Poreklo stanovništva sela Lisice, prema istraživanju Jovana Erdeljanovića, koji je 1898. i 1899. proučavao Donje Dragačevo
Humke, Grčko Groblje i ostali tragovi iz starine znaci su vrlo davnašnjih ljudskih naselja na mestu ovog sela. A uspomene i priče narodne pokazuju, da je ovde bilo naseljenika i pre postanka današnjeg sela i da se selo i mnogo ranije zvalo ovim imenom. Tako pričaju, da su vrlo davno na brdu Bošnjakovini stanovali neki Bošnjaci, na Bjegovini neki Bjegovan, a na Ivanovu Brdu – Ivan. Njih je nestalo, ali je ostao spomen o njima u nazivima brda, a pričaju da se često izoravaju pogorelotine od greda njihovih kuća. Vele, da su im kuće Turci pogoreli. To je moralo biti vrlo davno, jer kad su prvi doseljenici došli u Lisice, zatekli su gustu šumu.
U diplomi Prote Gučanina (1811.g.) pominje se selo Lisica. U spisku od 1818. godine Lisice imaju 35 domova sa 93 aračka lica. Pošto je Krstac tada još bio zaselak Lisica (ne pominje se ni 1811. ni 1818. ni 1822.), pomenuti broj vredi za Lisice i Krstac zajedno. I sve do pre triestak godina Lisice su bile jedno selo sa Krstacem.
Današnji stanovnici u Lisicama svi su poreklom od doseljenika. Najstarije su porodice: Domanovići i Jokovići. Zna se pouzdano da je u vreme Prvoga ustanka bilo u celim Lisicama samo tri kuće, a u Lisice se onda računalo i današnje krstačko zemljište s leve strane Bjelice. I tako su onda od te tri kuće dve bile s desne strane Bjelice, a to su današnjih Domanovića i Jokovića, a s leva jedna – današnjih Bogićevića u Krstacu.
Domanovići su poreklom od Sjenice. Njihovi su se stari po svoj prilici pred kraj 18-og veka doselili u Lisice. Predak im je, vele, imao šest sestara, od kojih jednu iskaše za sebe seiz nekoga Turčina. Ne hoteći je dati, a da bi izbegli neprilike s Turčinom, Domanovići se presele najpre u Lopaš, a odande u ljubićski srez. Ali se posle jedni opet vrate u Lisice, a drugi ostanu. I sada doista ima Domanovića u Prislonici i u Sokolićima, u srezu ljubićskom, i znaju, da su doseljeni iz Lisica. A pored svega još im zajedničko poreklo dokazuje ista slava: Sv. Vračevi.
Jokovići su potomci staroga Joka, njihova čukundeda, koji se u početku Prvog ustanka doselio od Nikšića iz Crne Gore. Pričaju, da su mu četiri sina bila godinu dana sa Kara-Đorđem u ratu. Kad je Joko došao, zatekao je Domanoviće u Lisicama. – Joko se dvaput ženio, i druga mu je žena dovela u kuću iz Trnave (sr. trnavski) jedno muško dete. Joko posini toga dovodca, te se i on nazove Joković, ali zadrži svoju slavu Nikolj-dan. – Jokovi slave Lučin-dan, a potomci onoga dovodca Nikolj-dan. Jokovići su najveća porodica u selu (17 kuća).
Kukići, Krlovići, Davidovići, Jeremići i Žujići dolaze po starini u drugi red; oni su doseljenici iz vremena ustanka ili nešto poznije.
Kukići su od Petra Kuke, koji se doselio u vreme Kara-Đorđeva pohoda na Sjenicu iz sela Kosatice kod Nove Varoši. Zna se, da je bio majstor (zidar i drvodelja).
Krlovići su doseljeni takođe iz Kosatice od Nove Varoši u vreme Kara-Đorđeva pohoda. Ovih Krlovića ima u dragačevskim selima: Krstacu i Lopašu, odseljenih iz Lisica.
Davidovići su od deda Davida, čiji su sinovi bili Andrija i Mladen. David se odselio iz Šipovika (ili iz Kosatice) kod Nove Varoši. – Neki tvrde, da su Kukići i Davidovići jednog porekla. Kako su možda i Davidovići iz Kosatice, a pošto im je i slava ista (Đurđev-dan), ovo tvrđenje može biti istinito.
Jeremići su od Jeremije, koji se doselio od Sjenice. U jednu kuću Jeremića prizetio se neki Stevan Petrović, čija je starina od Novog Pazara, ali mu se rodbina nastanila u užičkom selu Kremnima (i sad je ima tamo). Ta jedna kuća Jeremića preziva se Stevanovići.
Žujići ili Stevanovići zovu se po dedu Stevanu Žuji, koji se doselio pre 80 i više godina od Sjenice.
Docnije su doseljene porodice:
Spasojevići, čiji se ded Pavle Manojlović doselio iz sela Sirogojna (srez zlatiborski).
Jotilići je staro prezime sadašnjih porodica: Petronijevića i Nikolića. Ove su porodice od dvojice braće, Petronija i Nikole, koji su pre skoro 60 godina prešli iz susednog Krstaca u Lisice. Ali oni su starinom iz Prijepolja na Limu. – Ove se porodice još i sad kopaju u krstačkom groblju, što je takođe jasan dokaz da su došle iz Krstaca.
Čvorovići su skorašnji doseljenici iz Komarana blizu Sjenice.
Mile Bjelopoljac doselio se pre 30 godina kao majstor iz Bijelog Polja.
Ovi podaci o poreklu današnjih stanovnika sela Lisica i predanja narodna o ranijem stanovništvu i o njegovoj sudbini daju dovoljno razloga verovati, da je i selo Lisice bilo iste sudbine kao i susedni Negrišori. I ono je možda u početku 18. veka bilo ostalo pusto, pa se tek docnije počelo naseljavati. Predanja o Ivanu i Bjegovanu i o Bošnjacima pokazuju, kako su ranije bila nestalna naselja u ovom kraju, a što u sadašnjem selu imamo samo jednu porodicu iz 18-og veka, to je znak, da se vrlo pozno na ovom mestu zasnovalo stalno naselje. To nije ni čudno: ovuda je prolazio jedan od najglavnijih turskih drumova (Čačak – Požega – Užice) i kao svuda, tako se i ovde srpsko stanovništvo sklanjalo dalje od druma. Lisice su, dakle, porasle tek u 19-om veku i to više doseljavanjem u vremenu od početka pa do sredine 19-og veka (8 sad velikih porodica) nego priraštajem od starijeg stanovništva.
Seoska je zavetina Beli Četvrtak. – Lisice imaju sada svoja dva groblja.
IZVOR: Jovan Erdeljanović, “Donje Dragačevo”; priredio saradnik portala Poreklo N. Kuzmanović
Komentari (0)