Poreklo prezimena, selo Bagačiće (Sjenica)

Poreklo stanovništva sela Bagačiće, opština Sjenica. Prema studiji „Sela sjeničkog kraja antropogeografska proučavanja“ Mile A. Pavlović iz 2009. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.

Ovo seosko naselje pripada razbijenom tipu naselja. Smešteno je na obodnom delu Sjeničke kotline, na desnoj dolinskoj strani reke Vape, u slivu Čipaljskog vrela, koje se uliva u Vapu. Nalazi se 7 kt severoistočno od Sjenice. Locirano je u visinskom pojasu 1.000- 1.100 m Bagačiće sa više zaselaka – srodničkih kuća: Gobeljići, Šiljkovići, Hajradinovići i Rakonjci. Površina seoskog atara iznosi 1.016 ha, a Katastarska opština Bagačiće (površine 1.423 ha) obuhvata i atar sela Čipalje (407 ha). Prema popisu 2002. godine u naselju je živelo 85 stanovnika.

Kroz atar sela protiče reka Vapa, a od izvora poznato je „Vrelo”. U centru sela se nalazi česma. Selo je poznato po „Vapskim livadama”.

Selo se kroz istoriju pojavljivalo pod različitim imenima. Pod imenom Lozovik (Gornji, Srednji i Donji) upisano je 1455, a pod sadašnjim imenom 1528. godine. Po podacima iz 1912. imalo je 5 srpskih i 5 muslimanskih domaćinstava, a po popisu 1921. godine 22 doma i 152 stanovnika.

Ime sela najverovatnije vodi poreklo od staroslovenske reči „bogat”, koja u indoevropskim jezicima znači dostojanstvo, čast, sreću, gospodstvo, što bi značilo i da je Bagačiće, u kojem postoji arheološki lokalitet iz XIV i XV veka, u prošlosti bilo kultno mesto. Za ovo ima potvrda i u nazivima obližnjih sela Stup i Raspoganče. Na savremenom seoskom groblju, u njegovom zapadnom delu, locirana je starija nekropola. Na njoj su spomenici u vidu horizontalno postavljenih neobrađenih ploča, a tu je i nekoliko vertikalnih spomenika krstača. Ovaj lokalitet je poznat kao „Grčko groblje” [Premović- Aleksić, 1990, 81].

Selo je struju dobilo 1976, a vodom se snabdeva preko seoskog vodovoda koji je izgrađen 1979. godine, sa vrela Ćurune. Put je izgrađen 1989. godine. U prvoj deceniji XXI veka selo ima asfaltni put. Bagačiće je telefon dobilo 2006. godine. U selu ne postoji škola, pa đaci u četvororazrednu osnovnu školu odlaze u Čipalje, a u osmorazrednu u Sjenicu.

Broj stanovnika i domaćinstava sa indeksima i prosečnim brojem članova u domaćinstvu   

Godina   Broj stanovnika   Broj domaćinstava  Srednji broj članova udomaćinstvu

1948.                        291                                        37                                         7,86

1953.                        313                                        38                                         8,23

1961.                        292                                        43                                         6,79

1971.                        217                                         41                                         5,29

1981.                        132                                        30                                         4,40

1991.                        103                                        25                                          4,12

2002.                         85                                        24                                          3,54

Bagačiće je 1953. imalo 313 stanovnika, a 2002. godine svega 85. Broj stanovnika se do 2002. godine smanjio 73%, kada su procesi migracija i depopulacija intenzivirani. Broj domaćinstava se u periodu od 1948. do 1961. godine povećao 16%, a zatim se do 2002. godine smanjio 44%. Prosečan broj članova domaćinstava bio je u funkciji brojnog kretanja stanovništva i domaćinstava. Sa 5 i više članova domaćinstva 1991. je bilo 9 (36,00%), a 2002. godine 5 domaćinstava (20,83%).

Domaćinstva u selu Bagačiće:

1.                  Rakonjac Vujadin

Domaćinstvo ima 5 članova. Od Sjenice je udaljeno 9 km, a od osnovne škole 2 km. Kuća je građena od tvrdog materijala, api nema vodu. Struju su dobili 1976. godine. Jedan član domaćinstva je zaposlen u Sjenici, 1 traži posao, a 1 je učenik osnovne škole. Bave se uzgojem goveda.

Poreklo: familija se doselila iz Kuča (Crna Gora). Slave Sv. Nikolu.

2.                  Dilparić Milovan

Domaćinstvo ima 4 člana. Od Sjenice je udaljeno 8,5 km, a od osnovne škole 1,5 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala i nema vodu. Struju su dobili 1976. godine. Dva člana domaćinstva su zaposlena u Sjenici. Bave se uzgojem goveda.

Poreklo: familija vodi poreklo iz Nove Varoši.

Rod: Papovići.

3.                  Hajradinović Hajradin

Domaćinstvo ima 5 članova. Od autobuske stanice je udaljeno 7 km, a od osnovne škole 1 km. Kuća je građena od tvrdog materijala, ima vodu i sanitarne uređaje. Struju su dobili 1976. godine. Dva člana domaćinstva traže posao, jedno lice pohađa srednju školu, a jedno fakultet. Glavni izvor prihoda domaćinstva je uzgoj goveda.

Poreklo: familija vodi poreklo iz Crne Gore.

Rod: Mašovići, Brbutovići, Sejdovići i Lakote.

