Kučevo i okolna sela

Jedan komentar

1. 30. avgust 2017. u 12:38

   vojislav ananić

   Kučevo

   TOK: Istorija Kučeva

   Oblast Zvižda u severoistočnoj Srbiji sa gradom Kučevom kao njenim centrom, odvajkada je važila za rudarski kraj. Ta činjenica je u mnogome odredila i istoriju Kučeva i njegove okoline.
   Ljudi su u ovim krajevima živeli od pradavnih vremena. Ipak, intenzivniji život počinje u vreme kada se za proizvodnju oruđa i oružja sve više koristi metal umesto kamena, odnosno sa prelaskom iz kamenog u bronzano doba.
   – Bronzano doba. U periodu oko 2000 godina pre n. e. u okolini današnjeg Kučeva počinje prerada bakarne rude.
   – Gvozdeno doba. U periodu od 1000 do 800 godina pre n.e. sve više se koristi gvožđe.
   – Sredina I veka nove ere. Dolinu Peka osvajaju Rimljani. Sa njihovim dolaskom počinje intenzivno vađenje i prerađivanje ruda u slivu Peka. Car Hadrijan je i lično posetio rudarsko naselje Kučajna 128. godine n.e. u kojem je imao svoje zlatne rudnike. U Kučajni su postojale i kovačnice, u kojima je verovatno kovan novac iz vremena ovog cara sa natpisom Metalla Pincesia (pečki metali). U blizini Kučajne, na mestu gde se nalazi današnje Kučevo, postojao je grad koji se zvao Guduskum. Dobijeno zlato, srebro i gvožđe iz Kučajne i okoline, skladišteno je u ovom utvrđenom gradu. Guduskum je bio naselje rudara, vojnih veterana i rimskih činovnika u kome se odvijao intenzivan gradski život.
   – Sredinom III veka, kada su Rimljani izgubili rudarske basene u Španiji, Britaniji i Dakiji, današnjoj Rumuniji, brojni rudarski stručnjaci prebačeni su u ove oblasti. Počinje intenzivno da se razvija veliko rudarsko naselje ”Kraku lu Jordan” na ušću reke Brodice u Pek, 15 km. istočno od današnjeg Kučeva.
   – Vizantija (Istočno rimsko carstvo). Stvara se 395. godine n.e. na ruševinama rimske imperije. Car Justinijan je obnovio eksploataciju rudnog bogatstva ovog kraja a u Guduskumu su se zadržale velike vojne jedinice. Međutim, najezdom Avara krajem V veka, Guduskum je razoren do temelja.
   – VI – XII vek. Vlast je, barem formalno, držala Vizantija. Arabljanski geograf iz X veka Masudia, pominje obližnju Kučajnu pod imenom Klasanin, opisujući je kao veliko rudarsko i trgovačko mesto.
   -XIII vek. Ovim prostorima su zavladali Ugari. Kralj Ladislav IV je 1273. godine postavio izvesnog Gregorijusa za bana ,,oblasti Kučeva i Braničeva,,. Za istoriju Kučeva ovo je značajno, jer je to prvi istorijski pomen imena Kučevo. Na ruševinama rimskog Guduskuma počinje da se razvija i varošica pod imenom Kučevo. Kralj Milutin 1282. godine pripaja ovaj kraj srednjovekovnoj srpskoj kraljevini, a oblast i mesto su zadržali ime Kučevo.
   – XIV vek. U Ravaničkoj povelji kneza Lazara iz 1378. godine, i oblast i mesto se nazivaju drugim imenom. Oblast se pominje kao Zvižd a naselje kao Kruševica. U susednoj Kučajni postojala je velika kovnica novca i oružja. I kasnije, za vreme despota Stefana Lazarevića rudnici u okolini Kučeva bili su aktivni o čemu svedoče i pisma Dubrovčana gde se Kučevo pominje kao Kuceu.
   – Otomanska imperija. Sa padom Smedereva 1459. godine, srpska despotovina gubi svoju autonomiju i Turci su zavladali i oblastima oko Kučeva. U Braničevskom tefteru (skraćeni naziv za poimenični popis pokrajine Braničevo iz 1467. godine), Turci su zadržali ime Zvižd, kao naziv za oblast, što se zadržalo sve do danas. U Kučajni je postojala kovnica turskog novca, sve do XVII veka, kada su Turci odlučili da zatvore sve kovnice novca u Imperiji, osim centralne u Carigradu.
   – Vladavina kneza Miloša. Knez će mestu dodati reč Gornja, da bi se razlikovala od Donje Kruševice u Braničevu.
   – Kraj XIX veka. Narodna skupština Kraljevine Srbije će 1886. godine Gornju Kruševicu ponovo nazvati starim imenom Kučevo. Predlog za promenu naziva dao je poznati istoričar i putopisac Milan Đ. Milićević, a na odluku skupštine presudno je uticao njegov kum Stojan Novaković, uticajni srpski naučnik i državnik. Od tada Kučevo više nije menjalo ime.
   – Početak XX veka. Počinje obnova rudarstva u dolini Peka. Naime, jedno englesko akcionarsko društvo je 1903. godine kod Neresnice postavilo prvi bager za ispiranje zlatonosnog peska, a do 1908. godine na Peku su montirana još četiri takva bagera. Ovi bageri su uništeni za vreme i posle Prvog svetskog rata. Novi, veliki bager, montiraće se u jesen 1934. godine kao vlasništvo preduzeća ”Neresnica – Glogovica”, čiji je najveći akcionar bio kralj Aleksandar I Karađorđević. Međutim, tri dana pre nego što je bager počeo sa radom, kralj Aleksandar je ubijen u Marseju (09. 10 1934). Bager je radio sve do početka rata 1941. godine. Po završetku rata, bager je kratko vreme radio, da bi 1955. godine bio demontiran i prodat kao staro gvožđe preduzeću ”Otpad” iz Viteza u Bosni i Hercegovini.
   – Period posle Drugog svetskog rata. U ovom periodu Kučevo brzo menja izgled i postaje urbani centar sa razvijenom industrijom, trgovinom i zanatstvom. Železnička pruga, koja je do Kučeva izgrađena pre rata, ubrzo je izgrađena sve do Zaječara odnosno luke Prahovo na Dunavu. Preko nje je uspostavljena veza sa značajnim rudarskim centrima – Majdanpekom i Borom. Međutim, od sredine 80-tih godina, počinje stagnacija industrije u državi, što se negativno odrazilo i na razvoj Kučeva. Kučevo su sustigli pa i prestigli okolni gradići, kojima je po mnogo čemu decenijama bilo uzor urbane sredine.
   Danas, grad na zlatonosnom Peku polako obnavlja industrijsku infrastrukturu a veliki značaj daje i razvoju turizma za šta ima dobre preduslove.
   Izvor: Internet

   Odgovori