Poreklo prezimena, selo Vapa (Sjenica)

Poreklo stanovništva sela Vapa, opština Sjenica. Prema studiji „Sela sjeničkog kraja antropogeografska proučavanja“ Mile A. Pavlović iz 2009. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.

Selo Vapa smešteno je u severnom delu Sjeničke kotline, u visinskom pojasu 992,5-1.112 m, i ubraja se u seoska paselja razbijenog tipa. Udaljena je od Sjenice 5 km. Povezuje dve fizionomske celine: Gornju i Donju Vapu. Površina seoskog atara i Katastarske opštine Vapa iznosi 926 ha. Prema popisu 2002. godine u Vapi je živelo 230 stanovnika.

U ataru sela se nalazi nekoliko izvora, od kojih su poznatiji: Gornji i Donji izvor Divica, Bunari (Gročki izvor), Vapska česma, Belan i vrelo zvano Oko.

Najznačajniji hidrološki objekat je reka Vapa, koja se često naziva „sjeničko-pešterska lepotica”. Ona izvire ispod Crnog vrha (Gradac), na visini od 1.300 m, iz vrela koje se zove “Glava Vape”. Od Glave Vape je površinski tok pod imenom reka Vapa. Vapa prikuplja vode sa Psšterske visoravni, odakle teče kao Guzinjska reka, koja nastaje od izvora na 1.190 m, kod Krnje Jele. Od Brnjičke reke i Dragojlovića reke (duga 14 km), koje vodom hrane 5 izdašnih vrela u Gracu, nastaje reka Vapa.

Nizvodno od Graca, na 1.012 m nadmorske visine, u Vapu se uliva Knežnica (duga 5-6 km), koja je otoka Štavaljske močvare. Kod Donje Vape u Vapu se uliva Divički potok (dug 2,5 km), i to samo za vreme visokih vodostaja jer za vreme suša ponire na udaljenosti 1 km od nje.

Divički potok pojačava izvor Belan, koji ponire na ulazu u Divičku klisuru, oko 2 km pre gornjeg izvora.

Nizvodno od sela Donja Vapa u Vapu se uliva i Grabovica, koja prima reku Jablanicu (dugu 25 km), 2 km pre ušća u Vapu. U Čedovu, na izlasku iz Zarudine, Vapa prima vodu vrela „Oko” i, nakon Gemaljske klisure, Bačevsku reku – potok (duga 9 km). Vapa poslednju pritoku prima kod sela Krstac, Kanjevsku reku (duga 16 km), na 972 m nadmorske visine. Vapa teče od Crnog Vrha do Krsca, na dužini od 15 km, a sastavnice ili pritoke koje je hrane donose joj vodu na dužini od 40 km, od Krnje Jele do Krsca, gde se uliva u Uvac. Ovo je čista i nezagađena reka i, kao takva, pogodna je za kupanje, ali je i bogata raznim vrstama riba, kao retko koji vodotok u Srbiji. Od riba u Vapi ima krkuše, potočne pastrmke, skobalja, plotice, klena i mladice zbog čega je često posećuju ribolovci iz Novog Pazara, Kosovske Mitrovice, Kraljeva, Čačka, a nekada i iz Kragujevca i Beograda [Stepa- nović, 1975, 40]. Ona je vodom najbogatija reka u Sjeničkom kraju.

Najveći deo atara sela je pod livadama i njivama, oko reke Vape, zvano Vapsko polje i Dubinje.

Selo je dobilo ime po reci Vapi, koja protiče severozapadnim delom atara sela, i pored koje je naselje osnovano. Mile Nedeljković tvrdi „malo gde se starina naselja tako jasno poklapa sa leksičkom stranom naziva kao u slučaju Vape”. [Nedeljković, 1999, 92] Ejup Mušović tvrdi da ime sela Vapa potiče od reči „vape – vaps” – omorina, isparavanje, i smatra da se to odnosi na vrelo Vape, koje se na niskim temperaturama puši – isparava, odnosno izvire – ključa [Mušović, 1980].

U selu su izvršena arheološka istraživanja koja ukazuju na tragove naseljenosti od mlađeg kamenog doba, pa sve do XIV i XV veka [Premović-Aleksić, 1985, 83, 85, 89]. Na seoskom groblju Donje Vape nalaze se ostaci starije nekropole koju meštani nazivaju „Grčkim grobljem”, a na obodu Gemaljske klisure ostaci nekropole koju nazivaju „Latinskim grobljem”. U centralnom delu groblja “Divica” je kružno uzvišenje na kome se nalaze ostaci crkve (temelj). Mesto na kome se nalaze ostaci crkve meštani nazivaju Crkvine. Stanovništvo se na tom mestu okuplja za vreme važnih hrišćanskih praznika: Sv. Trojice, Petkovdan, Preobraženje i Gospođindan.

