Poreklo prezimena, Banatsko Aranđelovo (Novi Kneževac)

7. jul 2012.

komentara: 7

Poreklo stanovništva sela Banatsko Aranđelovo, gornji Banat, prema delu Jovana Eredljanovića “Srbi u Banatu”. Priredio saradnik portala Poreklo Aleksandar Marinković

Postojalo je neko malo selo Podlokanice, 3 km južno od današnjeg sela. Jedno seoce je bilo na Žežnicama i jedno na Malom Sigetu. Postoji predanje da je familija Teovanovih prva ”udarila kolac na bregu”, na mestu Stari Oroslamoš (u severozapadnom delu sadašnjeg sela). Prema ovome, nesumnjivo je da su Teovanovi bili samo prvi naseljenici, došli iz Čuruga (i danas ih ima u Čurugu), na današnjem mestu, da su posle Teovanovih došli Perlezovi, a da su još stariji stanovnici bili na pomenuta tri mesta i da su posle i oni morali preći ovamo da bi se sastavilo jedno selo. Izdeljeno je 86 sesija: 80 Srbima, a 6 Mađarima.

O imenu Oroslamoš postoji nagađanje: Lav u bregu ka Majdanu sedeo, i na mađarskom jeziku oroszlámos – znači lav (da nije odgovarajući turskom ”arslan” bilo u starom mađarskom: ”oros – lam” ?).

Moj dodatak – Banatsko Aranđelovo se nekad zvalo Oroslamoš, što na mađarskom znači Lavlje (lavovo) selo. Sadašnji naziv dobija 1922. godine po crkvi Sv. Arhangela Mihajla i Gavrila koja se nalazi u selu. Selo Oroslamoš se u istoriji javlja oko 1030. godine, a pominje se i 1247. godine, za vladavine ugarskog kralja Bele IV, u Kruševačkom pomeniku, kao srpsko naselje. U blizini sela, prema Majdanu, nalazio se i pravoslavni manastir Sv. Đorđa, sagrađen u 11. veku za kojeg se pretpostavlja da je uništen od strane Tatara u 13. veku. Nedavno su otkriveni ostaci čak tri crkve i jednog manastira kao i opeke sa predstavom lava. S obzirom da su hramovi okrenuti u pravcu istok – zapad, veruje se (po legendi) da su u njima bili grčki monasi. Ovi hramovi su očigledno u neposrednoj vezi i sa nazivom sela (Lavlje selo). Na otprilike 500 metara severnije od sela nalazi se naselje Siget, uništeno u 16.v., a obnovljeno krajem 18.veka od strane mađarskih radnika na duvanskim poljima.

U Banatskom Aranđelovu se rodio prvi dečiji lekar Gavrilo Pekarović, autor knjige ”Čedoljub” i glumac Aleksandar Berček.

RODOVI POZNATOG POREKLA (prema podacima zabeleženim u Napisaniju krščaemih za1785.-1790.godinu):

– VUJINI (2, Sv. Jovan), deda došao iz Velikog Senmikluša, gde i sada ima Vujinih, koji takođe slave Sv. Jovana

– GRUBANOVI (3, Đurđcic, a 1 Sv. Nikolu), odavno doseljeni iz Martonoša

– ĐUKANOVI (9, Sv. Kirijak), stara familija; Pavle je pre sedam kolena došao iz Sakula od familije Miščevih ili Mišićevih, kad se delila zemlja, a onda je dobio prezime Đukanov; posle je doveo još jednog sinovnca, čiji potomci su se takođe prozvali Đukanovi

– JOVANOVI (1, Sv.arhanđel Mihail), stari su pričali da ih je ”Čarnojević priveo iz Stare Srbije)

– MALUCKOVI (4, Sv. Nikola); Mija Jerkov se pre pet kolena doselio iz Siriga i ušao u njihovu kuću i sad slave Đurđevdan (pet kuća); Jerkovi u Sirigu su izmrli, a neki odselili za Srbiju

– MIJATOVI ”ČAČINI” (8, Sv. Nikola i 3, Sv. Jovan), ima više loza iz Mokrina prizećeni

– NOVAKOVI (1, Sv. Nikola), pradeda došao iz Ivande gde se zvao Vrajić, a ovde promenio ime zbog neke krivice; Govedarovi ih zovu što je bio govedar

– OBRADOVI (5, Sv. Jovan), čukundeda starca od 66 godina došao iz Senmikluša, gde ih još i sad ima i slave Sv. Jovana kao i ovi ovde; ”Krstini” po Krsti, koji se doselio

– RADINI (20, Sv. Nikola), Rada, predak, pobegao od Turaka iz Bosne u Segedin, odatle u Desku i zatim ovamo; njega je tamo našao Pavle Đukanov i pozvao ga da dođe u Oroslamoš, gde će se deliti zemlja, i Rada je onda dobio sesiju zemlje; od njega broji 7-8 kolena; zovi u ”Vadilovi”, ”Vadilaši”; Rada Vadilov se baš imenuje 1785. Godine

– TEOVANOVI (10, Đurđevdan), oni su došli iz Čuruga, gde ih i sad ima; posle Teovanovih došli su Perlezovi

RODOVI NEPOZNATOG POREKLA:

– ARNOVLJEVI ili ARNOVI (1, Sv.arhanđel Mihail)

– ACINI (5, Sv. Jovan), Arsen, Ivko i Aca su bili braća i od njih su Arsenovi, Acini i Ivkovi

– ARSENOVI (9, Sv. Jovan) (uporedi s Acinima)

– BABIĆI (16, Sv. Alimpije), jednu kuću zovu ”Čabrini”

– VRUGIĆI (2, Đurđic, a 3 Sv. Nikola), oni su na Budžaku među najstarijim familijama

– ZIDAROVI (1, Đurđic)

– IVKOVI – ”VELKO” (1, Sv. Jovan)

– ILIJINI (25, Đurđevdan); bila su četiri brata: Ilija – Ilijini, Pera – Perići, Todor – Todorovi, Laza – Lazini (Ilijini se neki zovu ”Gluvakovi”)

– ILIJINI (3, Sv. Jovan), od nekog ”došljaka”

– JANOŠEVI – ”SPAINSKI” (4, Sv.arhanđel Mihail), ”sedeli” blizu spahijske zemlje

– JEGRIČKI (1, Sv. Ignjat), stara kuća, pastiri

– JOVIČINI (1)

– JOSIĆI (8, Sv. Avramije)

– KANAČKI (7, Đurđevdan)

– KOSTINI (6, Petkovača), vlaškog porekla

– LAZINI i LAZIĆ (20, Đurđevdan)

– LAUŠEVI (2, Sv.arhanđel Mihail)

