Poreklo prezimena, selo Trepča (Andrijevica)

Poreklo stanovništva sela Trepča, opština Andrijevica. Stanje iz 1903. godine. Prema istraživanju Bogdana Lalevića i Ivana Protića „Vasojevići u crnogorskoj granici”. Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić.

Na 15 minuta od Čoeče Glave, preko Stanjeva Brda, na severnoj strani, nalazi se selo Trepča. Selo zauzima obe otrane Trebačke Rijeke. Desna je strana osojna i leži na dosta strmom nagibu Stanjeva Brda, a leva prisojna i leži opet na strmom nagibu Crvene Stijene. Bilo je kuća i u tesnoj ravnici Trebačke Rijeke s obe strane, pa su većinom postradale od povodnje 1896. godiie. Nekoliko kuća nalazi se o druge strane Crvene Stijene, dakle u osojnoj strani. To se mesto zove Studenci i leži iznad Vinicke, blizu turske granice. Trebačkoj opštini pripadaju 4 kuće iz Vinicke, koje je granica odvojila od Vinicke i pridala Trepči, odnosno Crnoj Gori. Trepča je dugačka i široka oko pola sahata.

Celo je selo podvodno, a natapa ga Trebačka Rijeka i jedan potočić. Vodenica imaju samo redovničkih. Po dnu sela ide onaj glavni put od Berana u Podgoricu, a jedan levom obalom Trebačke Rijeke uza selo.

Planina im je Bjelega, na daljini od jednog do jednog i po sahata. Planina im je dosta tesna, ali zato imaju u Jelovici dosta svojih zemalja i pašnjaka.

Na dnu sela, na ušću Trebačke Rijeke u Lim, a na njenoj levoj obali, kraj glavnoga puta, nalazi se jedan han. Od toga hana idući na sever pored Lima blizu turske granice (tu se svršuje Crvena Stijena), na jednoj maloj terasi, zvanoj Jastaće, nalaze se razvaline stare crkve istog imena, a oko tih razvalina prastari dubovi i stari grobovi bez ikakvih natpisa. U blizini razvalina, kako narod veruje, nalazi se zakopano blago tog manastira, a za crkvu predanje kaže da su je gradili stari Vuinovići, kad je cela Trepča bila naseljena Vuinovićima. Oni su tu crkvu posvetili Sv. Jevstatiju — »Jastaćiju“, te otuda i ime Jastaće. Drugo opet predanje priča da je crkvu zidao neki mitropolit Jastaćije, pa i crkvu i mesto prozvao po svom imenu. O propasti te crkve, odnosno manastira, predanje kaže da su se nečija četiri konja bežeći od muha sklonila u crkvu kako je bila otvorena, pa nekako frnjajući se o vrata zatvorila vrata, te tu od gladi polipsala sva četiri. Kada su stanovnici našli mrtve konje u crkvi zapuste je kao obeskvrnjenu, te pošto se o njoj nije vodila briga ona se s vremenom i razruši. Više tih razvalina u listri (litici) na Crvenoj Stijeni nalaze se neki znaci urezani u kamenu, za koje se ne zna šta znače.

Više Trepče u kršima Klinima nalazi se Kuštrimova Pećina i Kuštrimov Krš (vidi str. 543.).

Poreklo familija

U Trepči ima 88 kuća sa 544 stanovnika.

Stanovnici su od Lopaćana: Golubovići, koji u ovom selu s malam izuzetkom i čine stanovništvo; od Mijomanovića: Jočići; pet kuća Dabetića, dve Drekalovića iz Kuča, dve Pešića iz Bjelopavlića i jedna Vuinovića. Vuinovići su na ovo mesto došli iz Trepče kraj Vučitrna pre Vasojevića, te su ga ovako i nazvali, prema onoj koju su napustili. Kad su dodigli Golubovići iv Lijeve Rijeke u Trepču, ovde nađu tri kuće Vuinovića, od kojih dve odignu u Pešter, a jedna tu ostane. No čudnovato je kako se Vuinovići u Trepči nisu od tada nikako množili, nego kako je tada ostala jedna kuća, tako je i danas jedna i to samo sa tri muške glave. Ne mogući trpeti onaj vasojevički ponos i netoleranciju naspram drugoplemenika, Vuinovići se okume sa svima, koji su se u Trepču doselili. Da pomenemo još da je Trepča, osobito oko reke, jedan od najplodnijih delova u Vasojevićima, kao i to da se Trepčani odlikuju po govoru od drugih Vasojevića, jer na više mesta a izgovaraju kao e, kao npr. openci, pes, denes itd.

Trepčani imaju samo jedno groblje.

IZVOR: “Vasojevići u crnogorskoj granici“, pop Bogdan Lalević i Ivan Protić, SKA, Beograd, 1903. (str. 591-593). Priredio saradnik portala Poreklo Vojislav Ananić