Severno od osnovne škole, u Vapi na imanju Lazara Pavlovića (čipčije age Ćatovića) očuvani su ostaci četvorougaonih kuća, koje nazivaju „Grčke kuće”. Jedna od njih je dobro očuvana na lokalitetu „Zidine”.

Zapadno od sela, na padinama Gemaljske klisure, nalaze se ostaci nekropole, koju meštani nazivaju „Latinsko groblje”. Na oko 1 km od Zidina (Golo brdo, 1.120 m nadmorske visine), nalazi se arheološki lokalitet Čukare (Jovanovića brdo). Tu se nalaze tragovi kuća koji se vide samo u konfiguraciji terena. U Donjoj Vapi na imanju Spira Gemaljevića i Joksima Terzića, prilikom kopanja temelja za kuću 1958. godine, iskopani su skeletni grobovi. Na osnovu narukvice koja je nađena u dvorištu kuće Joksima Đ. Terzića, pretpostavlja se da se radi o praistorijskim grobovima. Kod kuće Spira Gemaljevića su pronađeni i ostaci kovačkih zanata [Premović-Aleksić, 1990, 83-85].

Selo je pod ovim imenom upisano u turskom popisu iz 1455. godine, kao Gornje (10 domaćinstava) i Donje Vape (4 domaćinstva) [Šabanović, 1964, 48]. Na kraju XVI veka Gornja Vapa je imala 21 domaćinstvo, a Donja Vapa 11 domaćinstava. Ostala sela u sjeničkoj nahiji imala su od 2 do 9 kuća [Premović-Aleksić, 1997, 50]. Vapa je 1921. godine imala 50 domova i 250 stanovnika.

Selo Vapa je bilo administrativni centar Vapske opštine, osnovane 1912. godine, u čijem su sastavu bila naseljena mesta: Donja Vapa, Gornja Vapa, Bačija, Bagačiće, Dupišiće, Krstac, Kanjevina, Čedovo, Banjica, Čipalje i Fijulj. Naselje Banjica je sraslo sa selom Čedovo. Opština je postojala do 1945. godine, kada je podeljena na dva mesna narodna odbora: Vapu i Bačiju. Mesni narodni odbori su ukinuti 1952. godine, pa je selo Vapa postalo centar Narodnog odbora opštine Vapa, koji je ukinut 1955. godine, kada je Vapa postala centar Mesne kancelarije, a 1964. godine Mesne zajednice.

U Donjoj Vapi je školske 1916/17. i 1917/18. godine, po odobrenju ausgrijskih vlasti, u kući Lazara Pavlovića radila osnovna škola. Škola u Vapi je otvorena 1924. godine. Prvi internat – dom učenika na području Sjeničkog sreza je izgrađen u Vapi 1928/29. godine od sredstava koje je zaveštala Blanša, supruga Milenka Vesnića, rođenog 1863. godine u selu Dunišiće. Milenko Vesnić je 1888. godine u Minhenu postao doktor pravnih nauka, a bio je u diplomatskoj službi u Carigradu, Parizu i Rimu. Bio je ministar prosvete Srbije 1893, a predsednik Vlade 1920. godine. U Vapi je od 1962. do 1975. godine radila petorazredna osnovna škola. Radi većeg obuhvata učenika, 1970. godine su otvoreni peti razredi i u Vrbnici, Crvskom, Žabrenu, Šarama i Trijebinama [Vučković, 2001, 292]. U Vapi postoji četvororazredna osnovna škola.

Put dužine 5 km prema Donjoj Vapi građen je 1954. godine. Domaćinstva Gornje Vape koriste put Sjenica – Čipalje – Višnjice, napravljenim 1989. godine. Asfaltni put u Gornjoj Vapi je u izgradnji. Vodovod je građen 1970. godine u Donjoj Vapi, a u Gornjoj Vapi 1977/78. godine. Kaptirano je vrelo Ćuruni. Pored Gornje Vape, sa ovog vrela vodom se snabdevaju sela Bagačiće, Čipalje, Višnjica i Boguti. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Džamija u Gornjoj Vapi izgrađena je 1998. godine. Donja Vapa je dobila telefonske veze 1987/88, a Gornja Vapa 1993. godine. U selu se nalazila i prodavnica mešovite robe Ljubiše Marića, koja je 2003. godine prestala sa radom i zapuštena je.

Podaci za sela Mesne zajednice Vapa i selo Vapa su dobijeni od mr Miluna Pavlovića, inženjera tehnologije, rođenog u selu Vapa, a nastanjenog u Beogradu.

U Vapi je u periodu 1948-1953. godine broj stanovnika porastao 10%, a do 2002. godine se smanjio 50%. Brojno kretanje domaćinstava nije pratilo populaciona kretanja, ali odstupanja nisu bila izražena. Prosečan broj stanovnika u domaćinstvu je u padu od 1961. godine. Sa 5 i više članova 1991. godine je bilo 28 domaćinstava (41,18%), a 2002. godine 24 domaćinstva (42,86%).