– MENDREGIŠEVI (4, Sv. Nikola), kumovi sa Maluckovim

– MIKIĆEVI (8, Sv. Nikola), stara familija, od prvih, nad ritom

– MILADINOVIĆ sad MILADINOVI (2, Sv.arhanđel Mihail, 1 Sv. Nikola), jedan od njih bio pop

– MILINI (1, Đurđevdan)

– MILOVANOVI (4, Sv. Ignjat), ”loza pastirska” od starine

– NECKOVI (oko 10, Sv.arhanđel Mihail); ima ih i u Šapcu i u Novom Sadu

– NEŠIĆEVI (2, Sv. Stefan)

– NINKOVI (1, Sv. Nikola)

– PEKAROVI (4, Đurđevdan)

– PERINI, sad PERIĆEVI (12, Đurđevdan)

– PERIŠIĆI (2, Đurđevdan)

– PERLEZOVI (2, Velika Gospojina), durga doseljena porodica, došli su posle Teovanovih

– POPOVI ”BUDŽAČKI” (vidi pod Budžački)

– PETROVI ”ŠUGANJEVI” (1, Sv. Ignjat)

– RADULOVI (3, Sv.arhanđel Mihail)

– RISTIĆEVI (3, Sv. Nikola); jedan se i sad zove ”Romanov” (a 1785. Roman Ristić)

– SAVINI (2, Đurđic)

– SIMINI (2, Petkovača)

– STANKOVI (6, Sv. Nikola)

– TOMINI (10, Sv.arhanđel Mihail); jedne zovu ”Stanulovi”

– TODOROVI (3, Đurđevdan)

– UROŠEVI (2, Sv.arhanđel Mihail)

– HORVATOVI (4, Sv. Stefan)

– ČIKIĆEVI (5, Časne verige, 1 Petrovdan)

– ČIČIĆI (2, Sv.arhanđel Mihail)

– ŠTEVANOVI (3, Sv. Jovan, 5 Velika Gospojina)

– ŠTEVANČEVI (5, Sv. Jovan)

– ŠTEVINI – BUŠE (3, Sv.arhanđel Mihail), nadimak po Buši koji je ušao u kuću Števinih

– ŠURJANAC sad ŠURJANČEVI (3, Sv. Stefan)

IZUMRLI RODOVI:

ALEKSINI – BAKOŠEV (mađ. Bakos) – BELANČIĆ – BEBANAC – BLAŽINI – BRKIN (jedan Mendrediš ima nadimak ”Brkin”) – BUZAJLOVI – BUDŽAČKI (6, Sv. Luka), familija Popovi se sad zovu ”Budžački”, svakako je neko od Budžačkih bio pop; ”Budžački” po tome što su sedeli u Budžaku, jamačno prvo tamo naseljeni – VAGAŠIĆ – VADILOVI; Radine zovu Vadilovi – GAVALIROVI; sad nadimak Todorovih, ”Gaja Grk” – GLAVATOVI – GODINI; jedan Nikolin ima nadimak Godini – GOLUBOV – DAVIDOVI – DRVENJAKOVI – ŽIVINI – ISAKOVI – JELKINI – JOVANOVI – JURIŠINI – LELINI – LOVIN – LUKIN – LUTINI – MARINKOVI – MATEJINI – MILOSAVLJEVI – MIĆINI – NEDELJKOVI – NIKOLAŠEVI – PAVLOVI – POPOVIĆI – STARČEVI – STOJANOVI – RANILOVI – SUBOTINI – TRIVUNOVI – UVALIN; ima doseljenik Uvalin iz Krstura – FOLJA – ĆOSIĆ – ČOBANOVI; sadašnji Čobanovi su iz Obilićeva (moj dodatak – dan. Novi Kneževac) – ČOKINI ili ČOKIĆI – ČOLIĆ – ČUVALDOSOVI – ŠAPTALOVI; sada nadimak Kanačkih, sad su Neckovi kumovi Kanačkih

ISELJENI RODOVI:

ŽIVIĆI, odselili se u Srbiju – PANTELIJINI, možda odselili u Srbiju

NOVIJI DOSELJENICI:

ACKOVI (2, Lazareva subota), izbeglice iz Sentivana, došle skoro. Ostale još nisu pobeležene, jer se većina još nije nastanila – Sadašnji ČOBANOVI (1, Sv.arhanđel Mihail) su iz Obilićeva – UVALIN (1, Petrovdan), nov doseljenik, iz Krstura.

IZVOR: Jovan Erdeljanović – ”SRBI U BANATU”

31. mart 2014. u 08:43

Jedan od Nedeljkovih

Autor je i pored, verujem, ozbiljnog istraživačkog rada napravio par propusta, pre svega kada je reč o prezimenima porodica u Banatskom Aranđelovu… Tako, ne primer, još uvek ima Nedeljkovih u selu, dakle ne mogu se svrstati u kategoriju “izumrli rodovi”… To je samo jedna mala zamerka, koju sam primetio budući da i sam pripadam pomenutom rodu… U svakom slučaju, pohvale autoru za trud…

