Poreklo prezimena, selo Tubravić (Valjevo)

Poreklo stanovništva sela Tubravić, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan. 

Položaj sela.

Tubravić je na desnoj obali reke Jablanice uz Tubravićsku Reku, pritoku reke Sušice. Seoske su kuće po stranama pojedinih brda ili po uvalama ili dolonma pojedinih potoka. Zemljište je sasvim neravno, kršeevito i suviše strmenito. Na zapadnoj strani sela je Poćuta, velika jezerska kotlina, sastavljena od tercijernih slojeva. Istočni, a naročito južni deo sela je krševit i sav od sekundarnog krečnjaka. Glavnija uzvišenja su: Gračanica, Glavica, Drenjak, Brdo i Beleg.

Izvora je u selu dosta i oni su ispod brda i u vidu česmi, koje se zovu imenima porodica. Tako Kovačevići u Gračanici imaju dve česme, Bakići 3, Sižani izvor Sige sa još dve česme, Tubrević svoje Vrelo itd. Od izvora Vrela, Siga i tubrevićskih česmi postaje vrlo jaka, plahovita Tubravićska Reka, koja nikad ne presušuje i preko cele godine okreće po jedan vitao, a teče iskrivudanim, kamenitim i dubokim koritom sa mnogim brzacima i pada u sredini sela u Sušicu, malo niže ovog mesta, gde se javljaju rečni izvori u koritu.

Zemlje i šume.

Tubravić ima najlepše zemlje od svih podgorskih sela. Njegove su zemlje u Poćuti od crne smolnice, trošne, dobro navodnjene i lakorodone. Veći deo Poćute je na desnoj strani Jablanice i svojina ovog sela, ona je njegova žitnica, zatim, ne samo njemu i celoj okolini, mesto za prolećno sjavljivanje stoke, gde se prehranjuje. U Poćuti ima i drugih ziratnih zemalja, zatim, u snatnoj meri mnogo i livada, koje su najbolje na Sastavcima, messtu gde se sastaju Vrelo i Sige i grade Reku.

Seoska je šuma na kraju sela i iznad njega. Svi su visovi oko sela pošumljeni i šume ima dosta za svakovrsnu domaću potrebu. Seoskih zajednica nema, ali ima džematskih u šumama i ispustima po pojedinim brdima i njihovim padinama.

Tip sela.

Tubravić je planinsko selo i razbijenog tipa. Kuće su grupisane po stranama brda i po njihovim uvalama. Kuće su zbijene i u krug poređane. Pojedine grupe su male i zovu se: Gračanica, Bakići, Tubravić i Sižani, daleko jedna od druge od 500 do 1000 metara.

Gračanica je pri ušću Sušice u Jablanicu, na istočnoj strani istoimenog brda i tu su: Kovačevići i Krdžići.

Bakići su na južnoj strani sa desne strane reke, pod Brdom i tu su: Jeremići, Marinkovići, Jankovići i Stanačići.

Tubravić je južno od Bakića uz desnu stranu Reke i potoka Vrela i tu su: Đuričići, Krstići, Lukići, Arsići, Gajići, Ignjatovići, Milivojevići, Marići (Gajići), Arsenovići, Radovanovići i Vukosavljevići.

Sižani su na levoj obali potoka Siga pod brdom Belegom i tu su: Jovanovići, Markovići, Živanovići, Trifkovići, Petrovići i Nikićevići.

U Tubraviću ima dosta zadruga. Najveća je zadruga Stanačića od 30 čeljadi i manje: Kovačevića, Nikićevića-dve kuće, Vukosavljevića i Đuričića- dve kuće i dr.

Podaci o selu.

Po haračkim tefterima iz 1818. godine Tubravić je podeljen na dva sela: Tubravić i Gračanicu* i oba se zasebno pominju. Prema istim tefterima u oba sela bilo je 22 doma sa 32 poreske i 75 haračkih ličnosti.