Broj stanovnika i domaćinstava sa indeksima i prosečnim brojem članova u domaćinstvu

Godina    Broj stanovnika    Broj domaćinstava   Srednji broj članova u domaćinstvu

1948.                          513                                        74                                          6,93

1953.                          562                                        76                                          7,39

1961.                          480                                        60                                         8,00

1971.                          360                                        67                                          5,37

1981.                          309                                        68                                         4,54

1991.                           268                                       68                                          3,94

2002.                          230                                       56                                          3,96

Domaćinstva u selu Vapa:

1.                  Mahmutović Ibrahim

Domaćinstvo ima 7 članova. Od Sjenice je udaljeno 5,5 km, a od osnovne škole 1,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala, ali nema vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Tri člana domaćinstva su učenici osnovne škole. Uzgajaju goveda.

Poreklo: poreklom su iz Kolašina (Crna Gora)

Rod: Avdići, Brbutovići.

2.                  Nuhović Ismet

Domaćinstvo ima 6 članova. Od Sjenice je udaljeno 6 km, a od osnovne škole 1,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala, ali nema vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Jedan član domaćinstva traži posao, a 1 je učenik srednje škole. Bave se uzgojem goveda.

Poreklo: poreklom su iz Kolašina (Crna Gora), odakle su se doseslili krajem XIX veka.

Rod: Zornići i Kurtovići.

3.                  Brbutović Smajo

Domaćinstvo ima 4 člana. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala, ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Dva člana domaćinstva su zaposlena u gradu. Bave se uzgojem goveda.

Poreklo: familija potiče iz Hercegovine.

Rod: Asotići i Metovići.

4.                  Brbutović Safet

Domaćinstvo ima 8 članova. Od autobuske stanice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Dva člana domaćinstva traže posao. Bave se uzgojem goveda.

Poreklo: familija potiče iz Hercegovine.

Rod: Rahići i Hasanovići.

5.                  Asotić Daut

Domaćinstvo ima 4 člana. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala, ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Dva člana domaćinstva traže posao. Bave se uzgojem goveda.

Poreklo: porodica potiče iz Hercegovine. Odatle su se prvo doselili u Priboj, a zatim u Vapu.

Rod: Brbutovići i Metovići.

6.                  Metović Redžep

Domaćinstvo ima 5 članova. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala, ali nema vodu. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Jedan član domaćinstva je zaposlen u gradu. Bave se uzgojem goveda.

Poreklo: familija potiče iz Peći.

Rod: Gašani i Asotići.

7.                  Metović Nail

Domaćinstvo ima 7 članova. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala, ima vodu i struju. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: familija potiče iz Peći.

Rod: Gašani i Asotići.

8.                  Rakićević Blagoje

Domaćinstvo ima 4 člana. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Tri člana domaćinstva su zaposlena u gradu, a 1 je student. Bave se uzgojem ovaca i goveda.

Poreklo: potiču iz Crne Gore, od Vasojevića. Slave Sv. Arhangela Mihaila.

Rod: Stošići, Gemaljevići.

9.                  Terzić Stanimir

Domaćinstvo ima 5 članova. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 0,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Tri lica su zaposlena van teritorije Sjeničkog kraja. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: porodica potiče iz okoline Gacka u Hercegovini. Ranije su se prezivali Milinkovići. Slave Sv. Trifuna.

Rod: Pavlovići, Milinkovići i Gemaljevići.

10.              Terzić Rastko

Domaćinstvo ima 9 članova. Od Sjenice je udaleno 5 km, a od osnovne škole 0,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Četiri lica su zaposlena – 2 van teritorije Sjeničkog kraja, a 2 u Sjenici. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: porodica potiče iz okoline Gacka u Hercegovini. Ranije su se prezivali Milinkovići. Slave Sv. Trifuna.

Rod: Milinkovići.

11.              Terzić Ćorđije

Domaćinstvo ima 6 članova. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Tri lica su zaposlena – 2 van teritorije Sjeničkog kraja i jedno u Sjenici. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: porodica potiče iz okoline Gacka u Hercegovini. Ranije su se prezivali Milinkovići. Slave Sv. Trifuna.

Rod: Pavlovići, Milinkovići i Gemaljevići.

12.              Terzić Tomislav

Domaćinstvo ima 2 člana. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Nijedno lice nije zaposleno. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Napomena: poreklo, rođaci i slava isti kao i za ostale Terziće.

13.              Terzić Jeremija – Jero

Domaćinstvo ima 6 člana. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda i spada u staračka domaćinstva.

Poreklo: porodica potiče iz okoline Gacka u Hercegovini. Ranije su se prezivali Milinkovići. Slave Sv. Trifuna.

Rod: Pavlovići, Milinkovići i Gemaljevići.

14.              Terzić Ratomir

Domaćinstvo ima 4 člana. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Dva člana domaćinstva pohađaju srednju školu. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: porodica potiče iz okoline Gacka u Hercegovini. Ranije su se prezivali Milinkovići. Slave Sv. Trifuna.

Rod: Pavlovići, Milinkovići i Gemaljevići.

15.              Terzić Jovanka

Domaćinstvo ima 5 članova. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Jedan član je zaposlen van teritorije Sjeničkog kraja. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: porodica potiče iz okoline Gacka u Hercegovini. Ranije su se prezivali Milinkovići. Slave Sv. Trifuna.

Rod: Pavlovići, Milinkovići i Gemaljevići.

16.              Terzić Velislav

Domaćinstvo ima 6 članova. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Jedno lice je zaposleno u Sjenici. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: porodica potiče iz okoline Gacka u Hercegovini. Ranije su se prezivali Milinkovići. Slave Sv. Trifuna.

Rod: Pavlovići, Milinkovići i Gemaljevići.

17.              Terzić Rodoljub

Domaćinstvo ima 3 člana. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Niko iz domaćinstva pije zaposlen. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: porodica potiče iz okoline Gacka u Hercegovini. Ranije su se prezivali Milinkovići. Slave Sv. Trifuna.

Rod: Pavlovići, Milinkovići i Gemaljevići.

18.              Terzić Radojle

Domaćinstvo ima 4 člana. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Jedan član domaćinstva je zaposlen van teritorije Sjeničkog kraja. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: porodica potiče iz okoline Gacka u Hercegovini. Ranije su se prezivali Milinkovići. Slave Sv. Trifuna.

Rod: Pavlovići, Milinkovići i Gemaljevići.

19.              Terzić Radojko – Radoje

Domaćinstvo ima 2 člana. Udaljeno je od Sjenice 5,5 km, a od osnovne škole 1,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Niko iz domađinstva nije zaposlen. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: porodica potiče iz okoline Gacka u Hercegovini. Ranije su se prezivali Milinkovići. Slave Sv. Trifuna.

Rod: Pavlovići, Milinkovići i Gemaljevići.

20.              Terzić Vukomir – Vule

Domaćinstvo ima 6 članova. Udaljeno je od Sjenice 5,5 km, a od osnovne škole 1,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Dva lica su zaposlena, od kojih jedno u Sjenici, a jedno van teritorije Sjeničkog kraja. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: porodica potiče iz okoline Gacka u Hercegovini. Ranije su se prezivali Milinkovići. Slave Sv. Trifuna.

Rod: Pavlovići, Milinkovići i Gemaljevići.

21.              Terzić Velika

Jednočlano domaćinstvo. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 0,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju je dobilo 1961, a višefaznu 1974. godine. Bavi se uzgojem goveda.

Poreklo: porodica potiče iz okoline Gacka u Hercegovini. Ranije su se prezivali Milinkovići. Slave Sv. Trifuna.

Rod: Pavlovići, Milinkovići i Gemaljevići.

22.              Pavlović Miodrag – Mile

Domaćinstvo ima 6 članova. Od autobuske stanice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 0,8 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Jedan član domaćinstva traži posao, a 2 pohađaju osmogodišnju školu. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: Pavlovići potiču iz Crne Gore, iz Kuča. Slave Sv. Nikolu.

Rod: Pavlovići sa Gradine i Terzići.

23.              Pavlović Hranislav

Domaćinstvo ima 7 članova. Od autobuske stanice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 0,8 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Pet članova radi van teritorije Sjeničkog kraja. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: Pavlovići potiču iz Crne Gore, iz Kuča. Slave Sv. Nikolu.

Rod: Pavlovići sa Gradine i Terzići.

24.              Pavlović Dragoslav

Domaćinstvo ima 5 članova. Od autobuske stanice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 0,8 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Tri člana rade van teritorije Sjeničkog kraja. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: Pavlovići potiču iz Crne Gore, iz Kuča. Slave Sv. Nikolu.

Rod: Pavlovići sa Gradine i Terzići.

25.              Pavlović Ilija

Domaćinstvo ima 7 članova. Od autobuske stanice je udaljeno 4 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a treću fazu 1974. godine. Tri člana domaćinstva traže posao. Bave se stočarstvom – uzgoj goveda.

Poreklo: Pavlovići potiču iz Crne Gore, iz Kuča. Slave Sv. Nikolu.

Rod: Pavlovići sa Gradine i Terzići.

26.              Pavlović Ivan

Domaćinstvo ima 5 članova. Od autobuske stanice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 0,8 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1964, a višefaznu 1974. godine Jedan član domaćinstva radi u Sjenici. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: Pavlovići potiču iz Crne Gore, iz Kuča. Slave Sv. Nikolu.

Rod: Pavlovići sa Gradine i Terzići.

