Poreklo prezimena, grad Prokuplje

Poreklo stanovništva, grad Prokuplje – Toplički okrug. Prema knjizi Vujadina B. Rudića „Stanovništvo Toplice“ – izdate u sklopu knjige „Toplica i Dobrič“ – edicija „Koreni“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Prokuplje je od davnina bilo naseljeno srpskim stanovništvom. Posle pada pod tursku vlast, broj srpskih porodica se smanjio da bi se sveo na neznatnu manjinu u odnosu na broj albanskih i turskih porodica posle seobe Srba iz 1690. i 1737. godine.

Branko Todorović se detaljno bavio ispitivanjem porekla sgarosedelačkog stanovništva Prokuplja. Prema rezultatima njegovih istraživanja, u Prokuplju su posle pomenutih seoba živele sledeće srpske porodice:

-Trpići, Dekići, Jovanovići, Đorđevići, Tomići, Tričkovići, Cakići, Đolići, Miloševići, Dživdžanovići, Živići, Popovići, Stankovići, Kajganovići, Mijalkovići, Đokići, Šubaranovići, Velići, Zdravkovići, Ilići, Kostići, Stevanovići, Dičići, Stojanovići, Hadžitonići, Krstići, Naskovići, Nikolići, Tačići, Jančići i drugi.

Isti autor je proučavao doseljavanje stanovišta u Prokuplje posle oslobođenja od Turaka. On je ustanovio da je većina stanovništva doseljena sa Kopaonika, Kosova, iz okoline Užica, Ivanjice, Sjenice, Novog Pazara, Paraćina, Kruševca, Aleksinca, Pirota, Niša i Leskovca.

Iz Prištine su doseljeni:

– Ročkomanovići, Dančevići, Stanimirovići, Danilovići, Milosavljevići, Tomići, Janaćkovići i Mirići;

Iz Bresja su doseljeni:

-Nikolići, Ivići, Pavići, Stankovići i Grujići.

Iz Batuse su došli:

-Demići, Milenkovići, Živkovići, Stamenkovići, Vojkovići i Dinići.

-Damjanovići su iz  Radeva;

-Stevanovići, Slavkovići i Kamparevići iz Prizrena;

-Đorđevići, Stevanovići, Simići i Ristići iz Velike (H)Oče, kod Prizrena;

-Stefanovići, Arsići, Filipovići, Pavlovići, Mitrovići i Zdravkovići sy iz Peći;

-Matići iz Janjeva;

-Todorovići iz Lipljana;

-Kokovići, Šaranci, Pavićevići i Bukumirovići iz Sjenice;

-Markovići, Uroševići i Prokići doseljeni su iz Novog Pazara:

-Pešići, Đorđevići i Cvetkovići iz Leskovca;

-Radenkovići, Stamenkovići, Đurići, Radovanovići i Stoiljkovići iz Pirota.

-Peko Pavlović je 15. maja 1882. godine od supruge Mijaila Antonovića kupio u Prokuplju plac površine 4,5 ha (1, 69). Danas u Prokuplju živi porodica Danila Pavlovića, koji je potomak Peka Pavlovića, proslavljenog junaka bosansko-hercegovačkog ustanka iz 1875. godine.

-Bukumirovići. Interesantno je poreklo porodice Bukumirovića. I. Radulović kaže da su ce dva brata Bukumirovića, posle oslobođenja Toplice od Turaka, doselila iz Sjenice i nastanila u Prokuplje. Bukumirovići su daljom starinom iz Kuča. Narodno predanje kaže da su u Kutima živeli Bukumiri. Reč „bukumir“ je ilirskog porekla i postala je od reči „buk“ (hleb) i „mir“ (dobar). Iste reči, istog značenja, danas se javljaju u albanskom jeziku. Iz ovoga se može izvesti zaključak da Bukumiri nisu slovenskog porekla nego su starosedioci Balkanskog poluostrva. Danas y Kučima postoji Bukumirsko jezero i groblje.

Iz Crne Gore su, neposredno posle oslobođenja Toplice, doseljene sledeće porodice:

-Dedići, Bulajići, Nikolići, Krivokapići, Vukovići i drugi.

Intenzivno useljavanje stanovništva u Prokuplje nastalo je u vreme njegove industrijalizacije. Ono je posebno postalo privlačno za topličko seosko stanovništvo, koje se useljava radi zaposlenja i školovanja dece. Tako su u poslednjoj deceniji iz Dobrotića doseljeni:

-Cerovići, Miladinovići, Ivezići i Radonjići;

-Erakovići i Kilibarde; iz Selišta

-Bulajići i Koprivice; iz Rastovnice

-Nikolići, Đorćevići i Blagojevići; sa Belog Kamena

-Ružići;  iz Vugkanje

-Krstići, Stamenkovići, Cvetkovići, Đorđevići i Dinići; iz Žitnog Potoka

-Stojanovići; iz Trnave

-Kokovići; iz Piskalje

-Ratkovići; iz Kosmače

-Stamenkovići iz Mikulovaca i mnogi drugi iz ostalih sela Toplice.

Interesantno je napomenuti da y Toplici ima doseljenika i iz Panonske nizije. Tako je Nova Božurna, selo kod Prokuplja, naseljeno stanovništvom iz Banata, Bačke i Srema posle 1878. godine. Selo Aleksandrovo — y Dobriču, naseljeno je stanovništvom iz Vojvodine, zatim Kosančić — y dolini Puste reke, i Milanovo – u Leskovačkoj kotlini.

Iz ovih primera, koje sam dao za regionalno poreklo stanovništva Toplice i njegovu prostornu distribuciju, mogu se posmatrati razlike koje se ispoljavaju u društveno-ekonomskom i kulturnom životu. One su se do danas zadržale i pored toga što se bliži stogodišnjica otkako su ovi doseljenici napustili stari kraj, tj. otkako žive zajedno u Toplici.

IZVOR: Prema knjizi Vujadina B. Rudića „Stanovništvo Toplice“ – izdate u sklopu knjige  „Toplica i Dobrič“ – edicija „Koreni“. Priredio saradnik Porekla Milodan.