Odgovori

1. novembar 2016. u 12:14

vojislav ananić

BANATSKO ARANĐELOVO

Selo Oroslamoš (Banatsko Aranđelovo od 1922. godine) javlja se u istoriji oko 1030. godine za vreme vladavine mađarskog (ugarskog) kralja Stefana I svetog. Za vreme vladavine kralja Bele IV selo se u „Kruševačkom pomeniku“ pominje kao srpsko naselje 1247. godine. Posle pada srpske države u turske ruke 1459. godine, dolazi do velike migracije srpskog stanovništva koje, u strahu od moguće odmazde Turaka, prelazi Dunav i Savu i naseljava se u Panonskoj niziji. Ugarski kralj Matija Korvin dodeljuje 1471. godine titulu sremskih despota potomcima Đurađa Brankovića, u nastojanju da pridobije naklonost Srba i upotrebi ih kao ratnike koji bi sprečavali prodor Turaka u Mađarsku.
U XVI veku Turci, ipak, prodiru u Ugarsku i u bici kod Mohača nanose težak poraz Mađarima. Nakon toga, Ugarska biva zahvaćena plamenom građanskog rata i borbama plemstva za titulu vladara. Erdeljski knez Jovan Zapolja bio je izabran za kralja Ugarske od jednog dela plamstva, dok je drugi deo plemstva izabrao za kralja austrijskog cara Ferdinanda. Oba kandidata za presto su nastojala da na svoju stranu privuku i srpsko stanovništvo, nudeći mu izvesne privilegije.
Za vreme turske vladavine selo se nalazilo u sastavu Temišvarskog pašaluka. Krajem XVI veka naselje je brojalo svega 20 porodica. Austrija je, konačno, proterala Turke iz Banata 1718. godine, dok je Oroslamoš bio oslobođen još 1716. godine. Nakon oslobođenja od Turaka, selo se pominje kao srpsko naselje sa 14 kuća. U neposrednoj blizini naselja nalazio se pravoslavni manastir Sv. Đorđa, izgrađen u XI veku. Pretpostavlja se da je isti uništen od strane Tatara u XIII veku.
Stanovnici Oroslamoša upućuju molbu generalu i guverneru Banata grofu Perlazu, 1748. godine, da im dozvoli da se presele 3-4 km južno od same ivice Široke bare, starog rukavca reke Tise. Nakon što su dobili dozvolu, lagano napuštaju staro naselje i grade novo, kojem su dali opet staro ime Oroslamoš i koje je tada imalo 82 porodice. Preseljenje naselja na novu lokaciju trajalo je sve do 1761. godine. Pravoslavni meštani sela zatim grade pravoslavni hram 1763. godine.
Grof Baćanji – Stratman iz Erdelja, kupuje u Beču 1781. godine spahiluke u Oroslamošu, Bebu i Valkanju (približno 10.000 jutara zemlje). U želji da isuši Široku baru, grof Baćanji 1785. godine počinje da u selu naseljava Mađare, koji su bili uposleni na kopanju odvodnih kanala u ataru Široke bare. Pomenuti deo atara se mogao koristiti za poljoprivredu tek posle 1800. godine, kada su konačno završeni odvodni kanali do reke Tise.
Izgradnja novog pravoslavnog hrama svetog arhangela Gavrila u Oroslamošu, od tvrdog materijala – opeke, počinje 1817. godine. Radovi na crkvi završeni su 26. jula 1827. godine, kada je hram i osvećen, na dan letnjeg svetog arhangela Gavrila i od tada je to hramovna krsna slava. Živopis u hramu uradio je 1839. godine slikar Nikola Aleksić. Zvonik na hramu sa tri zvona, visine oko 36 metara, izgrađen je nešto kasnije, tačnije 1857. godine.
Prema evidenciji opštine Oroslamoš, broj stanovnika 1840. godine iznosio je nešto preko 2 hiljade, od čega 1.656 Srba, 344 Mađara i 20 Jevreja.
U Oroslamošu je do 1860. godine postojala verska (pravoslavna) škola sa četvorogodišnjim programom, koja se nalazila neposredno pored pravoslavnog hrama svetog arhangela Gavrila. Od školske 1860/61. godine, u Oroslamošu otpočinje sa radom Državna osnovna škola sa šestorazrednom nastavom na srpskom jeziku.
Takođe, zabeleženo je da je Oroslamoš 1875. godine imao 2.289 stanovnika, od čega je 1.486 bio srpske, 780 mađarske i 23 jevrejske nacionalnosti.
Oroslamoš je makadamskim putem bio povezan sa Novom Kanjižom koja je udaljena 14 km. Pomenuti put je bio građen u periodu od 1888. do 1896. godine. Interesantno je pomenuti da je prvi arterski bunar u selu bio iskopan 1896. godine u blizini pravoslavnog hrama.
Za vreme Prvog svetskog rata (1914. – 1918. godina), austrougarske vojne vlasti mobilisale su u vojsku 420 stanovnika sela, a na raznim frontovima poginulo je 66 meštana. Izvestan broj meštana se u Rusiji prijavio u srpsku vojsku i kao dobrovoljci su se borili na solunskom frontu.
Posle završetka rata, Vojvodina se priključuje Srbiji a zatim 1. decembra 1918. godine ulazi u sastav nove države – Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Vlada Kraljevine SHS u proleće 1919. godine počinje da sprovodi agrarnu reformu i kolonizaciju. Tako je u Oroslamoš doseljeno 130 porodica kolonista, dobrovoljaca i optanata koji naseljavaju deo sela poznat kao Stari Majur. Naselja Podlokanj i Mali Siget osnovana su, takođe, od strane doseljenika. Naselje Mali Siget osnovalo je 70 porodica dobrovoljaca, kolonista i optanata, dok je naselje Podlokanj osnovano od strane 140 porodica. Prema popisu stanovništva iz 1921. godine, Oroslamoš je imao 3.971 stanovnika, dok se zajedno sa Malim Sigetom i Podlokanjom broj stanovnika kretao oko 5 hiljada. Između dva svetska rata Oroslamoš je imao željezničku stanicu koja je izgrađena u periodu od 1901. do 1903. godine (željeznička pruga je puštena u saobraćaj 1857. godine i povezivala Beč, Budimpeštu, pa je preko Oroslamoša išla za Kikindu, Beograd, sve do Istambula), carinarnicu, zdravstvenu i veterinarsku ambulantu, apoteku, poštu (počela sa radom 1849. godine) i osnovnu školu (zgrada osnovne škole je podignuta u periodu od 1910. do 1912. godine). Ideja o promeni imena naselja začela se na seoskoj verskoj proslavi 26. jula 1922. godine. Tada je grupa meštana predložila članovima opštinske uprave da se promeni ime sela. Advokat Sava Lazin predložio je da selo dobije naziv Lavlje selo sa obrazloženjem da reč Oroslan na mađarskom znači – Lav. Sa druge strane, mesni paroh protojerej Đorđe Cvejić predložio je da selo dobije naziv Banatsko Aranđelovo, uz obrazloženje da je seoski hram svetog arhangela Gavrila upravo posvećen na taj dan, odnosno na dan svetog arhangela Gavrila (letnjeg) 26. jula 1827. godine (u narodu Arhangel ili Aranđel), dok prefiks „banatsko“ proizilazi iz činjenice da se selo nalazi u Banatu. Na sednici opštinske uprave 2. avgusta 1922. godine, usvojen je predlog za promenu imena. Prilikom glasanja, članovi opštinske uprave dali su najviše glasova predlogu mesnog paroha, pa je tako selo Oroslamoš od 2. avgusta 1922. godine dobilo novo ime – Banatsko Aranđelovo.
Napadom nacističke Nemačke na Poljsku 1. septembra 1939. godine otpočinje Drugi svetski rat. Ratni vihor je do Kraljevine Jugoslavije stigao 6. aprila 1941. godine, bombardovanjem Beograda, što je ujedno označilo početak novog stradanja naroda na prostoru Balkana, kojeg nije bilo izuzeto ni stanovništvo Banatskog Aranđelova.
Posebno svirepo bilo je streljanje 30 komunista u Banatskom Aranđelovu 9. januara 1942. godine. Osuđenici, optuženi da su učestvovali ili pomagali ratne akcije NOP-a, prebačeni su iz zatvora u srezu Nova Kanjiža u Banatsko Aranđelovo, gde su pomenutog dana streljani oko 14 časova na Lazinom brdu (današnji „Spomen park“) u blizini željezničke stanice. Tom prilikom je streljano 11 rodoljuba iz Banatskog Aranđelova, 8 iz Podlokanja, po 1 iz Đale i Crne Bare, 2 iz Nove Kanjiže (Novi Kneževac) i 7 iz Srpskog Krstura. Među streljanim rodoljubima u Banatskom Aranđelovu bilo je 29 muškaraca i jedna žena.
Tokom okupacije od 1941. do 1944. godine, nemačka policija je u srezu Nova Kanjiža izvršila 10 velikih hapšenja, tokom kojih je uhapšeno ukupno 241 lice od kojih je 81 streljano.
Banatski partizanski odredi uzimaju aktivno učešće zajedno sa sovjetskom „Crvenom“ armijom u oslobođenju Banata. Banatsko Aranđelovo je tako konačno oslobođeno od nemačkog okupatora 9. oktobra 1944. godine. Nakon oslobođenja, odmah je bio izabran narodnooslobodilački opštinski odbor, kao redovan organ vlasti.
Odmah nakon rata radilo se na obnovi ratom razorene zemlje. Sprovedena je agrarna reforma u periodu od 1945. do 1948. godine, što je uslovilo osnivanje prvih zadruga u selu i to zemljoradničke (osnovana u jesen 1945. godine, poslovala je aktivno sve do 1966. godine kada se priključila SRZ „Milivoj Lazin“), obućarske (proleće 1948. godine), krojačke (počela sa radom 1952. godine) i berberske zadruge (osnovana januara 1950. godine).
Drugom polovinom pedesetih godina prošlog veka ukidaju se srezovi i smanjuje se broj opština, tako Banatsko Aranđelovo gubi status opštine i postaje mesna zajednica, koja obuhvata još i naselja Podlokanj i Siget.