4.Tripković Krsto, 2 člana;

5. Gobeljić Risto, jednočlano domaćinstvo;

6. Šiljković Vito, 2 člana;

7. Šiljković Petko, 5 članova;

8. Šiljković Dragica, jednočlano domaćinstvo;

9. Šiljković Milun, 3 člana;

10. Šiljković Radiša, 2 člana;

11. Hajradinović Huzeir, 5 članova;

12. Rakonjac Vukašin, 2 člana;

13. Gobeljić Drina, 7 članova;

14. Popović Dragan, 3 člana;

15. Roljević Drago, 7 članova;

16. Dilparić Ljubo, 2 člana;

17. Dilparić Smiljana, 3 člana;

18. Hajradinović Hasim, 9 članova;

19. Hajradinović Redžep, 3 člana;

20. Hajradinović Džafer, 5 članova domaćinstva.

Iseljena domaćinstva iz Bagačića:

1.                  Gobeljić Radovan

Domaćinstvo ima 7 članova. Iselili su se 1978. godine u Gornji Milanovac iz ostalih razloga. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Lazareva subota.

2.                  Hajradinović Aziz

domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1999. godine u Sarajevo radi zaposlenja. Nosilac domaćinstvaje završio osmogodišnju osnovnu školu.

3.   Šiljković Strajo, iseljeni 1952. u Sjenicu;

4.   Šiljković Milan, iseljeni 1978. u Kraljevo;

5.   Šiljković Ivan, iseljeni 1982. u Kraljevo;

6.   Šiljković Grozda, iseljena 2002. u Kraljevo;

7.   Šiljković Petar, iseljeni 1997. u Kraljevo;

8.   Šiljković Periša, iseljeni 1997. u Kraljevo;

9.   Tripković Miodrag, iseljeni 1966. u Sjenicu;

10.   Tripković Gojko, iseljeni 1972. u Sopot;

11.   Gobeljić Miro, iseljeni 1979. u Kragujevac;

12.   Gobeljić Obrad, iseljeni 1982. u Gornji Milanovac;

13.   Gobeljić Dušan, iseljeni 1982. u Kraljevo;

14.   Kovačević Risto, iseljeni 1972. u Čačak;

15.   Roljević Budimir, iseljeni 1974. u Čačak;

16.   Dilparić Dragomir, iseljeni 1974. u Sjenicu;

17.   Gobeljić Momir, iseljeni 1965. u Kraljevo;

18.   Hajradinović Adem, iseljeni 1956. u Prilep;

19.   Hajradinović Ibro, iseljeni 1956. u Tursku;

20.   Hajradinović Suljo, iseljeni 1969. u Tursku;

21.   Hajradinović Omer, iseljeni 1956. u Sjenicu;

22.   Hajradinović Halip, iseljeni 1956. u Sjenicu;

23.   Hajradinović Iljaz, iseljeni 1956. u Sjenicu;

24.   Slavković Dušan, iseljeni 1964. u Čačak;

25.   Slavković Nikola, iseljeni 1969. u Kraljevo;

26.   Slavković Stanimir, iseljen 1970. u Čačak;

27.   Šiljković Momir, iseljeni 1952. godine u Kraljevo;

28.   Šiljković Vojo, iseljeni 1952. u Kraljevo.

Žitelji Bagačića su se, u potrazi za zaposlenjem, iseljavali najviše u Kraljevo, Sjenicu, Čačak i inostranstvo (Turska).

U selu se broj stanovnika do 19 godina starosti u periodu od 1991. do 2002. godine smanjio 47%, ali smanjio se i broj stanovnika sa 60 i više godina života 26%. Indeksi starenja su 1991. iznosili 0,84 a 2002. godine 1,17 indeksnih poena. Ako se nastave procesi migracija, depopulacija i demografskog starenja, biće ugrožen demografski opstanak sela.

Stanovništvo po veroispovesti

Godina            1991.   %

nravoslavni  65        63,11

muslimani     38        36,89

ostali –           –

Stanovništvo po nacionalnoj pripadnosti

Godina            2002.   %

Srbi               54        63,53

Bošnjaci        31        36,47

Muslimani    –           –

Ostali            –           –

Po veroispovesti 1991. godine u selu je bilo 63,11% pravoslavnog i 36,89 muslimanskog stanovništva. U selu je po nacionalnoj pripadnosti 2002. godine bilo 63,53% Srba i 36,47% Bošnjaka. Stanovništvo je doseljeno u XVIII veku iz Crne Gore. Srpsko stanovništvo slavi uglavnom Sv. Nikolu, Sv. Đorđa, Sv. Petra i Pavla, Sv. Arhangela Mihaila i Lazarevu subotu.

U selu je 1991. bilo 85 stanovnika sa preko 15 godina života, a 2002. godine 73. Broj lica bez školske spreme se u periodu od 1991. do 2002. godine smanjio 65%, sa 4 razreda osnovne škole 10%, a sa srednjom školom povećao 58%. Broj lica sa osnovnom školom bio je isti i 1991. i 2002. godine (26). Prema podacima iz 1991.bilo je 14 (16,47%) nepismenih stanovnika, a prema podacima iz 2002. godine nepismena su 4 lica (5,48%).

Podaci pokazuju da je 2002. godine 75,00% domaćinstava izvore prihoda ostvarivalo u poljoprivredi. Međutim, i u ovom selu stočarstvo lagano zamire, pa je 2002. godine u selu bilo 172 grla goveda, ali nijedna ovca. Ovo je još jedna potvrda da je čuveno sjeničko ovčarstvo na početku XXI veka u velikoj krizi.

IZVOR: UNIVERZITET U BEOGRADU GEOGRAFSKI FAKULTET, Mila A. Pavlović: SELA SJENIČKOG KRAJA antropogeografska proučavanja – naučna monografija, štampa „Forma B“, Beograd, 2009. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić