera, Bircaus, Parlozi, Jazine, Parlozi u Vojevcu, Razbiguz (brdo), Lug, Babina Glava (brdo) prema Konaticama i brdo Dobra Glava.

Starine u selu.

Na mestu Potesu u Veveričkom Kraju ima ostataka od starog „Madžarskog“ groblja. Tu je bila i crkvina, od koje se danas ne poznaju tragovi, zatim, mesto Anište, na kome su nekada bili hanovi. Na mestu Carevom Brodu bio je prelaz preko Kolubare. Nedaleko od ovog mesta je Bircaus, gde je nekada bila gostionica koju su Austrijanci podigli početkom 18. veka.

U današnjem Draževcu je bilo naselje Dobra Glava u prvoj polovini 15. veka. Trag tog naselja se očuvao u nazivu brda Dobra Glava. Najstariji pisani pomen ovog sela je iz 1721., 1723. i 1732. godine. Na Ebšelvicovoj karti su označena kao sela „Ivovac“ i „Častrno“, a iz tog vremena je verovatno i naziv mesta Bircaus. Častrno se pominje kao zasebno selo i 1822. godine.

Podaci o selu.

U selu ima tri groblja; jedno je u zaseoku Ivojevcu, drugo u Starom Draževcu a treće je u Aništu, u Vićentijevića Kraju. Krsta se nose na Beli četvrtak po Trojicama, a zavetina se drži na letnjeg Sv. Nikolu, 9. maja po starrom kalendaru.

Po predanju stanovništvo Starog Draževca, Ivojevca i Častrna bežalo je u Srem 1813. godine. Tada je i mati dede Lije Jovanovića rođena u Sremu. Po povratku iz bežanije, bojeći se kazne i osvete za bekstvo, narod je podizao svoje kuće u seoskoj planini i tako je postao današnji Draževac.

Godine 1818. Draževac je imao 32 doma, 1844. godine 55 kuća sa 382 stanovnika. danas je u njemu 35 rodova sa 327 kuća i 4 ciganska roda sa 24 kuće.

Poreklo stanovništva.

Najstariji rodovi su oni koji su bili u Starom Draževcu.

–Odžakovići (Đorđevići – 12 kuća, Đurđevići – 14 kuća) kazuju da su najstariji rod u selu. Oni su starinom iz Bosne. Slave Đurđic.

–Stevanovići su bili u Starom Draževcu a sada žive u Veveričkom Kraju, po svoj prilici su rod Odžakovićima, ali se to zaboravilo. Ima ih 8 kuća i slave, kao i Odžakovići, Đurđic.

–Sviračevići (Rankovići), ima h 8 kuća i slave Nikoljdan.

–Ždrepčevići (Mijailovići), ima ih 10 kuća i slave Đurđevdan.

–Keredići (Stevanovići), ima ih 6 kuća i slave Đurđevdan.

–Pelići (Jovanovići i Damnjanovići), 3 kuće, slave Nikoljdan.

–Stevanovići-2 (6 kuća) i Stepanovići (9 kuća) su jedan rod, slave Nikoljdan.

–Živanovići – 7 kuća i Nikolići – jedna kuća su jedan rod, slave Nikoljdan.

Najstariji doseljenici doselili su se verovatno pred kraj 18. veka. Ima ih četiri roda.

–Stublinčevići -20 kuća, Cekići ili Krsmanovići – 7 kuća, Cvetkovići ili Đorđevići – 11 kuća, Todorovići – 7 kuća, Mišići ili Mijailovići – 5 kuća su jedan rod, ovamo su se doselili iz Stublina u Tamnavi (Draževac i Stublina razdvaja Kolubara, op. Milodan) a starinom su od Zenice u Bosni, slave Lazarevdan.

–Živkovići su poreklom iz Bosne, 4 kuće, Aranđelovdan.

–Bojići su poreklom iz Bosne, 4 kuće, Jovanjdan.

–Arsenovići – 10 kuća, Nikolići drugi – 11 kuća, i Selenići, danas Petrovići – 7 kuća su jedan rod, doselili su se iz Sjenice, slave Nikoljdan.

U prvoj polovini 19. veka doselilo se četrnaest (14) rodova i to:

–Ristići su iz Bosne. Oni su uljezi u „sjenički rod“ od kojih su uzeli i slavu, 3 kuće, Nikoljdan.

–Rankovići drugi su iz Crne Gore, 25 kuća, slave Jovanjdan.

–Đidići (Pantići – 10 kuća, Vićentijevići – 12 kuća, Đurđevići drugi – 7 kuća su došli iz Graca kod Valjeva a za dalju starinu ne znaju. Kazuju da su im se preci borili sa „Bošnjacima“ i Crnoj Bari i Mačvi, slave Đurđevdan.

–Lazarevići su iz Bosne, 4 kuće, Jovanjdan.

–Gukošani (Pavlovići – 7 kuća, Radojkovići – 6 kuća, Nikolići ili Nikići – 3 kuće, Glašići – 5 kuća) su jedan rod; doselio ih knez Miloš iz Gukoša u Kačeru na svoje imanje, slave Đurđevdan.

–Ignjatovići, praded se doselio iz Urovaca u Tamnavi, 7 kuća, Stevanjdan.

–Todorovići su iz Bosne, 7 kuća, Lazarevdan.

–Markovići, praded se doselio iz Jadra, 5 kuća, Nikoljdan.

–Švabići, ded se doselio iz Srema, ima ih dve kuće, slave Mratindan a jedna kuća slavi i „zemljsku“ slavu.

–Stankovići, ded se doselio iz Male Moštanice u Beogradskoj Posavini (inače bliska okolina), 10 kuća, Mratindan.

–Peronjci (Poronjići, Petrovići), ded Peronja došao odnekud ženi u kuću, 4 kuće, Jovanjdan.

–Jovanovići, dedu dovela majka iz Kuka (Drena); rod su sa Todorovićima u Drenu a daljom starinom su iz Nakučana kod Gornjeg Milanovca, 10 kuća, Jovanjdan.

–Vasiljevići (Jovičići), ded došao iz susednog Mislođina, 5 kuća, Đurđic.

–Krsmanići (Simići) doselili su se oko 1850. godine iz Paljuva u Tamnavi, 4 kuće, Sv. Vrači.

–Tanasići su iz Baćevca, opština Barajevo, došli posle Krsmanića, jedna kuća, Savindan.

–Stojičevići si iz susednih Konatica, došli oko 1870. godine, dve kuće, Đurđevdan.

–Spasojevići su se doselili iz Bosne posle okupacije Austrougraske 1878. godine, 4 kuće, Đurđevdan.

–Babići (Lukići) su iz Jablanice kod Banja Luke, doselili su se 1878. godine; prezivaju se po stricu pop Luki koga su Turci zaklali na pragu njegove kuće*. Dve kuća, Nikoljdan.

*Po porodičnom predanju knez Sima Babić je četovao sa Petrom Mrkonjićem (Petrom Karađorđevićem) po Bosni.

–Bošnjakovići (Jovanovići) doselili su se iz Trle u Bosni, sa Babićima, 4 kuće, Jovanjdan.

–Milićevići su se doselili iz Baćevca 1890. godine, dve kuće, Nikoljdan.

–Jerinići, otac se doselio iz Železnika kod Beograda, a starinom su iz Bosne. Ima ih 3 kuće, slave Jovanjdan.

–Tričkovići su se doselili iz Gospića 1898. godine, jedna kuća, Đurđevdan.

–Aleksići su se doselili iz Bajevca kod Uba u Tamnavi, jedna kuća, Đurđic.

–Joksići su iz Vranića u susedstvu, došli 1905. godine, jedna kuća, Nikoljdan.

U Zaseoku Ivojevcu su ciganski rodovi „gurbeti“:

–Jankovići su poreklom iz Đurinaca pod Kosmajem, doselili se oko 1885. godine, 16 kuća, Nikoljdan.

–Markovići su došli sa Baričkog Brda posle Jankovića, 6 kuća, Nikoljdan.

–Marići, oni su nepoznatog porekla, jedna kuća, Đurđevdan.

–Stanković, otac bu bio abadžija iz istočne Srbije, oženio se cigankom, jedna kuća, Aranđelovdan.

Preci gotovo svih ciganskih rodova bili su kovači. Sada se bave zemljoradnjom, sviračinom i trgovinom.

Napomena: Nisam mogao u potpunosti da ispratim ista prezimena tako da se zainteresovani čitaoci (Draževčani) mogu prepoznati, uglavnom, po krsnoj slavi.

IZVOR: „Šumadijska Kolubara“ Petra Ž. Petrovića, prvo izdanje 1939. godine, drugo izdanje 1949. godine – poslednje izdanje Službeni Glasnik i SANU – Edicija „Koreni“ 2011. godine u sklopu knjige „Šumadija i Šumadijska Kolubara“. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.