Poreklo prezimena, selo Urovci (Obrenovac)

Poreklo stanovništva sela Urovci, opština Obrenovac. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Antropogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.

Urovci su duž Save, na zapad od Obrenovca, sa zemljištem prepunim bara i polojskog zemljišta. Seoske kuće su zbijene oko bara u džemate i protkate s lrtinačkim. U selu su tri veća kraja: Urovci do Krtniske i nerazdvojni od nje, Breskva (Breska) pored Save i Urovački, ciganski kraj uza sami Obrenovac.

Znamenita valjevska porodica Nenadovića, pored velikih rodbinskih veza sa svim uglednim porodicama svoga doba, imala je u centru oblasti, u Ljubuniću, svojih bliskih srodnika, a najglavniji predstavnik ove porodice Prota Matija, da bi imao savsku obalu u svojim rukama, naselio je na Zabrežju, pred Save, svoga najbližeg srodnika, koji mu je vršio značajne usluge u doba njegovog političkog rada.

Jeladije Marković sa Zabrežja, pop Leontije Marković iz Urovaca, Isailo Lazić iz Krtinske, Petar Erić iz Zvečke i Vesa Velimirović iz Ljubinića nisu izašli na glas u doba Karađorđa i Miloša, a da nisu bili ranije u srodničkim vezama s viđenima valjevskim porodicama tog doba (doslovni prepis, op Milodan). Jeladije i pop Leontije su srodnici kuće Đelmaške, Isailo je Birčanin i srodnik Lazarevića, Erić je Starovlah i kum kuće Đelmaške a Vesa je bio drugobratučed popa Luke Lazarevića. Ove rodbinske veze i naselile su oblast i glavna naselja ove vrste bila su krajem 18. veka.

Izvori pored reka, po Pljoštari i oko bara su: živobare, močila, mlakve i ritovi i nisu ni za bilo kakvu upotrebu, počem ih ni sama stoka neće da upotrebljava. Močila su jaki i čisti izvori, dublja od živobara, otiču čistom vodom iste temerature kao i susedni vazduh, ne upotrebljavaju se za piće, ali se upotrebljavaju kao močila za („kiseljenje“) lan i konoplju. Ovakvih močila ima u Zabrežju, Urovcima, Piromanu, Lisom Polju, Brezovici i dr.

Sava je od ušća Vukodraže pa do ušća Kolubare pogranička reka oblasti. Na celom prostoru, osim veze sa susednim barama, u Savu se ne uliva ni najmanji potočić. Pri povodnjima razliva se i puni bare, samo ako joj obala nije visoka kao na Ušću, Skeli, Breskvi i Zabrežju oko pristaništa. Poplave su velikih razmera i zahvataju sva posavska polojska sela. Seljaci sela: Skele, Krtinska, Ratara, Urovaca, počeli su podizati pored obale savske nasipe ili dolme ali su ti radovi primitivni. Poplave posavskih sela obuhvataju velike razmere i sa svim grozotama, jer pored poplava imanja i useva, poplave nisu retke bez ljudskih žrtava i rušenjea zgrada. Zato su seljaci sporazumno otpočeli podizati dolme i podizati obalu, ali je od slabe prednosti. Poplava od 1897. godine nije ni ova sela ostavila, već ih je tako potopila, da ih je morala državna vlast lađama spasavati. Takav je isti slučaj bio i s proleća 1907. godine.

Nurča otiče pravo na sever otokom Zvečicom, koja se nad selom Urovcima deli u dva kraka, koji se oba zovu istim imenom. Prva Zvečica ide pravo na sever, prolazi celo selo Urovce i ulazi u Savu sa severne strane Breskve. Druga Zvečica ide pravo na zapad kroz selo Brgulice i Krtinsku. U sredini ovog sela okreće na zapad i širi se u potoliti kraj: Poloj, Balur, Jazmak, Vić i Jasenku, te gradi jedan barski kraj, koji zahvata više od 1600 hektara, takozvanog, skeljanskog, krtinačkog i urovačkog Poloja. Poloj i prva Zvečica vezane su drugom Zvečicom paralelnom malom Barom i urovačkim Polojem, po dnu Krtinske. Poloj ispod skeljanske mehane ima svoju očagu, koja opšti sa Savom i kojom ga Sava puni.

Kad se Sva povuče u korito Poloj ostaje bezvodan, voda ostaje po očagama, u Zvečiccama i Maloj Bari i onda je letnji ispust svih susednih sela. Do pre 10 godina bio je zjednica sela: Skele, Ratara, Krtinske i Urovaca, a sada je izdeljen i ograničen tako, da su na jednom kraju Ratari i Krtinska ostali u zajednici, na drugom Krtinska i Urovci, na trećem sama Krtinska i na četvrtom sama Skela. Sva ova sela, osim Skele, ostavila svoje poloje nepodeljene, pa i Skela opet je jedan, potolitiji deo, ostavila nepodeljen.