27.              Pavlović Vasilije

Domaćinstvo ima 6 članova. Od autobuske stanice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Dva člana domaćinstva rade u Sjenici. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: Pavlovići potiču iz Crne Gore, iz Kuča. Slave Sv. Nikolu.

Rod: Pavlovići sa Gradine i Terzići.

28.              Gemaljević Draginja

Domaćinstvo ima 3 člana. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Jedan član domaćinstva traži posao. Bave se uzgojem goveda.

Poreklo: porodica predstavlja starosedelačko domaćinstvo u Vapi.

Rod: Terzići i Pavlovići.

29.              Gemaljević (Dragan) Miroslav

Domaćinstvo ima 3 člana. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu (vodovod su dobili 1971. godine) i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine Jedan član domaćinstva graži posao. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: familija vodi poreklo iz Rovaca kod Kolašina – Crna Gora. U Vapu su došli sa prezimenom Pajevići. Slave Sv. Luku.

Rod: Pavlovići i Terzići.

30.              Gemaljević Tomislav

Domaćinstvo ima 7 članova. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu (vodovod su dobili 1971. godine) i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: familija vodi poreklo iz Rovaca kod Kolašina – Crna Gora.U Vapu su došli sa prezimenom Pajevići. Slave Sv. Luku.

Rod: Pavlovići i Terzići.

31.              Gemaljević Dragovan

Domaćinstvo ima 5 članova. Od Sjenice je udaljeno 6 km, a od osnovne škole 1,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu (vodovod su dobili 1971. godine) i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine Nijedan član domaćinstva nije zaposlen, a 1 traži posao. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: familija vodi poreklo iz Rovaca kod Kolašina – Crna Gora.U Vapu su došli sa prezimenom Pajevići. Slave Sv. Luku.

Rod:  Pavlovići i Terzići.

32.              Gemaljević Dušan

Jednočlano domaćinstvo. Od Sjenice je udaljeno 6 km, a od osnovne škole 1,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu (vodovod su dobili 1971. godine) i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: familija vodi poreklo iz Rovaca kod Kolašina – Crna Gora.U Vapu su došli sa prezimenom Pajevići. Slave Sv. Luku.

Rod: Pavlovići i Terzići.

33.              Gemaljević Radoje

Domaćinstvo ima 2 člana. Od Sjenice je udaljeno 6 km, a od osnovne škole 1,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu (vodovod su dobili 1971. godine) i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Nijedan član domaćinstva nije zaposlen. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: familija vodi poreklo iz Rovaca kod Kolašina – Crna Gora, i u Vapu su došli sa prezimenom Pajevići. Slave Sv. Luku.

Rod: Pavlovići i Terzići.

34.              Gemaljević Jelica

Jednočlano domaćinstvo. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 1,5 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu (vodovod su dobili 1971. godine) i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: familija vodi poreklo iz Rovaca kod Kolašina – Crna Gora. U Vapu su došli sa prezimenom Pajevići. Slave Sv. Luku.

Rod: Pavlovići i Terzići.

35.              Filurić Veličko

Domaćinstvo ima člana. Od Sjenice je udaljeno 5 km, a od osnovne škole 0,3 km. Kuća je zidana od tvrdog materijala i ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1961, a višefaznu 1974. godine. Tri lica su zaposlena u Sjenici. Domaćinstvo se bavi uzgojem goveda.

Poreklo: porodica potiče iz Crne Gore – Banjani. Važe za najstarije stanovnike Vape. Doselili su se 1815. godine. Slave Sv. Nikolu.

Rod: Avramovići, Vujovići.

36. Terzić Raco, 9 članova;

37. Terzić Ćorđo, 6 članova;

38. Metović Ibro, 4 člana;

39. Metović Zemčo, 2 člana;

40. Metović Rasim;

41. Metović Šućro;

42. Metović Cika;

43. Asotić Murat;

44. Asotić Ćamil;

45. Asotić Faruk;

46. Asotić Šaban;

47. Asotić Husein;

48. Gašanin Vehbija;

49. Gašanin Raif;

50. Avdić Murat, 2 člana domaćinstva.

Iseljena domaćinstva iz Vape:

1.                  Rakićević Miodrag

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1979. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. arhangel Mihailo.

2.                  Asotić Iljaz

Domaćinstvo ima 12 članova. Iselili su se 1976. godine u Novi Pazar iz ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.

3.                  Hajradinović Sulejman

Domaćinstvo ima 8 članova. Iselili su se 1968. godine u Tursku iz ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.

4.                  Metović DŽ. Ramo

Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1963. godine u Tursku iz ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme.

5.                  Pavlović L. Ćorđije

Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1958. godine u Žarkovo zbog zaposlenja. Nosilac domaćimstva je zidar i stolar. Porodična slava: Sv. Nikola.

6.                  Pavlović F. Milentije

Domaćinstvo ima 7 članova. Iselili se 1960. godine u Čačak zbog zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Nikola.

