Haplogrupa E-V13 je druga haplogrupa po zastupljenosti kod Srba. Starost joj se procjenjuje na period od prije pet hiljada godina. Pretpostavlja se da je mutacija nastala na tlu Evrope tokom neolita. Do rasta i razgranavanja populacije koja je nosila ovu haplogrupu došlo je uglavnom tokom bronzanog i gvozdenog doba. Uzvodna mutacija L618 pronađena je na području od Balkana do Iberije, u okviru neolitskih kultura Impreso, Sopot, Lenđel. Najstariji uzorci drevne DNK koji nose mutaciju V13 uglavnom su iz gvozdenog doba i pronađeni su u arheološkim kulturama Balkana i Srednje Evrope koje se mogu povezati sa Tračanima, Keltima, Skitima (Vekerzug, La Tene). Neki istraživači smatraju da su nosioci haplogrupe E-V13 kao neolitska neindoevropska komponenta bili uklopljeni u indoevropske populacije prilikom njihovog prvobitnog prodora ka Balkanu i Srednjoj Evropi, i da su migracije Indoevropljana tokom bronzanog doba pomogle širenju haplogrupe E-V13 u Evropi. Ujedno su Balkan, Panonska nizija, Češka i Karpati mjesta najveće raznovrsnosti i učestalosti haplogrupe E-V13, pa možemo pretpostaviti da je ova haplogrupa učestvovala u etnogenezi Tračana, Kelta, Ilira, Grka, a posredno i italskih, slovenskih i germanskih naroda. Najviše procente prisutnosti haplogrupa E-V13 danas dostiže među gegijskim Albancima, Grcima, Srbima u Crnoj Gori, Bugarima, Makedoncima, južnim Italijanima, Rusinima.
Srpski prosjek haplogrupe E-V13 je oko 16%. Područje najviše prisutnosti, i do 30%, je u zoni zetsko-raških dijalekata, a najniža je prisutnost kod Srba na području Like i Dalmacije, oko 11%. Zone povećane prisutnosti, preko 20% su i na Kosovu i Metohiji, Toplici, Braničevu, Timočkoj krajini, Banatu.
Haplogrupa E-V13 je kod Srba prilično raznovrsna, prisutna u većini njenih grana i ogranka. Možemo pretpostaviti da je najveći dio E-V13 kod Srba starobalkanskog porijekla, ali o tome se mogu donositi zaključci tek nakon podrobnijih analiza svake od grana ponaosob.
Ovdje je dato filogenetsko stablo osnovnih grana E-V13 prisutnih kod Srba. U narednim člancima biće predstavljana i filogenetska stabla pojedinačnih ogranaka.
Za puni prikaz otvorite link stabla u novom prozoru.
Objašnjenja uz stablo: https://www.poreklo.rs/2021/12/01/filogenetska-stabla-haplogrupa-uvod-i-objasnjenje/
Komentari (0)