Poreklo prezimena, selo Gnojnice (Mostar)

Poreklo stanovništva sela Gnojnice, u Bišću, kod Mostara. Prema studiji “HERCEGOVINA“, autora Jevta Dedijera, objavljenoj 1909. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Aleksandar Marinković

Bišćem se naziva istočni dio Mostarskog Polja. Ime Mostarsko Polje vještačko je, mjesto toga naziva upotrijebićemo naziv Bišće za cijelo polje, s obje strane Neretve.

Prvo selo na istoku od Mostara, 4 do 5 kilometara dugo. Kuće prema rasporedu pojedinih čitluka različito raspoređene, te selo ima oblik jedne navijugane, samo tačkama nepravilno predstavljene linije.

Zemlja je i danas većinom aginska. Samo po gdjekoji hrišćanski seljak ima po koju njivicu svoju. Muslimani bili su age, pa su sami počeli zemlju obrađivati. Age su pravoslavni i muslimani Mostarci. U vinogradima koji se zovu Torine, bile su torine Hadži-Selimovića. U vinogradima Grahovištma sijao se nekad grah. U vinogradu Crkvini bila je nekad manastirska crkva. U vinogradu Baštini, bilo je najprije groblje manastirsko, poslije vrt i najposlije vinograd.

U selu ima 90 do 100 kuća. Najstarija poznata porodica bili su Golići muslimani. Njega objese u Travniku zato što je činio zulume bosanskim kiridžijama, a njegovi vinogradi Čelogornice postaše vakuf neke džamije u Sarajevu pa se i sad plaća džamiji  po 3, po 6, a neki i po 10 groša godišnje. Priča se da je bio nekad manastir Sv. Arhangela u Gnojnicama pa su ga Muslimani razorili i od njegova kamena načinili Šarića džamiju u Mostaru. Misli se daje od njega i jedan lijep reljef, uzidan u česmi Vrbi. Vide se i razvaline od starog manastira, zatim kućištine Golića i Gostina kula, koji je po pričanju, bio dvorjanin Hercega Stjepana i od kojih potječu današnje Goste iz Podveležja. Osim toga ima i tragova od raznih starina; za neke se od njih tvrdi da su bile kule Hercega Šćepana.

Po porijeklu možemo razlikovati starince, doseljenike prije kuge i doseljenike poslije kuge.

• Starinci su Muslomani GOLIĆI. Pravoslavni BULIĆI i MATRACI misle da su i oni starinci, a tako isto i Muslomani DŽUDŽE i SELIMIĆI. Ove su porodice ostale iza kuge, koja je ovaj kraj tako pomorila da nije imao ko obrađivati zemlju. Džudža ode u Rakitno te dovede katolike JOZIĆE. Da tada nije bilo katolika (”Latina”) u ovim krajevima, vidi se iz jedne priče po kojoj su gnojničke žene izašle da vide prve katolike i da su rekle, da su ”ko i mi, samo goli”.
• Iza Jozića, došli su katolici KARTALIĆI. Oni su starinom iz Knež-Polja kod Mostarskog Blata, odatle su bježali u Bosnu pa se vratili u Gnojnice. Danas se zovu jeoš i Mišići, Jurići, Petrovići i Nikolići.
• Iza ovih su došli ŠINDICI iz Popova; jedni su pravoslavni, a jedni katolici. Jedan Šindik se oženio katolkinjom pa kad je umro, udovica prevede djecu na katoličanstvo.
• Iza njih su došli pravoslavni SEMIZI iz Popova.
• PALAVESTRE pravoslavni, su preselili iz Hodbine.
• RAMIĆI Musl. su preselili iz Mostara.
• KRESO Musloman je starinom od Bileće (brastva Šarenaca), oženio se od Džudža pa prešao na miraz.
• Isto tako je i RALJEVIĆ dobio po mirazu zemlju pa prešao na nju.
• Katolike KOZELJAKE (Pilipoviće) doselio je aga iz Jasenice.
• DRAGOJE katolike doselio je prije 45 godina aga iz Bekije.

IZVOR: “HERCEGOVINA“, Jevto Dedijer, SRPSKI ETNOGRAFSKI ZBORNIK – Knjiga dvanaesta,  NASELJA SRPSKIH ZEMALJA, Knjiga VI, Beograd, 1909. Priredio saradnik portala Poreklo Aleksandar Marinković