*I danas seljaci, piše Ljuba Pavlović, iz okoline kod ovog sela razlikuju Tubravić kao posebno selo i Gračanicu za sebe, mada se meštani ovako ne dele. Stranci će uvek reći za Tubravićanina da je ili iz Tubravića ili Poćute, a nikad da je iz Gračanice ili kojeg drugog kraja sela. Gračanica po svom geografskom položaju čini celinu; ona ima zaseban atar, odvojena je velikom daljinom, visokim brdima i teškim saobraćajem do drugih delova sela, zbog čega se sasvim pravilno uzima kao zaselak ovog sela. Da nije crkve u ovom kraju zatim, da ima među seljacima više težnje za izdvojenošću, odavno bi Gračanica bila zasebno selo, kao što će morati biti u najskorijoj budućnosti. A ja bih na to dodao da u ovom slučaju Ljuba nije bio u pravu, Gračanica je i danas sastavni deo sela Tubravića, op. Milodan.

Prema popisu:

-1866. godine – 53 doma i 413 stanovnika.

-1874. godine – 55 domova i 417 stanovnika.

-1884. godine – 60 domova i 483 stanovnika.

-1890. godine – 66 domova i 506 stanovnika.

-1895. godine – 67 domova i 514 stanovnika.

-1900. godine – 70 domova i 551 stanovnika.

Godišnji priraštaj stanovništva je od 1866. godine 3,98 a procentni 0,85%.

Ime selu.

Otkuda je ime selu Tubravić, ne zna se. Gračanica je ime brdu, pa je po tome i kraj nazvan. Sižani su nazvani što su bili oko izvora Siga, koji iz sebe luči znatnu količinu sige ili bigra. Bakići je ime prezimena najstarije porodice u tom kraju, koje se izgubilo i ostalo je ime džematu.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Tubravić je staro naselje, ranije je bilo oko Vrela, gde su i danas najstarije porodice, koje su se odatle pomerale Reci i Sigama. Najstariji kraj sela zove se Tubrević, što može biti da je prezime najstarije porodice, koje za sebe ne znaju da su se sa neke strane doselile.

-Đuričići, Staničići, Krstići i Lukići: Najstarija porodica u selu, koja se smatra kao osnivač sela jesu Đuričići kojima su srodne pomenute porodice, njih je 10 kuća i slave Nikoljdan.

-Sižani (Jovanovići, Markovići, Živanovići, Trifkovići i Nikićevići): Najstariji doseljenici su Sižani, doseljeni pre 300 godina iz okoline Trebinja u Hercegovini ili kako sami za sebe kažu iz „duboke Hercegovine“. Sižaniima su potomci pomenute porodice i oni su se ranije raseljavali; njih je 13 kuća i slave Nikoljdan.

-Kovačevići*, Subotići, Marići: Kad i Sižani, dve godine posle njih, doselili su se i Kovačevići iz Gacka u Hercegovini i prvi naselili i stvorili Gračanoicu i ovo joj ime dali. Ova je porodica uvek imala u sebi po jednog sveštenika i kovača, pa tako ima i danas u svojoj familiji. Njima su potomci gore navedene familije; njih je 17 kuća i slave Stevanjdan.

*Pokojni Bajo Kovačević, jedan od naviđenijih, najimućnijih i najbistrijih Kovačevića, koji se u Poćuti i daljoj okolini dosta cenio pričao je je o svojim Kovačevićima u više prilika, da se narodna poslovica „Pop rađa kovača, a kovač popa“ uvek i doslovce vršila i njihovoj porodici. Bajo bi u potvrdu toga uvek naveo svoje pretke sveštenike i njihove potomke i završio današnjim faktom, da Kovačević kovač ima sina popa, a da je i sam sveštenički sin. Bajo je dao ove podatke o svome selu kao i svim selima, koja imaju udela u njegovoj „lepoj Poćuti“, kako imađoše običaj zvati je. Umro je 1900. godine, ali sa njime nije gotovo ništa otišlo u grob, jer je srećno naišao na onoga, koji je hteo i umeo njegova pričanja zapisati.