Stanovništvo

Stanovništvo Banatskog Aranđelova se razlikuje po svojoj verskoj i nacionalnoj pripadnosti. Prema poslednje sprovedenom popisu iz 2011. godine, naselje je brojalo 1427 stanovnika.
Na osnovu podataka Republičkog zavoda za statistiku, u Banatskom Aranđelovu živi 1139 punoletnih stanovnika, dok je prosečna starost stanovništva 41,7 godina (39,3 kod muškaraca i 44,1 kod žena). Naselje danas broji 564 domaćinstva a prosečan broj članova domaćinstva jeste 2,52.
Nekoliko poslednjih popisa stanovništva jasno ukazuje na tendenciju pada broja stanovnika u Banatskom Aranđelovu, što je u većoj ili manjoj meri sudbina svih ruralnih sredina u Srbiji. Naime, prirodni priraštaj u opštini Novi Kneževac, pa tako i u Banatskom Aranđelovu, je već decenijama u nazad veoma mali ili čak i negativan, što istovremeno uslovljava i starenje stanovništva. Političke i ekonomske krize, u poslednje dve decenije, pojačale su tendenciju depopulacije u Banatskom Aranđelovu.

Promena broja stanovnika u Banatskom Aranđelovu tokom XX i na samom početku XXI veka

Dakle, ukoliko uporedimo samo podatke sa dva poslednja popisa stanovništava dolazimo do zaključka da selo ima 291 žitelja manje.
Takođe, demografska struktura opštine Novi Kneževac nije najpovoljnija. Klasifikacija populacije po starosnim grupama pokazuje da je došlo do značajnog starenja stanovništva. Proporcionalni odnos mladih do 15 godina i starijih od 65 godina u našoj opštini jeste 109,81 (što znači da na 100 mladih dolazi 109,81 lice starije od 65 godina).
Tendencija depopulacije, odseljavanja i starenja stanovništva posledica je, pre svega, činjenice da mladi ljudi po završetku srednje škole ili studija nemaju mogućnosti za zaposlenje, pa kako ne vide svoju budućnost na selu odlučuju se za odlazak u obližnje privredne centre poput Kikinde ili Subotice.
Banatsko Aranđelovo, kada je u pitanju etnički sastav stanovništva, u najvećoj meri jeste naseljeno Srbima (781 meštanin ili 54,73%), zatim Mađarima (379 meštana ili 26,56%) i pripadnicima romske nacionalnosti (215 meštana ili 15,07%). Na kraju, neophodno je istaći da mesna zajednica Banatsko Aranđelovo obuhvata još dva naseljena mesta – Podlokanj i Siget.
Prema popisu iz 2011. godine naselje PODLOKANJ brojalo je 144 stanovnika (prema popisu iz 2002. godine bilo je 217 stanovnika). U ovom naselju živi 115 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 44,0 godina (40,4 kod muškaraca i 47,1 kod žena). U naselju ima 56 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,58. Najveći broj stanovnika Podlokanj beleži 1948. godine, kada je selo imalo 502 stanovnika, a od tada na svakom narednom popisu stanovništva, sve do popisa iz 2002. godine, beleži se kontinuiran pad u broju meštana. Rast broja stanovnika, u odnosu na popis iz 1991. godine, posledica je doseljavanja izbeglih i raseljenih lica sa područja obuhvaćenih ratom u bivšoj Jugoslaviji. Ovo naselje je, prema poslednjem popisu, pretežno naseljeno Srbima (140 meštana ili 97,23%), zatim Jugoslovenima (3 ili 2,30%) i Mađarima (1 meštanin ili 0,46%).
Prema popisu iz 2011. godine naselje SIGET imalo je 201 stanovnika (prema popisu iz 2002. godine bilo je 247 stanovnika). U naselju Siget živi 157 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,8 godina (38,0 kod muškaraca i 44,0 kod žena). U naselju ima 66 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,05. Najveći broj stanovnika Siget beleži na popisu stanovništva iz 1953. godine, kada je selo imalo 587 žitelja. Broj stanovnika Sigeta je stagnirao sve do popisa iz 1961. godine nakon čega je više nego evidentano smanjenje broja stanovnika sa svakim novim popisom. Ovo naselje je, prema popisu iz 2011. godine, uglavnom naseljeno Srbima (148 stanovnika ili 73,27%) i Mađarima (51 stanovnik ili 25,50%).

Odabrao i priredio: Vojislav Ananić

16. jul 2017. u 19:31

OPŠTI PODACI 0 BAN. ARANBELOVU KAO MESTU PREDVIĐENOM ZA NASELJAVANJE

Banatsko Aranđelovo leži u severnom delu jugoslovenskog Banata. Površina celokupnog seoskog atara iznosi 8.047 ha i prostire se između Rumunije i atara katastarskih opština: Majdan-Rabe, Krstur, Novi Kneževac, Sanad i Vrbica.
Mesto se zvalo ranije Oroslamoš, a osnovao ga je i naselio namesnik temišvarske oblasti grof Perlaš između 1748—1761. godine. Ovaj se naziv mesta održao sve do 1922. godine, kada je dobilo današnje ime po Sv. Arhangelu (letnjem), kojeg slavi pravoslavna crkva u selu. Naziv Oroslamoš preneli su njegovi prvi doseljenici iz Majdana (Magyarmajdatiy), koje se zvalo takođe Oroslamoš sve do kraja XVII veka.
Prvi stanovnici novog Oroslamoša bili su Srbi, koji su podigli, za verske obrede, pravoslavnu crkvu 1825. godine. Katoličku kapelu podigli su Mađari 1840. godine, a 1869—70. godine grof Boćan-Tarnoci Antonije (Batthyany-Tamoczy Antonia) podigao je drugu, veću kapelu, jer je narastao broj katoličkog stanovništva.
Najveći posed u Oroslamošu pripadao je porodici Boćan (Batthyany). Poslednji iz ove porodice bio je grof dr Laslo Boćan, na čijem je posedu sprovedena agrarna reforma u korist mesnih agrarnih interesenata i naseljavanje dobrovoljaca i kolonista iz dinarskih krajeva.
Klima je u ovom kraju umereno kontinentalna. Odlikuje se toplim letima i veoma hladnim i oštrim zimama. Godišnje padavine vodenog taloga za period 1949—1962. godine u proseku iznosile su ispod 600 mm, što odgovara zoni suvih predela. Najviše padavina je u junu mesecu, kada je vegetacioni period, i u novembru, a najmanje u januaru. Srednja godišnja temperatura u ovom periodu iznosi 11°S. Leta su konstantno topla, dok su zimske temperature promenljive. Najtopliji meseci najčešće su juli i avgust, a najhladniji je januar. Ovaj kraj pripada zoni većih učestanosti vetrova sa raznih pravaca, meću kojima se najviše ističu severozapadni i jugoistočni vetar. Severozapadni vetar duva preko cele godine, ali se oseća najčešće u prolećnim i jesenjim setvenim danima. Po svojoj jačini najviše se ističu južni i jugoistočni vetar, koji dostižu jačinu oko 2,6 bofora. Ponekad se jave iznenada preko leta i olujni vetrovi znatno jačeg intenziteta, koji kratko traju, ali oštete voćke, useve i kućne krovove.
Zemljište je ravno sa izrazitim odlikama nizije. Najveća nadmorska visina je 90 m. Većih hidrografskih objekata nema, osim novokneževačkog i vrbičkog kanala koji skupljaju vodu iz mreže manjih kanala. Prvi odvodi vodu direktno u Tisu kod Novog Kneževca, a drugi u Zlaticu a ona u Tisu. Pedološki sastav zemljišta je različit. Zastupljen je karbonatni černozem, smonica i lakša ritska crnica i slatina. Zemljište je veoma plodno, osim slatine, koja se iskorišćuje za popašu stoke, i to u veoma kratkom periodu. Čim se trava sasuši na slatinama, a to je oko polovine juna, one dobijaju stepski izgled.
Prema strukturi ukupne površine korišćenja zemljišta dolazi na: Od ukupne zemljišne površine, na njive i oranice dolazi 81,32%, na pašnjake 11,30%, na neplodno zemljište 6,2%, a na ostalo dolazi samo 1,18%. Iz ovoga proizlazi da je Banatsko Aranćelovo izrazito poljoprivredno-stočarskog karaktera, tako da su zemljoradnja i stočarstvo glavna zanimanja stanovništva. Dobro uspevaju sve vrste žitarica, a od industrijskog bilja suncokret, šećerna repa, duvan, ricinus, koreander i dr. Povrtni usevi takoće dobro uspevaju, a od voća se gaji kajsija, višnja, trešnja, šljiva, jabuka, dunja i dr. Voće se najviše gaji po baštama i vinogradima. Od vinove loze zastupljena je domaća sorta i loza na američkoj podlozi.
Y zemljorodnji se koriste savremene mašine, poljoprivredne sprave i veštačka ćubriva, zbog čega su i prinosi znatno veći nego ranije.
Pored zemljoradnje, stočarstvo je druga privredna grana kojom se bavi stanovništvo. Ranije, kada je ishrana i gajenje stoke uglavnom zavisilo od pašnjaka, bilo je zastupljeno više ekstenzivno stočarstvo. Sada je prihvaćen intenzivan način stočarenja u kome se pazi na rasni sastav i kvalitet stoke. Od stoke se gaje goveda, konji, ovce i svinje, a od živine kokoš, guska, plovka i ćurka. Za stočarstvo i živinarstvo postoje veoma povoljni prirodni i ekonomski uslovi. Zimi se stoka hrani u toplim štalama a leti se izgoni na pašnjake. Za svaku vrstu sgoke postoji u selu zajednički pastir kojeg plaćaju vlasnici stoke u novcu i naturi. Tako je kra var dobijao po jednom grlu za sezonu 25 kg žita, 20 kg kukuruza, jedan hleb od 5 kg i 200—500 dinara u novcu. Slično su dobijali i ostali pastiri. Vlasnici su plaćali popašu opštini, a sada je plaćaju Zemljoradničkoj zadruzi. Popaša se plaća za svako grlo i odrećuje se na početku godine.
Y selu su bili razvijeni oni zanati i trgovina koji su tesno povezani sa zemljoradničko-stočarskom proizvodnjom. To su kovači, kolari, trgovci žitom, životnim namirnicama i dr. _
Saobraćaj je drumski i železnički. Ban. Aranćelovo povezuje asfaltni put sa Novim Kneževcom a sa selom Majdan-Rabe vezuje ga kameni put. S Podlokanjom je bio povezan zemljanim putem a od 1967. godine ovaj put je popločan krupnom kamenom podlogom. Sad se izmeću tih mesta obavlja redovan autobuski i kolski saobraćaj. Sa Kikindom se obavlja saobraćaj železnicom. Do 1944. godine železnički saobraćaj se odvijao do Segedina a posle rata na ovoj pruzi prekinut je saobraćaj od Ban. Aranćelova do maćarske gra nice. Izmeću seoskog atara i sela saobraćaj se obavlja stočnom zapregom po seoskim putevima, „lenijama” i „vratinama”. _
Ovakva geografsko-fizička osobina i višak zemlje kojim je raspolagalo Ban. Aranćelovo pružali su povoljne uslove za naseljavanje novog stanovništva sa strane.
STANOVNŠNTVO
UBan. Aranćelovu stanovništvo je različito po veri i nacionalnoj pripadnosti. Y njemu sada žive Srbi, Maćari i oko stotinu Cigana (Roma), koji se različito deklarišu. Y Podlokanju su uglavnom doseljenici Srbi i nekoliko porodica doseljenika iz Crne Gore. Pored Srba i Maćara, u Ban.Arapćelovu su živeli do drugog svetskog rata Nemci i nekoliko porodica Jevreja, koje su Nemci već na početku rata 1941. godine deportovali u razne koncentracione logore. Prilikom povlačenja nemačke armije povukao se s njima i jedan broj nemačkih porodica iz Ban. Aranćelova, dok su preostale nemačke porodice emigrirale u Austriju i Nemačku tek posle rata. Usled ovih i drugih kretanja nastale su promene u etničkoj strukturi stanovništva. Po popisu stanovništva u 1953. godini8, na području ove opštine bilo je zastupljeno sledeće stanje po narodnostima. Prema ovom popisu, Srbi su najbrojnije zastupljeni, i to sa 66,07gGo, Maćari sa 30,630/o i ostali sa 3,300/«. Mećutim, ovakav odnos i raspored stanovništva po etničkoj strukturi nije bio oduvek isti, jer se usled istorijskih i drugih zbivanja nacionalni sastav stanovništva stalno menjao u korist jednog ili drugog naroda.
Velike promene u nacionalnoj strukturi stanovništva nastale su posle Požarevačkog mira 1718. godine, pošto je Banat bio osloboćen od Turaka. Y njemu je formirana vojna uprava pod austrijskom vlašću i otpočelo naseljavanje nemačkog i drugog stanovništva iz raznih oblasti i krajeva Nemačke i Austrije. Naročito je izvršeno masovno i veoma organizovano naseljavanje stanovništva nemačkog porekla za vreme vladavine Marije Terezije i Josi- fa II. Na ovome su uporno radili dvorski ratni savet i dvorska komora u Beču. Doseljenicima su davane izvesne olakšice kako bi se što bolje i što pre ekonomski uzdigli. Dobijali su besplatno zemlju i bili osloboćeni poreze za prve tri godine od doseljenja, a uz to su dobijali i veoma povoljne kredite za podizanje kuća i pri- vrednih zgrada. Ovakav odnos države prema doseljenicima urodio je nlodom. Nemci su se veoma brzo ekonomski uzdigli i u tom pogledu su bolje stajali od ostalog stanovništva drugih narodnosti. Dok su feudalci i drugi veleposednici držali u Oroslamošu velike posede, na njih su dovodili Maćare iz okoline Segedina, Makoa i drugih mesta, kao dobru radnu snagu, za kopanje kanala, isušivanje zemljišta i gajenje duvana, paprike i drugog industrijskog bilja.
Jevreji kao stanovnici Oroslamoša (Ban. Aranćelova) javljaju se veoma rano. Y Banatu se naglo povećava njihovo brojno stanje za vreme vlade Josifa II, koji je svojim reformama sproveo toleranciju svih veroispovesti. Jevreji se javljaju u početku kao trgovci-torbari, ali kad je ovakav način trgovine bio zabranjen, prešli su na sitniju trgovinu raznom robom. Kao spretni trgovci uspeli su da drže u svojim rukama svu veću trgovinu sve do drugog svetskog rata.
Cigani su došli u Ban. Aranđelovo sa raznih strana, tako da ih sada ima oko 130 duša. O svom poreklu malo znaju. Zna se da su Kostići došli iz Veča (Rumunija), a Rastaši iz Siriga (Maćarska) 1912. godine. Usled ženidoenih veza i dolaska sa strane iz drugih krajeva, veoma su antropološki različiti. Rastaši su plave kompleksije, što je inače redak slučaj kod ostalih Cigana.