7.                  Pavlović A. Radisav

Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1968. godine u Balugu kod Čačka iz ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Nikola.

8.                  Pavlović A. Vukoman

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1960. godine u Ljubić kod Čačka zbog zamoslenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Nikola.

9.                  Pavlović R. Dragoslav

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1959. godine u Ljubić kod Čačka zbog zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Nikola.

10.              Pavlović S. Dobrivoje

Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se u Sjenicu zbog zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Nikola.

1 1.             Pavlović S. Ljutomir

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili se u Sjeiicu 1961, a u Gornji Milanovac 1975. godine, zbog zaposlenja. Nosilac domaćinstva ima srednju poljoprivrednu školu. Porodična slava: Sv. Nikola.

11.              Pavlović S. Rajko

Domaćinstvo ima 3 člana. Iselili su se 1971. godine u Kanberu (Australija) iz ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je građevinski radnik. Porodična slava: Sv. Nikola.

12.              Pavlović B. Vujadin

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1960. godine u Čačak zbog zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Nikola.

13.              Pavlović V. Petar

Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1972. godine u Sjenicu zbog zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio poljoprivredni fakultet. Porodična slava: Sv. Nikola.

14.              Pavlović D. Radovan

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1973. godine u Borču (Beograd) zbog zaposlenja. Nosilac domaćinstva je metalostrugar. Porodična slava: Sv. Nikola.

15.              Pavlović LJ. Stanimir

Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1960. u Sjenicu, a 2003. godine u Vrčin. Razlog iseljavanja je odlazak za decom. Nosilac domaćinstva ima srednju školu. Porodična slava: Sv. Nikola.

16.              Filurić D. Vukomir

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1958.    godine u Padinsku Skelu iz ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Nikola.

17.              Terzić B. Puniša

Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1960. godine u Zemun zbog zaposlenja. Nosilac domaćinstva je građevinski radnik. Porodična slava: Sv. Trifun.

18.              Terzić M. Dimitrije

Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1921. godine u Sjenicu zbog posla. Nosilac domaćinstva je trgovac. Porodična slava: Sv. Trifun.

19.              Terzić LJ. Mirko

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se u Novi Pazar, pa su se 1960. godine vratili u Sjenicu. Nosilac domaćinstva je komunalni radnik. Porodična slava: Sv. Trifun.

20.              Terzić D. Vukašin

Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1959. godine u Beograd (Zvezdara) iz ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Trifun.

21.              Terzić D. Martin

Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1955. godine u Čačak iz ekonomskih razloga i pritiska komšija muslimana. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Trifun.

22.              Terzić D. Novak

Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1958. godine u Kovače (Kraljevo) iz istih razloga kao i brat Martin. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Trifun.

23.              Terzić M. Stevo

Domaćinstvo ima 3 člana. Iselili su se 1960.   godine u Sjenicu iz ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Trifun.

24.              Terzić B. Danilo

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1978. godine u Beograd zbog zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio medicinski fakultet. Porodična slava: Sv. Trifun.

25.              Terzić M. Mladen

Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se iz Vape u Sjenicu, a iz Sjenice 1971. godine u Beograd zbog posla. Nosilac domaćinstva je magistar rudarstva. Porodična slava: Sv. Trifun.

26.              Gemaljević I. Svetislav

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1958. godine u Sjenicu zbog zaposlenja. Nosilac domaćinstva je obućarski radnik – sarač. Porodična slava: Sv. Luka.

27.              Gemaljević V. Petko

Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1957. godine u Čačak iz ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez stručne spreme. Porodična slava: Sv. Luka.

28.              Gemaljević S. Dragiša

Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1976. godine u Balugu kod Čačka iz ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez stručne spreme. Porodična slava: Sv. Luka.

29.              Gemaljević S. Ljubiša

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1976. godine u Balugu kod Čačka iz ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez stručne spreme. Porodična slava: Sv. Luka.

30.              Gemaljević S. Milovan

Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1976. godine u Balugu kod Čačka iz ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez stručne spreme. Porodična slava: Sv. Luka.

31.              Gemaljević L. Radiša

Domaćinstvo ima 8 članova. Iselili su se 1974. godine u Sremčicu (Beograd) iz ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez stručne spreme. Porodična slava: Sv. Luka.

32.              Gemaljević L. Svetolik

Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su ss 1958. godine u Žarkovo (Beograd) zbog zaposlenja. Nosilac domaćinstva je zidar. Porodična slava: Sv. Luka.

33.              Gemaljević L. Milorad

Domaćinstvo ima 7 članova. Iselili su se 1955. godine u Borču (Beograd) iz ekonomskih razloga. Nosilac domaćinstva je bez stručne spreme. Porodična slava: Sv. Luka.

34.              Gemaljević V. Predrag

Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili se 1973. godine u Sjenicu radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva ima srednju poljoprivrednu školu. Porodična slava: Sv. Luka.

35.              Gemaljević A. Živojin

Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1951. godine u Sjenicu zbog zaposlenja. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Luka.

36.              Gemaljević A. Dobrivoje

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se u Čačak zbog zaposlenja. Porodična slava: Sv. Luka.

37.              Gemaljević V. Radovan

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1962. godine u Sjenicu zbog zaposlenja. Nosilac domaćinstva je učitelj. Porodična slava: Sv. Luka.

38.              Gemaljević S. Aleksandar

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1952. godine u Sjenicu zbog zaposlenja. Nosilac domaćinstva ima srednju stručnu spremu. Porodična slava: Sv. Luka.

39.              Rakićević N. Svetislav

Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1963. godine u Kovače kod Kraljeva radi boljih uslova života. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. arhangel Mihailo.

Iseljeni pojedinci iz Vape:

1. Terzić Mladen, iseljen u Beograd;

2. Terzić M. Zdravko, iseljen u Beograd;

3. Terzić M. Marko, iseljen u Beograd;

4. Terzić Vojimir, iseljen u Kragujevac;

5. Terzić D. Bratislav, iseljen u Sremčicu;

6. Terzić S. Radeta, iseljen u Žarkovo (Beograd);

7. Terzić S. Radovan, iseljen u Lazarevac;

8. Terzić M. Slobodan, iseljen u Sjenicu;

9. Terzić M. Bogoljub, iseljen u Beograd;

10. Terzić B. Svetislav, iseljen u Beograd;

11. Terzić D. Ljubiša, iseljen u Beograd;

12. Terzić J. Radoslav, iseljen u Čačak;

13. Terzić D. Dragislav, iseljen u Beograd;

14. Terzić D. Ljubomir, iseljen u Beograd,

15. Terzić T. Njegoš, iseljen u Gornji Milanovac;

16. Terzić V. Petar, iseljen u Sremčicu;

17. Terzić M. Ratko, iseljen u Čačak;

18. Terzić M. Milić, iseljen u Beograd;

19. Terzić J. Miodrag, iseljen u Čačak;

20. Terzić J. Srbislav, iseljen u Novi Sad;

21. Terzić D. Svetislav, iseljen u Beograd;

22. Terzić B. Miroljub, iseljen u Beograd;

23. Terzić S. Radovan, iseljen u Split (Hrvatska);

24. Terzić R. Mileta, iseljen u Čačak;

25. Terzić R. Miljan, iseljen u Gornji Milanovac;

26. Pavlović V. Jovan, iseljen u Kolašin;

27. Pavlović P. Miljko, iseljen u Čačak;

28. Pavlović P. Miroslav, iseljen u Čačak;

29. Pavlović P. Gojko, iseljen u Čačak;

30. Pavlović Dragojlo, iseljen u Čačak;

31. Pavlović P. Vuksan, iseljen u Pariz (Francuska);

32. Pavlović X. Milun, iseljen u Tuzlu, a zatim u Beograd;

33. Pavlović Ć. Selimir, iseljen u Beograd;

34. Pavlović Đ. Vukajlo, iseljen u Beograd;

35. Pavlović Đ. Manojle, iseljen u Žarkovo (Beograd);

36. Pavlović Ć. Velibor, iseljen u Žarkovo (Beograd);

37. Pavlović R. Gradimir, iseljen u Čajetinu;

38. Pavlović LJ. Milomir, iseljen u Vršac;

39. Pavlović M. Milovan, iseljen u Zrenjanin;

40. Pavlović M. Radovan, iseljen u Vršac;

41. Pavlović S. Nedeljko, iseljen u Kanberu (Australija);

42. Pavlović M. Milomir, iseljen u Split (Hrvatska);

43. Pavlović M. Vitomir, iseljen u Čačak;

44. Pavlović M. Dragan, iseljen u Čačak;

45. Gemaljević V. Milan, iseljen u Borču (Beograd);

46. Gemaljević Željko, iseljen u Sjenicu;

47. Gemaljević LJ. Srboljub, iseljen u Sjenicu;

48. Gemaljević 3. Rodoljub, iseljen u Beograd;

49. Gemaljević I. Branko, iseljen u Kraljevo;

50. Gemaljević I. Desimir, iseljen u Kraljevo;

51. Gemaljević I. Bogosav, iseljen u Čačak;

52. Gemaljević I. Obrad, iseljen u Beograd;

53. Gemaljević A. Milomir, iseljen u Apatin;

54. Gemaljević A. Bogoljub, iseljen u Novi Pazar;

55. Gemaljević P. Dobrica, iseljen u Čačak;

56. Gemaljević P. Srboljub, iseljen u Čačak;

57. Gemaljević S. Slobodan, iseljen u Žarkovo (Beograd);

58. Gemaljević S. Časlav, iseljen u Žarkovo (Beograd);