-Gajići i njima bliski rod Ignjatovići, Milivojevići, Radovanovići i Vukosavljevići: Treća vrlo stara porodica ovog sela su Gajići, doseljeni pred kraj 17. stoleća iz Leovića u Azbukovici, kamo su se doselili iz Bratonožića. Gajići su se naselili u dve porodice u Tubraviću da bi se vremenom izmešali sa Sižanima; njima su potomci gore navedene porodice, ima ih 12 kuća i slave Nikoljdan.

-Krdžići: Posle austrijske okupacije, kad su ovi krajevi ponovo potpali pod Turke, sišle su dve porodice današnjih Krdžića iz užičkog sela Zarožja i neselili se uz Kovačeviće u Gračanici, gde su i danas, njih je 14 kuća i slave Jovanjdan.

-Bakići (Jeremići), Marići (Gajići i Arsenovići): U isto doba kad i Krdžići, Gajića predak je doveo je svoje kumove Bakiće iz sela Carine u Azbukovici,poreklom od Vasojevića u Crnoj Gori i naselio ih ispod Tubravića i oko sebe u Tubraviću u dve kuće. Od prve su Bakići i Jeremići a od druge Marići, Gajići i Arsenovići; njih je 6 kuća i slave Aranđelovdan.

-Marinkovići su došli u Prvom ustanku iz Gornjih Košaalja u Azbukovici, naselili se u Bakiće, slave Đurđic.

-Jankovići su, takođe, došli u Prvom ustanku iz Strmova-okrug užički, naselili se i oni u Bakiće, slave Jovanjdan.

Noviji doseljenici:

-Arsić je u Tubarevićima gde je došao ženi na imanje iz susedne Vujinovače, slavi Jovanjdan.

-Pantelići je, takođe, iz Vujinovače, doselio se u Sižane ženi na imanje, slavi Nikoljdan.

U Tubraviću je 78 kuća od 10 porodica.

Zanimanje stanovništva.

Tubravićani se zanimaju zemljoradnjom, stočarstvom i voćarstvom, Zemlja im je rodna i daje dovoljno sredstava za ishranu, a znatan deo ostaje za prodaju. Stoke, sitnije i krupne, drže dosta, koju preko leta drže po povlenskim ili jablaničkim suvatima, gde svi imućniji seljaci imaju svoje poveće zakose. Livade su vrlo dobre, daju im dosta sena, da ga imaju i za prodaju po najbližoj okolini. Voće se u poslednje doba uveliko podiže i daje osobito dobar rod, a i izvozi se svake godine.

Pojedinci se odaju izučavanju zanata i rade ih samo sebi i svojim susedima i ne idu nigde iz sela.

Pojedinosti o selu.

Tubravić je sastavni deo Rebeljske opštine u Srezu valjevskom. Sudnica u škola su u vrhu Poćute pod Markovim Belegom i na ataru ovog sela, gde se između ovih zgrada nalazi i jedna putnička mehana. Mehana je svojina jednog seljaka iz Vujinovače i izdaje se pod zakupk Kroz sredinu Poćute prolazi novi okružni put Valjevo – Bajina Bašta, pa su gornje zgrade pored ovog puta.

Crkva ovog sela zove se Gračanica. Gračanica je na desnoj obali reke Sušice ispod istoimenog brda i kraja sela; nema svog imanja, nije stara, a ozidana je od kamena i pokrivena šindrom. Ovu crkvu je pohodio u 1827. godini Joakim Vujić i on je u svojim „Putešestvijama“ pominje kao novu crkvu, koju su zidali 1818. godine Milisav Tomić iz Stubla i Vukosav Veselinović iz Tubravića. Crkva je i onda, pa i danas, parohijska i više na ataru sela Stubla (Stubo) nego Tubravića.

IZVOR: Ljubomir Pavlović, “Kolubara i Podgorina”. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.