Poreklo prezimena, selo Granica (Bojnik)

Poreklo stanovništva naselja Granica, opština Bojnik – Jablanički okrug. Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj sela.

Selo Granica se nalazi na severnom obodu pustorečke oblasti zaseljena na blagim padinama brežuljaka izvajanih na najnižpj diluvijalnoj terasi. Najviše tačke na tim okolnim brežuljcima imaju nadmorsku visinu od 382 metra, onaj južno od sela, a 385 i 390 ona dva na severu sela. Susedna sela su: Zorovac na jugu, Gornje Konjuvce na jugozapadu, Dubovo i Novo Momčilovo na severu (toplička sela), zatim Kare (topličko selo) i Ćukovac na istoku.

Tip sela.

Selo Granica je zbijenog tipa.

Ime sela.

Nema pouzdanih podataka koje bi ukazale zbog čega je ovako nazvano ovo selo. U okolini sela, na severu, postoji lokalitet Granica. To je jedan breg preko čije kote ide zamišljena granica pustorečke oblasti, odnosno to je vododelnica između sliva Puste Reke u Toplice. No, postoji mogućnost da se breg nazvao Granicom zbog toga što je na njemu rasla vrsta hrasta-granica. Moguće je da je selo dobilo svoje ime po imenom nedalekog brega Granica. Sve ostaje samo kao moguća pretpostavka.

Vode.

Kroz selo Granicu teče potok, na čijim obalama je zaseljena Granica. Izvorište ovog potoka nalazi se na jugozapadu sela, na lokalitetu Seliški Bunar. Ovaj potok teče pored sela Ćukovca, pa se ispod Kosančića uliva u Pustu Reku.

U selu ima bunara, a u zadnje vreme polovina sela je kaptirala izvorsku vodu na lokalitetu Seliški Bunar i načinila vodovod do sela.

Postanak sela i prošlost.

Srpsko selo Granica zaselilo se na ovom mestu za vreme Turaka. Najpre su ovde došla četiri brata iz toličkog sela Grudaša: Raka, Trajko, Cena i Petar. Načinili su svoje kolibe pokrivene slamom ispod arbanaškog sela, koje je postojalo na lokalitetu Seliški Bunar a Arbanasima davali deveti deo svojih useva. Izgleda da pomenuta braća nisu bili ni prvi ni jedini žitelji Granice. Pod Turcima je u Granici i osnivač sadašnjeg roda Ljubisavljevića – Ljuba. U tursko vreme se u Granici naselio Stojan Kolarac, osnivač sadašnjeg roda Kolarci.

Ovde je svakako i pre dolaska prvih naseljenika iz sela Grudaša i Majkovca, postojao srpsko naselje. O tome svedoče ostaci crkve nađeni na livadi Alekse Ilića. Livada se nalazi na putu za Zorovac. Posle Prvog svetskog rata stanovnici sela Granice su na ovom mestu su pronašli oltar stare crkve i krst, pa su na tom mestu podigli novu crkvu, koja je služila do Dtugog svetskog rata. Zna se da je crkva i Granica slavila Beli Petak.

Zemlje i šume.

Atar sela Granica je veliki 716 hektara. Od ove površine oranice i bašte zauzimaju prostor od 482 hektara,  voćnjacima 19, vinogradima 19, livadama 26, pašnjacima 35, šumom 120 dok je neplodno 18 hektara.

Zemlja nosi ove nazive: Trševine, Azirovke, Ljubu Kurbać, Topolke, Manastir, Skoruše, Arnautsko Groblje, Vrnjive, Kladenačka Širina, Ašanske Njive, Dervišove Livade, Drum, Padina, Mrzašane, Ljuština, Špat, Živina, Planište, Dubovski Potok, Golema Širina i Čekrk.

Poreklo stanovništva.

U populacionom pogledu, Granica spada u ona sela čiji broj stanovnika blago opada. Godine 1953. godine u seli je živelo 569 stanovnika, dok ih je prilikom popisa 1971. godine bilo 494.

Danas u Granici žive  ovi rodovi:

-Ilići su starosedeoci, doseljeni pod Turcima iz Grudaša, sela u Toplici.

-Ilići drugi su starosedeoci.

-Ilići treći su starosedeoci.

-Ljubisavljevići su starosedeoci.

-Stojanovići-Kolarci su nazvani po osnivaču roda Stojanu, doseljenom za vreme Turaka iz Majkovca.

-Micići su starosedeoci.

-Prokići su doseljeni iz topličkog sela Ćukovca.

Zanimanje stanovnika.

Glavno zanimanje je zemljoradnja. Obično se poseje pšenica na oko 150 hektara a kukuruz na oko 300 hektara. Tržišni višak otkupljuje PIK „Toma Kostić“ iz Leskovca, koji ima svoju prodavnicu u selu.

Krompir se uzgaja samo za domaće potrebe. Voće: šljive i malo krušaka. Vinogradi su zasađeni sortom „prokupac“ i malo „afus“. Sve za svoje potrebe.

Stočarstvo je stajsko. Obično se čuvaju krave, po dve po domaćinstvu. Ovaca ima malo. Svinja po 3-4 u proseku. Za pijacu samo prasad.

Pre Prvog svetskog rata u graničkom ataru je bilo mnogo hrastove šume, pa su je Bugari posekli i drva odvezli.

IZVOR:  Prema knjizi Jovana V. Jovanovića „Pusta Reka“. Priredio saradnik Porekla Milodan.