Sveti Simeon Mirotočivi

Srpska pravoslavna crkva i vernici proslavljaju 26. februara (13. februara po julijanskom kalendaru) Svetog Simeona Mirotočivog. Uredništvo portala Poreklo čestita svima koji slave ovog sveca.

Sveti Simeon je duhovno, monaško ime Stefana Nemanje, utemeljivača dinastije Nemanjića, koji je rođen 1118. godine u Ribnici kod Podgorice, a umro 13. februara 1200. godine u Hilandaru. Vladao je od 1170. godine. Na početku vladavine bio je u vazalnom odnosu sa Vizantijom, i tokom svoje vladavine, vodio je ogorčenu borbu za samostalnost Srbije. To mu konačno i uspeva nakon smrti vizantijskog cara Manojla I Komnina, kada Stefan Nemanja u savezu sa Ugarima napada neke oblasti vizantijskog carstva i tako Raškoj priključuje teritorije između Zapadne i Velike Morave, Kosovo, Lab, Hvosno i Zetu, a sa Dubrovnikom sklapa ugovor ο trgovini i miru.

Prestola i državne vlasti se odrekao 1196. godine i kao i njegova žena Ana odlazi u manastir. Nemanja se zamonašio u manastiru Studenici, gde dobija ime Simeon, a žena mu Ana odlazi u ženski manastir Svete Bogorodice u Rasu, gde postaje monahinja Anastasija. Simeon zatim odlazi u Hilandar, koji je podigao zajedno sa sinom Rastkom, tj. Svetim Savom. Za njegove vladavine, srpska država je konačno zbacila vizantijsku vlast i postala samostalna. U sređivanju unutrašnjih prilika oslanjao se na Crkvu, kojoj je davao silne povlastice i posede, a i sam je gradio neke od danas najznačajnijih manastira: Studenicu, Đurđevi Stupovi, Sveti Nikola kod Kuršumlije i Hilandar.

Kršten je po latinskom jeretičkom obredu, ali po povratku u Rašku, Krštenje je dovršio Pravoslavni sveštenik, miropomazujući ga u Pravoslavnu veru. Imao je tri brata, i posle očeve smrti, dobio je istočni deo očeve zemlje, oblasti oko Toplice, Ibra, Rasine i Reke, i to otprilike između Stalaća, Prokuplja, Zvečana i planine Đakova. Od grčkog cara Manojla I Komnina dobio je Dubočicu, današnji Leskovac na dar, kao zalog za život u prijateljstvu. Braća nisu mnogo volela Nemanju i jednom prilikom su pokušali da ga zarobe, no on se srećno izbavio i u znak zahvalnosti, podigao manastir Đurđeve Stupove. Braća su zatim pokušala da silom uzmu od Nemanje zemlju, pa su ga napali najamničkom vojskom. On ih je dočekao kod Zvečana i potukao. Posle toga se okrenuo unutrašnjem uređenju zemlje i uništio bogumilsku jeres, koja tada pojavila i ozbiljno zapretila stabilnosti države a i Crkve.

Posle toga, podiže vojsku da oslobodi svoju dedovinu i proširi svoje zemlje, pa je tako zauzeo Zetu sa gradovima, a zatim je od Grka osvojio dvadesetak gradova, zajedno sa pripadajućim oblastima. Godine 1189. nemački car Fridrih Barbarosa, u trećem pljačkaškom pohodu, koji su nazivali “krstaškim”, prolazi kroz Srbiju, i u znak zahvalnosti za prijem u Nišu, “daje pravo” Nemanji da se nazove carem, jer je do tada nosio titulu župana.

Nemanja je kao mudar vladar, znao da se država temelji na narodu, a da njenu duhovnu snagu čini sveštenstvo. Bio je blizak narodu, pomagao sveštenstvo, podizao crkve i manastire. U Toplici kod Kuršumlije je podigao manastir Svetog Nikole i crkvu Presvete Bogorodice na ušću reke Kosanice. Najveća Nemanjina zadužbina, pored manastira Hilandara, jeste manastir Studenica, kao duhovno i kulturno sedište Srpske crkve i države.

Na državnom saboru 25. marta 1196. godine, Stefan Nemanja se odrekao prestola u korist svog sina Stefana, “zeta kir Aleksija, cara grečeskago.” Sutradan je primio monaški postrig dobivši ime Simeon. Žena mu Ana odlazi u ženski manastir gde postaje monahinja Anastasija. U Studenici je proveo godinu i po dana, a potom, u jesen 1197. godine odlazi svom sinu Savi na Svetu Goru, u manastir Vatoped. Sa sinom Savom i uz pomoć sina Stefana, kao i srpskog naroda, podiže manastir Hilandar, “za primanje ljudi od srpskog naroda koji se odaju monaškom životu.” Prestavio se 13. februara 1200. godine. Njegove mošti prenete su u Srbiju, u manastir Studenicu 1208. ili 1209. godine. Na očevim moštima, izmirila su se braća Stefan i Vukan. Kao razlog što je preneo mošti Sv. Simeona u Srbiju, Sveti Sava navodi opasnost od jeretika latina koji su napadali Svetu Goru, a time i manastir Hilandar, kao i zavet samog Nemanje da mu telo počiva u otačastvu.

Sv. Simeonu posvećena su tri žitija: prvo je napisao njegov najmlađi sin Sveti Sava (1208), drugo njegov srednji sin Stefan Prvovenčani (1216), treće hilandarski monah Domentijan (1236/40). Sava uglavnom izlaže očev životopis posebno kao monaha i ktitora Studenice, kao i njegovo prestavljenje, a Stefan Prvovenčani i Domentijan opisuju ceo Namanjin život. Obojica govore ο točenju mira iz njegovih moštiju, kao i čudima koja je činio na zemlji. Prema Domentijanu, prva Služba svetom Simeonu Mirotočivom, koju je napisao Sveti Sava, održana je u Hilandaru 3. februara 1202. godine, na dan Sv. Simeona Bogoprimca. Teodosije je sastavio novu Službu prepodobnom Simeonu, po ugledu na Savinu Službu. Sv. Simeonu posvećeni su brojni hramovi u zemlji i inostranstvu, među kojima su i Patrijaršijska kapela i Saborna crkva u Nišu.

U crkvenom slikarstvu, najčešće je prikazan kao velikoshimnik i skoro uvek sa svojim sinom, Svetim Savom. Njegov lik je prisutan u skoro svim našim crkvama i manastirima, bilo na fresci ili na ikoni.

Sveti Simeon Mirotočivi se proslavlja isto kao i sve druge Krsne slave, pripremom slavskog kolača, koljiva i vina, i osveštanjem koje obavlja sveštenstvo Crkve. Ukoliko padne u mrsni dan, sprema se mrsna trpeza, a ukoliko padne u posni dan (sreda, petak), sprema se posna trpeza. To je nepokretni praznik.

Sveti Simeon je Krsna slava mnogih srpskih organizacija, a i Patrijaršijske kapele.

IZVOR: pravoslavlje.net