Poreklo prezimena, selo Radanovci (Kosjerić)

Poreklo stanovništva sela Radanovci, opština Kosjerić – Zlatiborski okrug. Prema knjizi Ljubomira, Ljube Pavlovića, „Užička Crna Gora“. NASELJA I POREKLO STANOVNIŠTVA (knjiga 19) – SRPSKI ETNOGRAFSKI ZBORNIK (knjiga XXXIV), Zemun 1925. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan. 

Položaj sela.

Selo se duž Taora pruža u severozapadnom pravcu, prelazi preko Zabave, penje se na Mravinjce i preko njih upire u Gradačke Kose na valjevskim stranama. Radanovci počinju od Skrapeža, hvatajući široki sliv seoske reke Lajkovače, idu daleko na istok gde zahvataju mnoge Bukovske kose. I ovo je planinsko selo brdovito; ima i brda i dugih kosa, ima strmovitih i teških prolaza, ali opet i sa više ravnica. Gde se Lajkovača pod Borkom i Vislom sastaje sa potocima sa strane, i gde se svi potoci na Borku slivaju u jednu reku, nalaze se prostrani Radanovci, polje koje je od velikog prostranstva, i preko Šubarića prevaljuje u Dubnicu. Radanovci su lepo poljice; optočeno naseljima, ništa ne zaostaje od kosjerskih i ražanskih polja.

Vode.

I ovo je selo bogato vodom, još bogatije od Makovišta i Taora. Najveću štetu čine potoci, koji teku po ridovima ili stranama brda od serpentina. Ridovi su najveća napast za seoske njive, seljaci se vrlo teško brane od njih i njihovih nanosa.

Tip sela.

I Radanovci su po ugledu na Taor selo sa dve vrste naselja, starijih i mlađih. Starija naselja su po obodu polja, po pojedinim bregovima, a mlađa su se otisla niz Zabavu, popela na Mravinjce, Dubočicu i Vaganjce, visoka povlenska polja ovoga sela. Krajevi sela su:Marinkovina prema Dubnici, po dnu polja Borak na istok od sela prema Drenovcima i Dubnici; Obradovići na severu polja na Visu; zapadno od njih Sandići; pod Taorom je Večovina, južno od nje Čokorovina, još južnije Pčeline. Odvojeno su Jerinići u Lajkovači, ili kraće Lajkovača.

Starine u selu.

O ranijim naseljima ovog planinskog sela govore mnogi grobovi. Mnoge bobije na Borku, mnogi izorani krbaljci po lukama pri ušću Reke u Skrapež, dokazi su nekog života i neke kulture, ali se ne zna kog naroda. Stari bogumilski grobovi na putu za Taor i po Pčelinama dokaz su nekog života druge vrste, a lako života i našeg naroda. Starih porodica nema ali vrlo starih ima.

Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

–Sandići se smatraju najstarijom porodicom ovog sela za koje se priča da se nisu doselili, jedna su od boljih i vrlo istaknutih porodica. Za Sandiće se ne zna tačno odakle su doseljeni, ali se zna da su se mnogi iseljavali, da su odavde išli do Rudnika, tamo se skrivali, pa se opet vraćali. Od ove porodice ko se odvoji i ode na stranu, mora biti imućan i sa te strane poznat. Po pričanju jednog njihovog pretka oni su od Nikšića, došli su pre 250 godina, slave Nikoljdan.

–Marinkovići, Điporovići, Šubarići, Papići, Munjići i dr.. Za Sandićima je najstarije doseljeni Marinko Šubarić, još pri doseljenju čuven igrač i svirač. Marinko je došao iz Zagrada u Crnoj Gori, gde je privremeno živeo a dalja mu je starina bila iz Komana. Pri dolasku je zahvatio najrodniji kraj sela, razdlio ga posle sinovima i to je još u posedu njegove porodice. Poznijim deobama srodnici su se pomerali i razmnožavali tako da danas čine više od pola sela. Pre sto godina u ovoj se porodici istakla neka seoska junačina, dobar svirač i pevač, a uz to i junak za priču. Bio je neobičnog rasta i razvijenosti pa su ga prozvali Đipor. Đipor se odlično borio u svim borbama Prvog i Drugog ustanka. Njegovi potomci se zovu Điporovići. Mnogo se od Marinkovih potomaka iselilo; svuda su dobri trgovci ili činovnici, ima ih pod Ostrešom, na Mravinjcima i na Borku ukupno 115 kuća, slave Aranđelovdan.

–Obradovići, Petrovići i Jovanovići su na Visu, treća porodica po starini u ovome selu. Doseljeni su iz Drobnjaka – sela Komarice. Nazvani su po pretku Obradu Komarincu, koji se ovde doselio pre 200 godina. Obrada su naselili Sandići; njegova porodica je zauzela severni deo polja, prevalili u Lajkovaču, i preko nje u Zabavu i bukovske kose. Ova porodica zahvata veliki prostor, plodna je, bogata u stoci i vrlo laka za pokrete sa svoga mesta. Uvek je bila združna, pa je takva i danas. Njini su se članovi uvek isticali kao prvaci u selu i okolini. Obradovići su poznati kao Petrovići i Jovanovići, ima ih na Visu, Zabavi i Bukovima, ukupno 38 kuća, slave Jovanjdan.

–Večovići (Radojevići i Milovanovići) su u Večovini, na zapadnoj strani polja, doselili su se posle Obrada Komaranina, naseljeni po pristanku Sandića, odmah do njih sa zapadne strane. Večovići su iz Večovine u Banjanima u Crnoj Gori; hajdučka porodica, vrlo žilava i plodna, Đuređvdan.

–Čokori, Čokorovići, Milentijevići, Mićovići i Ćirovići su u Čokorovini sa leve strane puta za Taor, doseljeni iz Gacka u Bosni i Hrecegovini. U ovo selo su došli preko Glasinca u Bosni, na svu priliku i tamo imaju potomaka. Čokori su jaka i plodna, ali vrlo obična porodica, Aranđelovdan.

–Matovići i Rankovići su se doselili za vreme Kočine Krajine i naselili u Pčeline, potomci dva brata Matovića rodom iz sela Pčelina kod Nove Varoši, naseljeni su na ridovima, najlošijem deslu sela i polja, pod Gačovinom u Taoru i do Skrapeža. Ova je porodica sklaba, množi se, teško se održava i ne raseljava se, ima ih i na vaganjcima, Đurđevdan.

–Jerinići su još pozniji doseljenici u Lajkovači. Pre sto godina došao je u službu kod Sandića predak Jerinića, dugo služio te ga gazda oženio i okućio, napravivši mu kućicu u Lajkovači, zasebno od sela u zabačenom i nerodnom kraju. I selo je ovom Jeriniću, doseljenom od Mokre Gore, dalo dosta praznog zemljišta, ali je on, kao i potomstvo, ostao siromah, jer se nikad nije mogao podići, bar do običnog stanja. Oni su u selu primer svega što ne valja, mada nikada nisu bili niti su rađali ljude sklone zličinima, Đurđevdan.

–Popovići su u Ridovima pod Marinkovinom, stara sveštenička porodica ovog sela, doseljena iz Zaselja, ove oblasti. Dala je selu dva sveštenika i uvek prve najodabranije predstavnike, kao što je uvek bila zadružna imućna kuća. Uvek jedna kuća, Lazarevdan.

–Bogićevići su došli svojim srodnicima na kupljena imanja nekih Munjića za Borkom. I ova je imućna, istaknuta i jako borbena porodica u selu i planini, doselili su se iz Kosjerića od Blagojevića, Nikoljdan.

–Guskića kuća je u Obradovićima, doselila se iz Karaša, Sv. Vrače.

-U Radanovcima je 175 domova sa 10 porodica.

IZVOR: Ljubomir Pavlović – Užička Crna Gora. NASELJA I POREKLO STANOVNIŠTVA (knjiga 19) – SRPSKI ETNOGRAFSKI ZBORNIK (knjiga XXXIV), Zemun 1925. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.