Kad se bare ocede i ograniče na manje prostorije, oceđena mesta obrastaju travom i postaju zajednički ispusti jednog ili viiše sela, a po Zabrežju, Belom Polju i Obrenovcu su livadska zemlja. Kad su bare napunjene vodom, tada plave sva niža mesta pa i sama sela. Krtinska i Urovci malo kad da nisu poplavljeni, kada se moraju iseljavati. Kad se kuće plave, koje su na uzdignutijim mestima, tada atari ovih sela gotovo su celi pod vodom i u takvim prilikama propadaju i livade i pašnjaci, pa i usevi. Mala je korist od bara u hvatanju ribe. Kad se bare napune vodom, napune se savskom ribom i vešti ribari pti osezanju vode zatvaraju očage i odaju se hvatanju ribe. Ribu prodaju ili sami troše, pa je imaju preko cele godine, počem je vrlo vešto prepariraju i suše. najveća šteta od bara je po zdravlje seljaka i njihovih podmladaka. U avgustu i septembru mesecu posle proletnjih poplava malarija i razna zapaljenja su uvek na dnevnom redu i u velikoj meri.

U ravnijim selima pored Save postoje zajednice ne samo jednog nego i po dva sela. Zajednice ovih sela su najveće, to su bare i ogromne prostorije oko njih, koje voda plavi i duže se na njima zadržava s proleća i preko godine. Ratari i Krtinska imaju svoje zajednice u Poloju; Krtinska ima svoju zajednicu u Viću, a sa Urovcima u baluru, jazmaku i Jasenki; Urovci i Zvečka imaju zajednice u Nurči; Ratari, Grabovac i Zvečka polažu podjednaka prava na grabovačku Veliku Baru. U Grabovcu, Skeli i Ušću i svima drugim polojskim selima bare manjeg obima su porodične zajednice, koje kada se isuše, zajednički se upotrebljavaju za ispašu.

Starovlaškog su tipa i neka sela na ravnici pored Save. Seoske kuće su pored drumova, s jedne i s druge strane puta, dosta zbijene, s malim okućnicama, s kućama uvučenim malo u dvorište i naročitim rasporedom zgrada. Ova sela su ili prava šumadijska ili približna ovom tipu, kao: Lajkovac (selo), Skela, Krtinska, Urovci, Belo Polje i Ratari.

Po narodnim tradicijama mnoga današnja sela postala su od raselica. Narod misli, da su ovakva sela bila trla ili ispusti glavnog sela, pa su se pojedinci deobom ili zbog kakve bolesti udaljavali od sela i stvarali nova sela: Lajkovac (selo) je raselica Gornjeg Lajkovca u srezu kolubarskom, i zato ga svaki seljak zove još i Donji Lajkovac; Brović je raselica Piromana, Batalage Svileuve, Kršna Glava Dokmira, Milorci Crvene Jabuke, Rvati, Krtinska, Urovci, Zvečka i Ratari su nastali od stare Breskve, Belo Polje od Zvečke itd.

Imena sela data po plastičnim osobinama zemljišta su, između ostalih, i Urovci.

Sela, koja su postala kao raselice drugih sela pre 200 (sada 300) godina su i Urovci koji su, uz Zvečku, Ratare i Krtinsku, nastali iz Breske.

Doseljenici iz Nikšićke Župe, srodnici znamenitih valjevskih kuća krajem 18. i početkom 19. veka, znaju se, ma u kom selu i ma u kom stepenu srodstva se nalazili, a vidi se da su dugo između sebe održavali rodbinske veze, koje su danas sasvim prestale a u koje spada i familija Šajinovići u Zvečkoj, Grabovcu i Urovcima, koji znaju da potiču iz Dragovoljića u Nikšićkoj Župi i od iste porodice.

Sve doseljene porodice nisu srpske nacionalnosti. Među njima ima Rumuna, Madžara, Nemaca i Bugara. Od Nemaca je svega jedna u Zabrežju, a od ostalih sela najviše je Rumuna, od kojih se znatan broj posrbio. Davidovići drugi u Gvozdenoviću rumunskog su porekla, ali se toliko izmenili, da o njima kao Rumunima i ne može biti ni reči. Karavlasi ili Srbinovići u Zabrežju izmenili su se u jačoj meri, da svoje susede Rumune više mrze nego pravi Srbi. Mocelji, Radulji, Lrišpani, Vidakovići (Viduli) na Zabrežju, Kračuni i Riori u Zvečkoj, Molodovani i Nikolići u Urovcima, Brzaci, Kumpani i Kalvaci u Skeli, Negrami na Ušću su pored drugih pravi Rumuni, pa su ili još zadržali svoj govor i običaje ili se potpuno pretopili u Srbe.