Posle raspadanja Austro-Ugarske monarhije i stvaranja nove države kraljevine SHS nastalo je u mnogim krajevima izvesno pomeranje i pregrupisavanje stanovništva. Ta strujanja nisu mimo- išla ni Banatsko Aranćelovo. Ova su kretanja nastala iz različitih pobuda. Pokretačka snaga bili su privredno-ekonomski, socijalni i nacionalni motivi. Tako je nastalo mešanje stanovništva sa različitim kulturama, običajima i navikama u privrećivanju, odevanju, ishrani i drugom. Sve se to vremenom menjalo u novoj sredini i utapalo jedno u drugo pod zajedničkim životnim uslovima doseljenika i starinaca. Y nekim mestima, gde je bilo etnički mešovito stanovništvo, nastala su veća i življa iseljavanja pripadnika pojedinih narodnosti jer su se našli u novim društveno-ekonomskim uslovima koji trenutno nisu odgovarali njihovom načinu života i mišljenju. Zbog toga su želeli da je promene i odu u drugu sredinu koja im je po svemu bliža i srodnija.
Ovi pokreti i emigracije najviše su obuhvatili pripadnike maćarske i nemačke narodnosti u severnim pograničnim mestima Jugoslavije, koji su emigrirali u Maćarsku, Nemačku, Austriju i neke druge zemlje. S druge strane, slični pokreti se javljaju i kod našeg naroda u susednim državama, koji je ostao u njima posle povlačenja državnih granica. Tako je posle prvog svetskog rata optirao iz Maćarske veliki broj Srba u Jugoslaviju, meću kojima je najviše bilo optanata iz Siriga, Deske, Sentivana i Batanje. Iz Rumunije optiranje je bilo neznatno i svelo se samo na pojedinačne slučajeve. Zbog ovih obostranih kretanja u nekim pograničnim mestima Jugoslavije izmenjena je etnička struktura stanovništva u korist Srba, meću kojima spada i Ban. Aranćelovo.
Osim emigriranja jednog dela pripadnika narodnosti iz pograničnih mesta, koja su nastala iz različitih pobuda i ingeresa, u tom istom posleratnom periodu javljaju se organizovana kretanja i migracije našeg stanovništva, kao posledica sprovoćenja agrarne reforme u Jugoslaviji.

IZVOR: Milosavljević Milivoje, Kolonizacija Banatskog Aranđelova, Malog Sigeta i Podlokanja 1921 – 1941.

