Poreklo prezimena, selo Tutiće (Sjenica)

Poreklo stanovništva sela Tutiće, opština Sjenica. Prema studiji „Sela sjeničkog kraja antropogeografska proučavanja“ Mile A. Pavlović iz 2009. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.

Ovo naselje svrstava se u sela razbijenog tipa. U okviru sela izdvajaju se zaseoci Baraći, Strane, Poljane, Rupčine itd. Udaljeno je 35 km jugozapadno od Sjenice. Stanovništvo sela smatra da je bez saobraćajnih komunikacija. Tutiće se nalazi u visinskom pojasu 880- 1.000 m, u izvorišnom delu Vrbničke reke i Suvog potoka, desnih pritoka Lima, u podnožju Ozrena. Površina seoskog atara iznosi 1.418 ha, a on je deo katastarske opštine Krajinoviće, površine 3.545 ha. Prema popisu 2002. godine selo Tutiće je imalo 48 stanovnika.

Atar sela je bogat šumom, kroz koji protiče Tutića potok. U selu se nalaze Tutića pećina i jama Dubovi. Na teritoriji sela nalazi se kanjon reke Dubočice, za koji meštani tvrde da u okviru njega postoje delovi u koje ljudska noga još nije kročila. Dubočica je desna pritoka Lima, i od izvorišta između Giljeve i Ozrena, pa do ušća usekla je 13 km duboku kanjonsku dolinu. Nizvodno, kanjon se sve više sužava i ima veoma strme strane, koje se mestimično dižu iznad korita preko 500 m. Najveći šumski kompleks, skoro prašumskog karaktera, jeste kanjonska dolina Dubočice, nasuprot Pešteru, koji je takoreći bez šumskog pokrivača. U ovom šumskom kompleksu uspeva tisa, retka vrsta u Srbiji, kao i mlečna leska, jedna od najskupljih vrsta listopadnog drveta.

O poreklu imena sela postoji nekoliko verzija. Po jednima, naziv sela je rodovskog porekla – po rodu Tutića. Po drugima, selo je dobilo ime u doba Turaka, kada je aga naseljavao selo čifčijama i tom prilikom ih raspoređivao govoreći: „Ti tu, ti tu, …” pa je selo dobilo ime Tutići. Ovo je jedino selo ovog naziva u Srbiji. Pod ovim imenom spominje se u turskom popisu 1571, kada je imalo 15 kuća [Premović-Aleksić, 1997,47].

O starosti sela govore i arheološki lokaliteti iz XIV i XV veka. Istraživanja koja je u ataru ovog sela izvršila Dragica Premović-Aleksić ukazuju na postojanje nekoliko lokaliteta. Na imanju Tome Baraća nalazi se potes zvani „Grčko groblje”. Tu je uočen samo jedan vertikalni nadgrobni spomenik koji može da pripada XVIII ili XIX veku. Na brdu iznad „Grčkog groblja” uočavaju se ostaci tri objekta. Moguće je da se radi o kućama sa kraja XIX veka. Zapadno od sela, na levoj strani kanjona Dubočice, nalazi se greben Samograd. Osim samog toponima i položaja lokaliteta, ništa ne ukazuje na postojanje utvrđenja na ovom mestu. Na južnoj padini brda Krnjače locirano je seosko groblje, na čijoj se severnoj ivici nalaze ostaci starije nekropole, sa spomenicima u vidu horizontalno postavljenih, neobrađenih ploča. U južnom delu savremenog groblja su ostaci crkve brvnare. U njenoj blizini ima nekoliko spomenika oblika krsta [Premović-Aleksić, 1988, 102].

Selo je struju dobilo 1984. godine. Ovo selo nema put i do njega se ne može stići automobilom. Sliku ovog sela najbolje ilustruje tvrdnja jednog meštanina da stanovnici do prve saobraćajnice putuju 20 km puteljcima, peške, i da u selo nikad nisu došli lekar, poštar i veterinar. Opštinske vlasti su probile put do Tutića, ali je on u lošem stanju i meštani ga teško mogu koristiti. Iznad sela Tutiće je deo koji nema puta i na kome se proizvodi kreč.

Nedaleko od Tutića nalaze se Rakočki bunari, koji su bili katun Pešterske zadruge, na kojima je ona oformila i stočarsku farmu. Farma je u prvoj deceniji XXI veka praktično zatvorena jer se na njoj nalazi samo nekoliko desetina ovaca i jedan zaposleni – čobanin. Stanovništvo se bavi uglavnom povrtarstvom, voćarstvom i, delimično, stočarstvom.

Dnevne migrante čine 2 učenika osnovne škole, koji školu pohađaju na Barama (odnosno, osmogodišnju školu, čija se zgrada nalazi u selu Trešnjevici).

Demografske procese kojima je selo zahvaćeno u drugoj polovini XX i početkom XXI veka i njegovu demografsku budućnost ilustruju podaci koji su dati u sledećim tabelama. Ovo selo je u periodu od 1948. do 1971. godino ostvarilo porast broja stanovnika 123% da bi se taj broj do 2002. godine smanjio za 76%. U istom vremenskom periodu broj domaćinstava je porastao 65%, a do 2002. godine se smanjio za 46%. Prosečan broj članova u domaćinstvu opada od 1971. godine. Sa 5 i više članova 1991. je bilo 7 domaćinstava (33,33%), a 2002. godine 2 domaćinstva (13,33%).

Broj stanovnika i domaćinstava sa indeksima i prosečnim brojem članova u domaćinstvu     

Godina   Broj stanovnika   Broj domaćinstava   Srednji broj članova u domaćinstvu

1948.                         90                               17                                           5,29

1953.                      1 13                                17                                           6,58

1961.                       161                                21                                           7,66

1971.                      201                                28                                           7,17

1981.                      128                                22                                           5,81

1991.                         79                                21                                           3,76

2002.                       48                                15                                            3,26

Domaćinstva u selu Tutiće:

1.                  Barać Milovan

Domaćinstvo ima 5 članova. Od Sjenice i autobuske stanice je udaljeno 35 km, a od osnovne škole 12 km. Kuća nije zidana od tvrdog materijala i nema sanitarne uređaje i vodu. Struju su dobili 1980. godine. Dva člana domaćinstva traže posao. Glavni izvor prihoda predstavlja uzgoj goveda.

Rod: Lukovići.

2.                  Kordić Strajo

Domaćinstvo ima 4 člana. Od autobuske stanice je udaljeno 30 km, a od osnovne škole 15 km. Kuća nije zidana od tvrdog materijala i nema sanitarne uređaje i vodu. U domaćinstvu nema zaposlenih lica. Glavni izvor prihoda predstavlja uzgoj goveda.

Poreklo: Familija potiče iz Hercegovine, odakle su se doselili za vreme turske vladavine.

3.                  Cvijović Blažo

Domaćinstvo ima 4 člana. Od autobuske stanice je udaljeno 38 km, a od osnovne škole 7 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala i ne poseduje sanitarne uređaje i vodu. Jedan član domaćinstva traži posao.

Poreklo: preci su se doselili iz Crne Gore.

4.                  Barać Ljubo

Domaćinstvo ima 4 člana. Od autobuske stanice je udaljeio 38 km, a od osnovne škole 7 km. Kuća nije građena od tvrdog materijala i ne poseduje sanitarne uređaje i vodu. Jedan član domaćinstva traži posao.

Iseljenici iz sela Tutiće:

1.                  Kordić Veličko

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili su se 1972. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Sv. Sava.

2.                  Cvijović Vitomir

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili se 1971. godiie u Kragujevac radi školovanja dece. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Sv. Ćorđe.

3.                  Barać Vitomir

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili se 1998. godine u Kragujevac radi zaposlenja i školovanja dece. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Sv. Nikola

4.                  Barać Milanka

Domaćinstvo ima 6 članova. Iselili su se 1992. godine u Kragujevac radi zaposlenja i školovanja dece. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Nikola.

5.                  Cmiljanić Mlađen

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili se 1982. godine u Kragujevac radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Sv. Nikola.

6.                  Kordić Vukomir

Domaćinstvo ima 5 članova. Iselili su se 1978. godine u Bijelo Polje radi zaposlenja i školovanja dece. Nosilac domaćinstva je završio osmogodišnju osnovnu školu. Porodična slava: Sv. Sava.

7.                  Cmiljanić Momir

Domaćinstvo ima 7 članova. Iselili su se 1979. godine u Kragujevac radi zaposlenja i školovanja dece. Nosilac domaćinstva je bez školske spreme. Porodična slava: Sv. Nikola.

8.                  Cvijović Radoman

Domaćinstvo ima 4 člana. Iselili se 1984. godine u Beograd radi zaposlenja. Nosilac domaćinstva je završio višu školu. Porodična slava: Sv. Ćorđe.

Prema podacima prikupljenim na terenu, stanovnici ovog sela su se pretežno iseljavali u Kragujevac, Beograd i Bijelo Polje.

U selu je broj stanovnika do 19 godina starosti smanjen u periodu od 1991. do 2002. godine 82%, a sa 60 i više godina života povećan 58%. Indeksi starenja su 1991. bili 0,54 a 2002. godine 4,54 indeksna poena. Na osnovu ovih podataka može se konstatovati da selo nema demografsku budućnost.

Stanovništvo po veroispovesti

Godina            1991.   %

nravoslavni  79        100,00

muslimani     –           –

ostali –           –

Stanovništvo po nacionalnoj pripadnosti

Godina            2002.   %

Srbi               48        100,00

Bošnjaci        –           –

Muslimani    –           –

Ostali            –           –

Selo je naseljeno Srbima. Meštani tvrde da su se njihovi preci doselili u XVIII veku iz Crne Gore. Slave: Sv. Savu, Sv. Đorđa, Đurđic i Sv. Nikolu.

U selu je 1981. bilo 80 stanovnika sa preko 15 godina starosti, a 2002. godine 44. Broj lica bez školske spreme je u periodu od 1981. do 2002. opao 67%, sa osnovnom školom 69%, a sa srednjom školom 50%. U istom periodu broj lica sa 4. razreda osnovne škole povećan je 50%.

Stanovništvo Tutića se bavi ovčarstvom i govedarstvom, ali domaćinstva prihode ostvaruju i iz nepoljoprivrednih delatnosti (40,00%). Izvore prihoda iz poljoprivrede 1991. je ostvarivalo 80,95% domaćinstava, a 2002. godine 20,00%, kada je bilo i 33,33% mešovitih domaćinstava.

IZVOR: UNIVERZITET U BEOGRADU GEOGRAFSKI FAKULTET, Mila A. Pavlović: SELA SJENIČKOG KRAJA antropogeografska proučavanja – naučna monografija, štampa „Forma B“, Beograd, 2009. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić