7. decembra 1857. – Rođen slikar i akademik Uroš Predić, autor čuvenih slika “Kosovka devojka”, “Siroče na majčinom grobu”…
Uroš Predić je svojim stvaralaštvom obeležio više epoha naše umetnosti i bio savremenik glavnih tokova srpskog slikarstva. Najpoznatiji je po pejzažima i portretima koji su mu obezbedili visoko mesto u srpskom slikarstvu. Za života Predić je naslikao preko hiljadu portreta, među kojima su gotovo sve istaknute ličnosti Srbije krajem 19. i prve polovine 20. veka. Izradio je i veliki broj ikona, zatim istorijske žanr- kompozicije, dela sa biblijskom tematikom, ikonostase… Slavljen je i hvaljen kao jedan od najvećih majstora srpskog slikarstva, ali zatim i osporavan kao tradicionalista i primer okorelog akademizma koji se suprostavlja novom i modernom.
Rođen je u Orlovatu (kod današnjeg Zrenjanina, a nekad Bečkereka), gde je pohađao osnovnu školu, a potom nemačku školu u Crepaji. Od 1869. do 1876. studirao je sedmorazrednu gimnaziju u Pančevu (pančevačka realka, koja je kasnije dobila ime po njemu). Kao vrlo darovit, dobio je stipendiju Matice srpske i 1876. otišao na bečku slikarsku akademiju.
Završio je Umetničku akademiju u Beču 1880. godine u klasi profesora Gripenkerla (Christian Grieppenkerl), istaknutog bečkog slikara, koji je imao veliki uticaj na Predića. U toku studija dobio je Gundelovu nagradu – za slikanje uljem po muškom modelu. Godine 1882. radio je u privatnom ateljeu prof. Gripenkerla, a u periodu 1883-1885. bio je asistent Umetničke akademije u Beču. U to vreme po uputstvu prof. Gripenkerla i arhitekte Hanzena izradio je 13 slika mitološke sadržine za friz Parlamenta u Beču. Usled porodičnih obaveza 1885. godine vraća se u domovinu. U Orlovatu radi seriju slika iz života svojih seljaka. Zatim je 1886-1889. boravio u Beogradu, 1890-1893. u Novom Sadu i u Starom Bečeju. U periodu 1894-1909. živi u Orlovatu, a od 1909. godine pa do smrti u Beogradu. Svoje slike samostalno izlaže 1888, 1910, 1920, 1949. godine u Beogradu, 1890, 1949. u Novom Sadu, 1890. u Sremskim Karlovcima, 1890. u Pančevu i Vršcu.
U svom slikarskom opusu najviše su zastupljeni portreti, ikonografija, žanr i istorijske kompozicije, ređe predeo, i samo jedan akt.
Jedan je od osnivača društva Lada 1904. i bio je neprekidno član ovog društva kao i njegov dugogodišnji predsednik. Izabran je za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije 26. januara 1909, a 3. februara 1910. godine za redovnog člana. Jedan je od osnivača Udruženja likovnih umetnika u Beogradu 1919. godine i prvi njegov predsednik.
U pokušaju da potigne što uverljiviju sličnost sa likom naručioca i insistirajući na prepoznatljivosti, Predić je postao hroničar građanskog društva svoga vremena. Godine 1885. u Pančevu je počeo sa slikanjem portreta po porudžbini,ponekad uz pomoć fotografija. Radio je najčešće reprezentativne portrete, glave ili biste.
Od žanr scena, poznata dela su Vesela braća i Siroče (na majčinom grobu), zatim istorijska dela su Hercegovački begunci i Na Studencu. Jedna od najpoznatijih njegovih slika je Kosovka devojka. Uradio je čuvene portrete predsednika Akademije: Sime Lozanića, Stojana Novakovića (1920), Jovana Žujovića (1921), Jovana Cvijića (1923), Đorđa Vajferta (1927) Slobodana Jovanovića (1930), Bogdana Gavrilovića (1935) i Aleksandra Belića (1940). Zatim portreti Mihaila Petrovića (1943), Ksenije Atanasijević (1917), Brane Petronijevića (1911) itd.
Uroš Predić je oslikao prelepi ikonostas bečejske pravoslavne crkve i ikonostas u kapeli bečejskog veleposednika Bogdana Dunđerskog. Osim toga naslikao je više ikonostasa zbog kojih se ocenjuje da je poslednji značajan srpski ikonopisac, menju njima je i ikonostas crkve u Orlovatu.
Poseban kvalitet kod Predića ima njegov crtež, što je posebno uočljivo u njegovim sačuvanim blokovima za skiciranje. U svom dugom stvaralačkom životu ostao je veran pravilima starih majstora i istrajao je na isticanju crteža i jasnoće kompozicije, pokazujući otpor prema težnjama mladih umetnika koji su se školovali u Minhenu i Parizu.
Umro je 11. februara 1953. godine u Beogradu, u svojoj 96. godini, kao najstariji srpski slikar. Prema sopstvenoj želji sahranjen je Orlovatu. I u dubokoj starosti bio je pun radne energije i vedrine. Nekoliko meseci pre smrti peo se na stolicu da ređa neke slike u svom ateljeu, pao je i tom prilikom se povredio (polomio nogu), od toga se nikada nije potpuno oporavio i ubrzo je umro.
IZVOR: Vikipedija
Komentari (0)