16. jul 2017. u 19:33

BANATSKO ARANBELOVO — Naselje Mali Siget

Mali Siget je osnovan na istoimenoj rudini, po kojoj nosi da našnji naziv. Y srednjem veku, na mestu gde se sada nalazi naselje, bio je SZIGETFALU, čiji su gospodari bili članovi porodice Szigeti. Početkom XVI veka Szigetfalu propada i o njemu kasnije nema više nikakvih podataka. Na istom mestu naselio je 1785. godine erdeljski biskup grof Boćani (Batthyany) maćarske radnike, radi proizvodnje duvana. Tada je naselje brojalo samo 15 kuća i održalo se do revolucije M 848/49. godine, kada je nastradalo, a njegovo stanovništvo preseljeno u druga naselja. Prve kuće u današnjem naselju podigli su optanti iz Maćarske 1925. godine, i to: Porforije Teofanov, Vasa Beleslin, Ignjat Tucakov, Rade Mendebaba i Pera Stevanov. Ostali doseljenici počeli su da ga naseljavaju masovno tek od 1928. godine, kada su izdeljeni placevi za kuće i napravljen plan budućeg naselja,
Doseljenici su novo naselje zvali Malo Ostrvo. Ovaj naziv je preveden od maćarske reči Kissziget. U naselju danas žive Srbi doseljeni najviše iz Bosne i desegine porodica optanata iz Mađarske. Posle drugog svetskog rata naselilo se oko 10 do 12 porodica Mađara, koji su dobili zemlju od države, jer je ranije nisu imali.
Po popisu stanovništva 1953, godine, na Malom Sigetu je bilo 140 domaćinstava sa 587 stanovnika koji se bave pretežno zemljoradnjom. Mali broj radnika iz sela radi u industriji.
Po popisu stanovništva 1961. godine, Mali Siget se nije vodio kao posebno naselje, već u sastavu Ban. Aranđelova, pod kojim se imenom i sada vodi. Mećutim, kad se želi nešto određenije da označi, tada se u svakodnevnom govoru imenuje njegovim starim nazivom.
Iako je kolonija udaljena od Ban. Aranćelova oko 400 metara, bilo je teško do njega doći u vreme kiša i topljenja snega, jer se seoski put toliko nakvasi da postaje skoro neprohodan. Zato su doseljenici izgradili pešačku stazu 1934. godine, koju su popločali ciglom, te se njom služe i biciklisti.
Y naselju je podignuta četvororazredna osnovna škola 1933. godine, za čiju je izgradnju dobijena pomoć od Banske uprave iz Novog Sada u visini od 15.000 dinara. Sada se održava nastava u jed nom odeljenju, jer ima malo učenika, Osmogodišnje školovanje se nastavlja u Ban. Aranćelovu, a srednje u Kikindi i Novom Kneževcu. Usled odlaska omladine na školovanje i razne zanate, stanovništvo je u opadanju. Poslednjih godina odlaze iz naselja i odrasli sa porodicama, koji kupuju zemlju ili kuće u drugim većim mestima gde su bolji životni uslovi.

IZVOR: Miloavević Milivoje, KolonizacijBntsg rnđelova, Malog Sigeta i Podlokanja 1921 – 1941.

16. jul 2017. u 19:34

OPŠTI PODACI 0 NASELJU PODLOKANJ I NJEGOVOM STANOVNIŠTVU

Današnje naselje Podlokanj nosi naziv po istoimenoj rudini. Pod ovim imenom pominje se jedno starije naselje za koje se smatra da je nastradalo u revoluciji 1848/49. godine. Ne zna se tačno gde je ono bilo, ali po materijalu i predmetima na koje se nailazi prilikom zemljanih radova izgleda da je postojalo na istom mestu gde je kasnije podignuto i današnje naselje.
Današnje naselje Podlokanj osnovano je 1928. godine, pošto su izdeljeni placevi (podkućnice) za podizanje kuća, na jednoj blago uzdignutoj lesnoj terasi. Nadmorska visina je oko 80 m, a okolno zemljište je niže za .dva do tri metra. Zato je zemljište ocedno i bez podzemnih voda u naselju, usled čega su kuće suve, što nije slučaj kod drugih naselja ovog kraja,
Prvu kuću u Podlokanju podigao je 1928. godine Damjan Bjelogrlić, dobrovoljac, rodom iz Lipnika kod Gacka. Posle toga ubrzo su počeli da dolaze i drugi doseljenici, pa je naselje naraslo i dobilo današnji izgled. Y naselju je podignuta osnovna škola 1932. godine i odrećeno mesto za podizanje crkve. Y prvo vreme, dok se ne podigne crkva, postavljeno je veliko zvono u školskom dvorištu gde su obavljani manji verski obredi. Posle drugog svetskog rata podignut je zadružni dom u čijem se sastavu nalaze kafana i jedna prodavnica životnih namirnica i namirnicama široke potrošnje. Y selu postoje dva arteška bunara za snabdevanje pijaćom vodom. Podlokanj je udaljen od Ban. Aranćelova 6 km, a od Vrbice oko 4—5 km i sa njima je povezan lošim putom. Stanovnici Podlokanja su Srbi, doseljenici iz dinarskih krajeva, i nekoliko porodica Crnogoraca. Poslednjih godina brojno stanje stanovništva pokazuje tendenciju opadanja, što je posledica smanjenog nataliteta kod doseljenika i odlaska omladine u gradove. Nasuprot opadanju stanovništva, broj domaćinstava je nešto u porastu, zbog deobe porodica. Mećutim, poslednjih godina, zbog sve većeg odlaska omladine u gradove i industrijske centre, na selu ostaju domaćinstva bez podmlatka, što će izazvati ne samo opadanje stanovništva, već i opadanje broja domaćinstava.
Po ovome popisu, broj stanovnika je bio veći u 1948. godini od broja stanovnika u 1961, a broj domaćinstava je stajao u obrnutom odnosu.
Y ovom naselju zemlja čini osnov privrećivanja njegovog stanovništva. Zato su razvijeni zemljoradnja i stočarstvo. Y tom pogledu ono se ni po čemu danas ne razlikuje od naselja starinaca.
Njive koje se obraćuju u Podlokanju nose nazive: Monoštor, Monošgor-budžak, Novi majur i Mijatova greda, ranije Imre-pustara Za ispašu stoke ima sledeće pašnjake: Čokina slatina, Lukića pašnjak, nazvan po porodici doseljenika Lukića, Mali pašnjak i veliki pašnjak, koji je razoran pre nekoliko godina.
POKUŠAJ PROMENE NAZIVA PODLOKANJ
Jedna grupa od 15 do 20 ljudi došla je sa kolonije Podlokanj kod predsednika opštine Alekse Babića i izjavila da želi i traži u ime cele kolonije da se naziv naselja Podlokanj promeni u naziv Šećerovo, po prezimenu demokratskog narodnog poslanika novokneževačkog sreza dr Slavka Šećerova. Kao razlog navela je da je narodni poslanik dr Slavko Šećerov mnogo učinio za agrarce i doseljenike i da je najiskrenije radio i štitio njihove interese.
Ovaj predlog je iznet na sednici ogpptinske skupštine i jednoglasno je usvojen. Kad je sa ovim bio upoznat narodni poslanik ar Slavko Šećerov, on je odbio taj predlog, ali je sa svoje strane predložio do kolonija Podlokanj dobije naziv Principovo, po Gavrilu Principu. Na sednici opštinske skupštine prihvaćen je ovaj predlog narodnog poslanika, ali do promene naziva kolonije nije nikad došlo.

31. avgust 2017. u 05:56

Prema evidenciji opštine Oroslamoš, broj stanovnika 1840. godine iznosio je nešto preko 2 hiljade, od čega 1.656 Srba, 344 Mađara i 20 Jevreja.
U Oroslamošu je do 1860. godine postojala verska (pravoslavna) škola sa četvorogodišnjim programom, koja se nalazila neposredno pored pravoslavnog hrama svetog arhangela Gavrila. Od školske 1860/61. godine, u Oroslamošu otpočinje sa radom Državna osnovna škola sa šestorazrednom nastavom na srpskom jeziku.
Takođe, zabeleženo je da je Oroslamoš 1875. godine imao 2.289 stanovnika, od čega je 1.486 bio srpske, 780 mađarske i 23 jevrejske nacionalnosti.
Oroslamoš je makadamskim putem bio povezan sa Novom Kanjižom koja je udaljena 14 km. Pomenuti put je bio građen u periodu od 1888. do 1896. godine. Interesantno je pomenuti da je prvi arterski bunar u selu bio iskopan 1896. godine u blizini pravoslavnog hrama.
Za vreme Prvog svetskog rata (1914. – 1918. godina), austrougarske vojne vlasti mobilisale su u vojsku 420 stanovnika sela, a na raznim frontovima poginulo je 66 meštana. Izvestan broj meštana se u Rusiji prijavio u srpsku vojsku i kao dobrovoljci su se borili na solunskom frontu.
Posle završetka rata, Vojvodina se priključuje Srbiji a zatim 01. decembra 1918. godine ulazi u sastav nove države – Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Vlada Kraljevine SHS u proleće 1919. godine počinje da sprovodi agrarnu reformu i kolonizaciju. Tako je u Oroslamoš doseljeno 130 porodica kolonista, dobrovoljaca i optanata koji naseljavaju deo sela poznat kao Stari Majur. Naselja Podlokanj i Mali Siget osnovana su, takođe, od strane doseljenika. Naselje Mali Siget osnovalo je 70 porodica dobrovoljaca, kolonista i optanata, dok je naselje Podlokanj osnovano od strane 140 porodica. Prema popisu stanovništva iz 1921. godine, Oroslamoš je imao 3.971 stanovnika, dok se zajedno sa Malim Sigetom i Podlokanjom broj stanovnika kretao oko 5 hiljada. Između dva svetska rata Oroslamoš je imao željezničku stanicu koja je izgrađena u periodu od 1901. do 1903. godine (željeznička pruga je puštena u saobraćaj 1857. godine i povezivala Beč, Budimpeštu, pa je preko Oroslamoša išla za Kikindu, Beograd, sve do Istambula), carinarnicu, zdravstvenu i veterinarsku ambulantu, apoteku, poštu (počela sa radom 1849. godine) i osnovnu školu (zgrada osnovne škole je podignuta u periodu od 1910. do 1912. godine).
Ideja o promeni imena naselja začela se na seoskoj verskoj proslavi 26. jula 1922. godine. Tada je grupa meštana predložila članovima opštinske uprave da se promeni ime sela. Advokat Sava Lazin predložio je da selo dobije naziv Lavlje selo sa obrazloženjem da reč Oroslan na mađarskom znači – Lav. Sa druge strane, mesni paroh protojerej Đorđe Cvejić predložio je da selo dobije naziv Banatsko Aranđelovo, uz obrazloženje da je seoski hram svetog arhangela Gavrila upravo posvećen na taj dan, odnosno na dan svetog arhangela Gavrila (letnjeg) 26. jula 1827. godine (u narodu Arhangel ili Aranđel), dok prefiks „banatsko“ proizilazi iz činjenice da se selo nalazi u Banatu. Na sednici opštinske uprave 02. avgusta 1922. godine, usvojen je predlog za promenu imena. Prilikom glasanja, članovi opštinske uprave dali su najviše glasova predlogu mesnog paroha, pa je tako selo Oroslamoš od 02. avgusta 1922. godine dobilo novo ime – Banatsko Aranđelovo.
Napadom nacističke Nemačke na Poljsku 01. septembra 1939. godine otpočinje Drugi svetski rat. Ratni vihor je do Kraljevine Jugoslavije stigao 06. aprila 1941. godine, bombardovanjem Beograda, što je ujedno označilo početak novog stradanja naroda na prostoru Balkana, kojeg nije bilo izuzeto ni stanovništvo Banatskog Aranđelova.
Posebno svirepo bilo je streljanje 30 komunista u Banatskom Aranđelovu 09. januara 1942. godine. Osuđenici, optuženi da su učestvovali ili pomagali ratne akcije NOP-a, prebačeni su iz zatvora u srezu Nova Kanjiža u Banatsko Aranđelovo, gde su pomenutog dana streljani oko 14 časova na Lazinom brdu (današnji „Spomen park“) u blizini željezničke stanice. Tom prilikom je streljano 11 rodoljuba iz Banatskog Aranđelova, 8 iz Podlokanja, po 1 iz Đale i Crne Bare, 2 iz Nove Kanjiže (Novi Kneževac) i 7 iz Srpskog Krstura. Među streljanim rodoljubima u Banatskom Aranđelovu bilo je 29 muškaraca i jedna žena.
Tokom okupacije od 1941. do 1944. godine, nemačka policija je u srezu Nova Kanjiža izvršila 10 velikih hapšenja, tokom kojih je uhapšeno ukupno 241 lice od kojih je 81 streljano.
Banatski partizanski odredi uzimaju aktivno učešće zajedno sa sovjetskom „Crvenom“ armijom u oslobođenju Banata. Banatsko Aranđelovo je tako konačno oslobođeno od nemačkog okupatora 09. oktobra 1944. godine. Nakon oslobođenja, odmah je bio izabran narodnooslobodilački opštinski odbor, kao redovan organ vlasti.
Odmah nakon rata radilo se na obnovi ratom razorene zemlje. Sprovedena je agrarna reforma u periodu od 1945. do 1948. godine, što je uslovilo osnivanje prvih zadruga u selu i to zemljoradničke (osnovana u jesen 1945. godine, poslovala je aktivno sve do 1966. godine kada se priključila SRZ „Milivoj Lazin“), obućarske (proleće 1948. godine), krojačke (počela sa radom 1952. godine) i berberske zadruge (osnovana januara 1950. godine).
Drugom polovinom pedesetih godina prošlog veka ukidaju se srezovi i smanjuje se broj opština, tako Banatsko Aranđelovo gubi status opštine i postaje mesna zajednica, koja obuhvata još i naselja Podlokanj i Siget.

Izvor: Internet

10. oktobar 2019. u 10:27

Vojislav Ananić

https://www.youtube.com/watch?v=d8f6ycGktGY

Poreklo prezimena, Banatsko Aranđelovo (Novi Kneževac)

Komentari (7)

Odgovorite