Poreklo stanovništva sela Orašac, opština Obrenovac. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Antropogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.
Orašac je na obema stranama rečice Vukićevica. Zemljište, iako po izgledu ravno, ima puno neravnina, ali koji ipak selu ne daju neravan izgled. Kuće su s obe strane rečice i razlikuju se dva kraja: Gornji do Vukićevice (sela) i Donji do Drena.
Imanja starih manastira i crkava, koji su danas u ruševinama, prešla su u svojinu pojedinih seljaka ili pojedinih krajeva sela. U Orašcu crkveno imanje je prodato, ali mesto i porta crkvena ostali su kao seoska zejednica.
U Tamnavi imamo nekoliko vrsta zemalja: peskuše, krečuše, crnice, smolnice, blaguše, mrtvuše i polojske zemlje.
Mrtvuša je crvena, tvrda, hladna vodoizdržljiva glina, teška za rad i vodom oskudna. Na njoj uspevaju i same rastu šume, a izvesnih godine mogu i strmni usevi, a drugo ništa ne može. Najlepši primeri mrtvuše su: Dubrava u Orašcu i Ljubiniću, Dubrava u Jabučju, zatim bezvodni delovi sela: Tulara, Banjana, Batalaga, Svileuve, Trlića i dr.
Stare šumske celine Dubrave između Orašca, Ljubinića i Drena i drugih posavskih sela danas nema, ostalo je malo pojedinačnih zabrana i nešto zapuštenih mesta, na kojima se sama šuma podigla ili ostala ziratna zemlja.
Od današnjih sela, koja su nesumnjivo postala od ranijih zaseoka su: Vukićevica od Orašca i Kozarica od Kamenice između 1818. i 1822. godine.
Imena sela, koja bi opominjalana voće su: Orašac, Jabučje, Crvena Jabuka, Zukve, Gunjevac i Breska.
Imena sela, koja bi opominjala na osobine vode su: Vrelo, Stubline, Stublineca, Modran (Orašac), Kladnica, Ušće i Stubla.
Selišta ima svako selo, samo se različito zove. Na svakom selištu očuvani su tragovi života ili se mogu naći, pa bilo naseljeno ili nenaseljeno. Osobna imena selištima su: Selište, Staro Selo, Kućerine, Stare Kuće, Kućišta, Stara Voća i Palanka. Selišta imaju u : Orašcu, Jabučju i Skobalju.
U ponekim selima ove oblasti nalaze se kao osobna imena pojedinih naseljenih ili nenaseljenih delova sela: Zbegovi, Zbegovišta ili Zbegovine. Zbegovine predstavljaju privremeno nastanjivanje oblasnog ili susednog stanovništva za vreme rata ili kakvog opšteg pokreta u oblasti u doba turske vladavine. Takva mesta bila bi po šumama, jarugama i pošumljenim dolinama i po njima se narod zadržavao, dokle ne bi opasnost, koja je pretila životu, prestala. Kao osobna imena ove vrste poznata su: Zbegovine u Posovu, u Goloj Glavi i Raduši, Zbegovišta u: Rukladi, Orašcu, Paljuvima i Murgašu. Prota Matija u svojim „Memoarima“ pominje ovakve zbegove na više mesta u oblasti, naročito u onom delu, kad opisuje nesrećnu 1813. godinu.
Još se drže stare, napuštene crkve u: Drenu, Orašcu i Crniljevu.
Stari valjevski put nije išao današnjim putem. U oblast je ulazio na Karauli, odatle vencem silazio u varošicu Ub, odakle je u Sovljaku prelazio Tamnavu, pa preko Vrela, Takova, Ljubinića, Joševe, Lončanika, Trstenice i Stublina prelazio Kolubaru, na Carevom Brodu. Novakovićev nepoznati putnik, Rus, u 16. veku prošao je istim putem, gde u svom beznačajnom putopisu veli, da je od Karaule do Stublina išao kroz šumske krajeve. Ovaj put u Vrelu delio je jedan krak, odatle išao preko Orašca i drugih posavskih sela pravo na sever, Savi, gde je u Skeli prelazio u Kupinovo.
U poviše sela u oblasti ima ciganskih porodica, koji su se potpuno pretopile u prave Srbe. Ove su se porodice potpuno izmenile, izgubile boju lica, govor, način života i zanimanje. Mikići u Orašcu i po drugim selima pravi su Srbi; govore srpski, rade i zemlju i zanate, hrane se, odevaju i kreću kao naši seljaci; niko ih ne zove Ciganima, mada je do skoro bilo seljaka u životu, koji su pamtili, kad su se njihovi preci doselili iz Erdelja kao pravi Cigani.
Poreklo familija-prezimena sela Orašac
Prezime – kada su doseljeni – odakle su doseljeni – krsna slava – napomena:
-Aškovići, druga polovina 18. veka, Kotešica u Podgorini, Jovanjdan.
-Vasiljevići, posle 1827. godine, Vragočanica u Podgorini, Nikoljdan.
-Vasići*, prva polovina 18. veka, Svojdrug-okrug užički, Andrijevdan.
*Vasiće je preveo iz Stublina njihov deda Vasa, stari seoski ćata, koji je zbog toga zvat i Vasa Ćatara, te mu se potomci zovu Ćatarići. Kako se otac Vasin doselio iz Svojdruga, otuda su i Vasići poreklom iz tog mesta.
-Vlajkovići, druga polovina 18. veka, Stara Reka u Podgorini, Jovanjdan.
-Gavrilovići, druga polovina 18. veka, Stara Reka u Podgorini, Jovanjdan.
-Grahovci, posle 1827. veka, Bijeljina, Jovanjdan.
-Ilići i Ćebići. Videti Ćebići i Ilići.
-Jankovići i Jovanovići. Videti Jovanovići i Jankovići.
-Jovanovići i Jankovići, prva polovina 18. veka, Gornje Košlje u Azbukovici, Jovanjdan.
-Lazići, posle 1827. godine, Gornje Košlje u Azbukovici, Jovanjdan.
-Markovići 1, posle 1827. godine, Donje Košlje u Azbukovici, Jovanjdan.
-Markovići 2, posle 1827. godine, B. Krajina, Nikoljdan.
-Mikići, druga polovina 18. veka, Temišvar, Lučindan, svi Mikići (Grabovac i Ratari) su jedna te ista porodica i ciganskog porekla, Rumuni.
-Miloševići* 1, stara porodica, Đurđevdan.
*Iz ove porodice je Miloš Milošević, prvo austrijski dobrovoljac, a posle i oficir, koji je na glas pobune u Šumadiji, zbacio oficirsku uniformu, vratio se u svoje selo, podigao svoje seljake i s njima se junački borio u sviom bojevima, dokle nije slavno pao u boju na Mišaru.
-Miloševići 2, posle 1827. godine, Kovilj u Starom Vlahu, Lazarevdan.
-Miljkovići, prva polovina 18. veka, Zlatarić u Podgorini, Jovanjdan, doskorašnja sveštenička porodica.
-Mihailovići, druga polovina 18. veka, Krajina, Jovanjdan.
-Nikolovići*, stara porodica, Đurđic.
*Ova stara porodica zove se u selu još i: Peladići, Petrovići i Markovići i sva je u Gornjem Kraju sela, do Vukićevice.
-Pavlovići, posle 1827. godine, Lika, Đurđic.
-Perišići, posle 1827. godine, Brusnik u Starom Vlahu, Đurđevdan, uljezi u Miloševiće (ne piše koje, a po Krsnoj slavi se zaključuje da su Miloševići 1).
-Petrovići 1, druga polovina 18. veka, Stara Reka u Podgorini, Đurđevdan.
-Petrovići 2, posle 1827. godine, Vragočanica u Podgorini, Đurđic.
-Popovići, prva polovina 18. veka, Brezjaci u Jadru, Nikoljdan, doskorašnja sveštenička porodica.
-Radovanovići 1, posle 1827. godine, obližnji grabovac, Aranđelovdan, dovodci.
-Radovanovići 2, posle 1827. godine, Stara Reka u Podgorini, Jovanjdan.
-Roknići, posle 1827. godine, Banija, Nikoljdan.
-Sakići, posle 1827. godine, Urovci u okolini, Lučindan, dovodci.
-Ćebići i Ilići, druga polovina 18. veka, Babina Luka u Kolubari, Pantelijevdan.
IZVOR: Ljubomir Pavlović „Antropogeografija valjevske Tamnave“, izdanje 1912. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.
Komentari (0)