59. Gemaljević V. Krsto, iseljen u Žarkovo – Beograd;

60. Gemaljević S. Dobrosav, iseljen u Kraljevo;

61. Gemaljević B. Božidar, iseljen u Žarkovo (Beograd);

62. GemaljevićD. Jovan, iseljen u Borču (Beograd);

63. Gemaljević B. Dragoljub, iseljen u Sjenicu;

64. Gemaljević S. Kosan, iseljen u Sjenicu;

65. Rakićević G. Miloš, iseljen u Slavonski Brod, pa u Borču (Beograd);

66. Rakićević N. Negovan, iseljen u Sremčicu (Beograd);

67. Rakićević R. Bratislav, iseljen u Sremčicu (Beograd);

68. Rakićević R. Božidar, iseljen u Slavonski Brod (Hrvatska);

69. Rakićević LJ. Milorad, iseljen u Sremčicu (Beograd);

70. Rakićević LJ. Radojko, iseljen u Sremčicu (Beograd);

71. Rakićević S. Mirko, iseljen u Sremčicu (Beograd);

72. Rakićević S. Rajko, iseljen u Sjenicu;

73. Asotić L. Kamber, iseljen u Mostar;

74. Asotić L. Hamdija, iseljen u Sarajevo;

75. Metović L. Šefkija, iseljen u Sjenicu;

76. Metović K. Avdija, iseljen u Sjenicu;

77. Metović K. Ahmo, iseljen u Sjenicu,

78. Metović K. Fehim, iseljen u Sjenicu,

79. Metović B. Hako, iseljen u Beograd,

80. Metović B. Zudo,

81. Metović DŽ. Tahir, iseljen u Nemačku;

82. Gašanin Vehbo, iseljen u Sjenicu;

83. Filurić V. Jovan, iseljen u Padinsku Skelu;

84. Rakićević Stanko, iseljen u Kragujevac;

85. Rakićević Vladanko, iseljen u Kragujevac.

Rezultati terenskih proučavanja ukazuju na to da su se meštani Vape iseljavali uglavnom u Beograd i njegovu okolinu (Sremčica), Čačak, Sjenicu, Kraljevo, Novi Pazar, a u manjoj meri u druge gradove Srbije i inostranstvo (Turska, Australija, Nemačka, Francuska).

Broj stanovnika do 19 godina starosti u Vapi se u periodu od 1991. do 2002. godine smanjio 15%, a preko 60 godina povećao 4%. Indeks starenja je 1991. bio 0,77, a 2002. godine 0,93 indeksna poena. Kao što se vidi iz podataka prikazanih u tabelama, demografski procesi starenja se intenziviraju.

Stanovništvo po veroispovesti

Godina            1991.   %

pravoslavni  111      41,42

muslimani     157      58,58

ostali             –           –

Stanovništvo po nacionalnoj pripadnosti

Godina            2002.   %

Srbi               110      47,83

Bošnjaci        115      50,00

Muslimani    5          2,17

Ostali            –           –

Stanovništvo je poreklom iz Crne Gore i Hercegovine. Vapu naseljava muslimansko i pravoslavno stanovništvo. Po popisu 1991. godine bilo je 58,58% muslimana i 41,42% pravoslavnih. Prema podacima iz 2002. u Vapi je, po nacionalnoj pripadnosti, bilo Bošnjaka 50,00%, Srba 47,83% i Muslimana 2,17%. Srpsko stanovništvo slavi Sv. Nikolu, Sv. Luku, Sv. Arhangela Mihaila i Sv. Trifuna.

U selu je 1981. bilo 226 stanovnika sa preko 15 godina starosti, 1991. godine 226 i 2002. godine 179 stanovnika. Broj stanovnika bez školske spreme je u periodu 1981-2002. godine u opadanju 59%, sa 4 razreda osnovne škole 26% i sa osnovnom školom 11%. U istom periodu povećao se broj stanovnika sa srednjom školom 119% i višom školom i fakultetom 50%. Prema podacima iz 1991. bilo je 45 nenismenih lica, a 2002. godine 14 (7,82%). Na osnovu prethodnih demografskih pokazatelja može se reći da selo Vapa ima demografsku budućnost.

Podaci  ukazuju na to da je poljoprivreda vodeća privredna grana i da je 2002. godine prema izvoru prihoda bilo 64,29% poljoprivrednih domaćinstava. I pored toga što se stočni foid drastično smanjio, stanovništvo je izvore prihoda našlo u ratarstvu. Prirodni uslovi Vape su povoljni i za razvoj ratarstva (u novije vreme sve se više uzgaja krompir) i za stočarstvo.

IZVOR: UNIVERZITET U BEOGRADU GEOGRAFSKI FAKULTET, Mila A. Pavlović: SELA SJENIČKOG KRAJA antropogeografska proučavanja – naučna monografija, štampa „Forma B“, Beograd, 2009. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić