Poreklo prezimena, selo Taor (Valjevo)

Poreklo stanovništva sela Taor, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Užička Crna Gora“, prvo izdanje 1925. godine, digitalizovano izdanje 2013. godine – Srpskog etnografskog zbornika, Pavo I. Baruh. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan. 

Povlenska sela.

Ovim imenom nazvana su crnogorska sela u prisoju Povlena. Ova sela su pri izvoru Skrapeža i pripadaju gornjem toku ove reke.

Položaj sela.

Ovo selo se pruža duž Makovišta u severozapadnom pravcu, penje se na Mali Povlen i prevaljuje na Pavlovu Kosu u valjevske strane, ne dodirujući nigde Srednji Povlen. Taor je šire selo, počinje ispod istočnog oboda Ravnih Makovišta, prelazi preko reke Skrapež, hvata se izvornog kraja Zabave, valjevske reke, penje se na visoka povlenska polja; Mravinjce, Šeovo i Kneževo Polje i završava na Povlenskoj Kosi, kosi Srednjeg Povlena, koja je sva valjevska.

Tip sela.

Visoko, pravo planinsko, vrlo brdovito i kamenito selo sa vrlo malo rodnih poljica. Najviše je rodnih poljica oko grada Taora i po Mravinjcima, koji su se posle 1884. godine počele naglo naseljavati. Ovo selo je nagnuto istoku i mnogo je plodnije od Makovišta.

U Taoru imamo dve vraste naselja; starija i novija. Starija su naselja ispod Anateme, po Kamenitim Kosama, ispod Crvenog Brijega, grada Taora i ispod Gačove Stijene u Paramunu oko Taorskog Vrela. Starija su naselja po malom prostoru, na krečnjačkom kamenu i vrlo zbijena. Mali prostor, kamenito iako rodno tlo, jako množenje porodica i stalno deljenje sa starim ognjištima, bezšumnost Zabave, Mravinjaca i Šeovog Polja, dovođenje ovih krajeva u jači saobraćaj sa selom, osobita rodnost polja naglo povale seljake da se raseljavaju i grade raselice. Danas je u Marvinjcima, Zabavi i Šeovom Polju više od jedne trećine seoskih kuća.

Izvori.

Taor je mnogo čuven zbog svojih najlepših izvora i vrela. Taorsko Vrelo je jedinstven primer jačine i i industrijske primene ove vode. Vrela ispod Anateme, po Zabavi i Mravinjcima daleko se jači i lepši nego po Makovištima.

Starine u selu.

U  Taoru se više nego u ma kom drugom selu jasno vide dve kulture i dve vrste naselja. Prvu kulturu i prva naselja predstavljaju zidine grada Taora. Na jednom omčitoj krečnjačkoj čuci iznad Skrapeža prema Gačovoj Stijeni je stena nazvana Taor, sa nekakvim zidinama, verovatno iz onog doba kad je stanovništvo živelo po ovakvim čukama, ograđeno i udruženo radi odbrane od spoljnog neprijatelja. Na severnoj strani Kamenite Kose, na pregibli, i danas postoji crkvina u zidinama sa jakim izvorom, delom ljudskih ruku, tvorevina nekih ranijih izumrlih ili odseljenih generacija.

Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

Drpovci (Veselinovići i Jovanovići): Najstariji doseljenici sela su Drpovci; Veselinovići i Jovanovići, jedna ista porodica, koja svoj kraj zove Drpovina, a leži po dnu sela do Radanovca. Veselin Drpa je došao iz Banjana u Crnoj Gori, iz sela Drpa, i naselio se ispod Kamenite Kose istočno od crkvine. Izgleda da je Drpa zatekao stare crkvare, ali su se iselili vrlo rano. Drpa se doselio početkom 18. veka; njegovih potomaka je 15 domova, slave Aranđelovdan, od njih su se 5 spustili u Zabavu. Drpovci se najjače ističu u selu i uvek su se takmičili sa Milivojevićima.

-Milivojevići: Dosta docnije su došli Milivojevići iz Pive od porodice Kneževića, kojih mora da i danas ima tamo. Ovde je došao Milivoje Knežević sa velikom zadrugom, sa velikim bogatstvom i stokom i naselio se oko crkvine na kupljenom imanju. Milivojevi potomci su voleli da u selu i okolini imaju prvo mesto, mada su ih Drpovci i ostali u tome potiskivali. I danas su najimućniji, najstočniji i najzadružniji, te su se tim sredstvima uvek borili i pobeđivali. Ima ih u selu i u Mravinjcima 12 kuća i slave Nikoljdan.

-Kuzmani, Grahovići, Milovanovići, Jovanovići, Jevtovići i dr. Sa Milivojevićima su se zajedno doselili i iza Taorskog Jelja naselili Kuzmani. Kuzman Grahović je došao iz Grahova u Crnoj Gori; njegovo potomstvo se pomeralo na istok i jug. Njegova porodica se teško održava, slabo se selila, više je povučena u sebe i vezana za mesto. Ime svog rodanačelnika očuvali su između sebe a nose prezimena kako je navedeno. Nijedna porodica ovog kraja nije imala u sebe uvučenih porodica od ove, gde su ih razdelile na gornje i donje Kuzmane; njih je 14 porodica od kojih 4 u Mravinjcima i slave Đurđic.

-Gačovići (Trifunovići, Žerići, Pepići i dr.): Na desnoj strani Skrapeža iznad Vrela u osoju Gačove Stijene su Gačovići. Gačovina je najzbijeniji i najnaseljeniji kraj Taora. Gačo, Đorđije i Janko su braća, došla sva tri iz Nikšića od Nikšićkih Rudina. Stigli su u selo kad i Kuzmani i Milivojevići, zauzeli ceo gornji deo do Paramuna i ceo onaj kraj Taora oko grada i niz Skrapež. Ovo je vrlo žilava, plodna i mnog raseljavana porodica, ima ih 20 kuća i slave Nikoljdan.

-Zekići: Posle stvorene Srbije, čak i posle završenih borbi došli su iz Osata Zekići i naselili u Grahoviće, ima ih 4 kuće i slave Nikoljdan.

-Đurići: Oni su se doselili iz Galovića, sela ove oblasti, naselili se u Kuzmane na imanje zamrlih porodica, njih je 5 kuća i slave Nikoljdan.

-Klekovići su došli iz Banje kod Priboja, naselili se u Liješću na vrhu sela (dve kuće) a ima ih i u Mravinjcima (5 kuća), slave Đurđic.

-Radosavljevići-Šušovići su nekakva stara hajdučka porodica, sišli iz Nove Varoši u Starom Vlahu i skrili se među Kuzmanima, njih je u selu 4 kuće, jedna u planini, slave Nikoljdan.

U Taoru je 81 dom od 8 porodica.

IZVOR: Ljubomir Pavlović, “Užička Crna Gora”. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.