Krtinska s Urovcima su od stare Breske, koju je prvo načela Sava da raseljava, a kuga dovršila.

Poreklo familija-prezimena sela Urovci

Prezime – kada su doseljeni – odakle su doseljeni – krsna slava – napomena:

-Aleksandrići* 1, prva polovina 18. veka, Drobnjaci, Sv. Stefan Dečanski.

*Aleksandrići su pravi Drobnjaci, ali se odnekuda iz Starog Vlaha spustili u ovo selo i rod su gvozdenovačkim Kurepima i Radovićima u Đurđevcu. U selu se zovu još i: Milovanovići, Milanovići 2, Jovanovići 2 i Živkovići. Seljaci u selu zovu ih Lesendrićima, što se Aleksandar izgovara (kao) Lesendra.

-Aleksandrići 2, druga polovina 18. veka, Zavlaka, Đurđevdan.

-Aleksandrići 3, druga polovina 18. veka, Leovići, Miholjdan, uljezi u Aleksandriće 1.

-Božići, posle 1827. godine, B. Krajina, Aranđelovdan, radnici sa dugom.

-Brankovići 2, druga polovina 18. veka, Dragijevica u Podgorini, Lazarevdan.

-Vilići i Rosići. Videti Rosići i Vilići.

-Vreljanski, druga polovina 18. veka, Srem, Jovanjdan.

-Gajići i Lukići. Videti Lukići i Gajići.

-Građanski, posle 1827. godine, Bačka, Prepodobni Danilo, uljezi u Aleksandriće 1.

-Dilberovići, posle 1827. godine, Ogar u Sremu, Jovanjdan.

-Egeduški, posle 1827. godine, Bačka, Nikoljdan.

-Ivanići*, prva polovina 18. veka, Stara Srbija, Đurđevdan.

*Ivanići u Urovcima i Đakovići u Ratarima su jedna ista porodica, kod kojih su do skora čuvane rodbinske veze.

-Jevtići *, stara porodica, Jovanjdan.

*Jevtiće u Urovcima predstavljaju danas još i: Avramovići i Milankovići i rasturili su se po selu. A Jevtića ima i u Krtinskoj, op. Milodan.

-Jelenići, druga polovina 18. veka, Šimanovci u Sremu, Aranđelovdan.

-Kneževići, druga polovina 18. veka, Ašanja u Sremu, Nikoljdan.

-Lukići i Gajići, prva polovina 18. veka, Progari u Sremu, Nikoljdan.

-Markovići i Popovići. Videti Popovići i Markovići.

-Milanovići i Sevdići. Videti Sevdići i Milanovići.

-Mojsilovići, druga polovina 18. veka, Vršac, Tomindan.

-Moldovakovići, posle 1827. godine, Erdelj, Aranđelovdan, posrbljeni Rumuni.

-Nenadovići, posle 1827. godine, Gola Glava, Nikoljdan.

–Nikolići, posle 1827. godine, Vlaška, posrbljeni Rumuni, uljezi u Gajiće.

-Popovići i Markovići, prva polovina 18. veka, Stari Vlah, Đurđic.

-Rankovići, posle 1827. godine, Milorci u okolini, Stevanjdan, uljezi u Stevanoviće 1.

-Reljići, druga polovina 18. veka, Bačka, Nikoljdan.

-Rosići* i Vilići, stara porodica, Nikoljdan.

*Rosići, ranije Vilići, staru breštansku porodicu, predstavljaju danas: Rosići, Brankovići 1 i Jovanovići u Urovcima, Vilići u Zvečkoj, Stakići u Krtinskoj, Radojičići u Ratarima i Berići u (H)Rvatima.

-Sevdići i Milanovići*, prva polovina 18. veka, Birač, Aranđelovdan.

*Milanovići su od krtičanskih Lazića i prešli u Urovce, gde su i danas u blizini Lazića.

-Stankovići*, prva polovina 18. veka, Nikšićka Župa, Lučindan.

*Stankovići ovog sela su od grabovačkih i zvečanskih Šajinovića, doseljeni u ovo selo kad i gornji, gde se zovu još i: Dimitrijevići i Maksimovići.

-Stevanovići 1 (i Đukanovići), stara porodica, Stevanjdan.

-Stevanovići 2, druga polovina 18. veka, Stubline u okolini, Petrovdan, od stublinskih Simeunovića.

-Stevanovići 3, posle 1827. godine, Popova u Bosni, Stevanjdan, uljezi u Stevanoviće 1.

**Napomena. Na nekoliko naznačenih stranica i pored velikog truda nisam uspeo da pronađem prezime-familiju u Urovcima.

IZVOR: Ljubomir Pavlović „Antropogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.