Na dan 7. jula 1941. godine ubijen je žandarmerijski kaplar Milenko Braković iz gružanskog sela Donja Vrbava.
Zadojen komunističkom mržnjom prema svemu što je srpsko, prema Kraljevini Jugoslaviji, Žikica Jovanović Španac, ubio je na seoskom vašaru u Beloj Crkvi kod Valjeva žandarmerijskog kaplara Milenka Brakovića i žandarmerijskog narednika Bogdana Lončara. Ovim ubistvima ni krivih ni dužnih srpskih žandarma, pokrenut je građanski rat u bivšoj Kraljevini Jugoslaviji.
Brakovići potiču iz bratstva Batronožića i svi su potomci Braka koji je živeo od 1625. godine do 1706. godine. Za Braka se zna da potiče od loze Vuka Brankovića, srpskog junaka koji je učestvovao u boju na Kosovu protiv Osmanlija i u njemu komandovao desnim krilom srpske vojske, a kasnije, nakon pada srpske države pokušao da se odupre Osmanlijama i očuva nezavisnost svoje oblasti. Brakovići su se u gružansku Donju Vrbavu doselili ili 1730. ili 1804. godine.
Milenko Braković je rođen 1904. godine u Donjoj Vrbavi, od oca Koste i majke Jovanke. Imao je još dva brata i tri sestre. Milenko je odrastao u siromašnoj porodici. Od detinjstva je patrijahalno vaspitavan i krasile su ga sve vrline čestitog srpskog seljaka pa je bio cenjen i poštovan u svojoj Vrbavi. Na početku Drgog svetskog rata je službovao u Zavlaci kao žandarmerijski kaplar. U Zavlaci je imao i verenicu, ali je svadbu odložio zbog početka rata i okupacije.
Snove, nadanja i život mladog Milenka Brakovića prekinuo je pucanj iz puške ŽikiceJovanovića Španca. Dogodilo se to u ponedeljak, 7. jula 1941. godine, na Ivanjdan, u Beloj Crkvi kod Valjeva. Tog dana je trebao da se održi vašar, kao i decenijama unazad. Međutim zbog ratnog stanja, nakon liturgije u crkvi, predsednik opštine i seoski starešina saopštili su narodu da vašara neće biti. Narod se ubrzo razišao, ali oko kafene je ipak ostalo okupljeno oko stotinak meštana.
Oko pet sati popodne, kod kafane se pojavila grupa od oko petnaestak dobro naoružanih partizana, pripadnika Rađevačke čete. Prisutnim meštanima se obratio tamošnji opančar, komunista Bogoljub Rakić, koji je reč dao političkom komesaru Žikici Jovanoviću Špancu. Španac je u svom govoru veličao boljševičku revoluciju i Staljina. Kasnije su partizani napustili Belu Crkvu a narod je počeo da se razilazi.
U međuvremenu, predsednik opštine je pozvao žandarmerijsku patrolu iz susedne Zavlake da dođe u Belu Crkvu. Kod kafane su ubrzo stigli žandarmi Bogdan Lončar i Milenko Braković. Dok su oni obavljali svoju službenu dužnost i razgovarali ispred kafane sa meštanima i predsednikom opštine, partizani su obavešteni o prisustvu žandarma u Beloj Crkvi. Dok su još žandarmi Lončar i Braković razgovarali sa predsednikom opštine, ispred kafane je pristigao Žikica Jovanović Španac sa partizanima. Partizani i žandarmi pozvali su jedni druge da polože oružje. Potom su vatrenim oružjem iz neposredne blizine ubijeni srpski žandarmi Bogdan Lončar i Milenko Braković.
Posle ubistva u Beloj Crkvi, Milenko Braković je sahranjen na groblju u Zavlaci. Kasnije je njegove posmrtne ostatke rodbina tajno prenela i sahranila u Vrbavi. Tu su mu podigli i nadgrobni spomenik ali su ga komunisti posle rata porušili. Spomenik Milenku Brakoviću su rođaci obnovili 1970. godine.
Okružni sud u Šapcu je polovinom decembra 2008. godine usvojio zahtev za rehabilitaciju žanarmerijskog kaplara Milenka Brakovića i žandarmerijskog narednika Bogdana Lončara. Sud je zaključio da su Lončar i Braković lišeni života 7. jula 1941.godine u Beloj Crkvi, opština Krupanj, kao žrtve progona i nasilja od strane pripadnika partizanskog pokreta, čime je povređeno njihovo pravo na život.
AUTOR: Saša Zarić
Komentari (0)