Poreklo prezimena, selo Zagrad (Berane)

Poreklo stanovništva sela Zagrad, opština Berane – Crna Gora. Prema knjizi Milisava V. Lutovca „Bihor i Korita“, izdanje Beograd 1967. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Selo u dodini Zagradske rijeke koju sačinjavaju mnogobrojni potoci čiji su izvori u podnožju ogranaka Bjelasice i Vučjeg brda (Duboki Potok, Vrelski i potok koji dolazi ispod Teferidža). Ovi i drugi manji potoci raščlanili su dolinu u dolinice, zaravni i pobrđa.

Tip sela.

Zbog ovakve razuđenosti Zagrad je sastavljen iz zaseoka. Deli se na Donji i Gornji Zagrad a ovi na krajeve: Potoke, Vrela, Debelo brdo, Kosovac, Vunov lom, Brdo Zagradsko.

Zemlje i šume.

Nazivi pojedinih seoskih potesa su: Petkovače, Njive, Jošanice, Lučice, Tovarnica, Radin do, Kupinovac, Podumača, Zaučka Gora, Kofiljača. Seoska planina je Bjelasnca (Potrkovo), Jablanov do, Plevac, Alilovača.

Vode.

Izvori izbijaju gotovo svuda. Ispod njih potiču potoci koji pokreću 6 vodenica.

Starine, ime i ostali podaci o selu.

Kao što se vidi Zagrad je povoljan za zemljoradnju i za stočarstvo. Zbog toga su se u njemu neprekidno održavada naselja.

Zagrad se pominje i u poveljama srednjovekovnih vdadara. Mnogi tragovi podsećaju na daleku prošlost.

Sam naziv Zagrad nosi ime po nekom gradu koji je bio na Gradini. Trag jedne građevine ispod Gradine koja je zidana od nigde kao i groblje na Brdu zagradskom, ukazuju na dalju starost naselja.

U Rastu i u Vunovom Lomu na Jslinoj livadi postoje „latiiska groblja”. Ova dva groblja su svakako ostaci srednjovekovnog srpskog stanovniipva sa kojima današnji doseljenici nisu imadi veze.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Zagrad je posde seoba starijeg stanovništva jedno vreme bio zarastao u šumu. Preci današnjeg stanovništva su ga ponovo iskrčili.

Preci današnjeg stanovništva su ovde doseljavain do početka XVlll veka.

-Šćekići (20 k., sl. Petkovdan), rod su Šćekićima u Gornjim selima, a tamo su doseljeni iz Pipera.

-Božovići (7 k., sl. Nikoljdan), prešli su iz Glavaca u Gornja sela, a tamo su doseljeni iz Kuča pre 9 pojaseva. Iz Kuča se preselio pop, zbog krvi. Rod su im Anđići u Kaludri kod Ivangrada. Od njih su Veskovići u Kostićima.

-Jankovići (8 k., sl. Nikoljdan), doseljeni su pre 130 godina iz Bratonožića. Njihov predak Petar uzeo ženu živog čoveka iz Pipera i pobegao.

-Vujoševići (4 k., sl. Nikoljdan) zbog toga što je uzeo ženu rođaka Vujoševića (!?).

-Tomovići (4 k., sl. Aranđelovdan) su progonjeni pre 60 godina iz Lijeve Rijeke.

-Koraći (10 k., sl. Nikoljdan) preselili su se iz Gornjih sela (Glovaca), a tamo su došli iz Bratonožića (Korać-do).

IZVOR: Prema knjizi Milisava V. Lutovca „Bihor i Korita“, izdanje Beograd 1967. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.