Poreklo stanovništva sela Dobrovodica, opština Batočina – Šumadijski okrug. Prema knjigama Todora Radivojevića „Naselja u Lepenici“ i „Lepenica“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Dobrovodica je na obema stranama Dobrovodičkog Potoka, koji meštani nazivaju Potokom a okolna sela dala su mu naziv Dobrovodički za razliku od potoka u svojim selima. Ne levoj strani potoka je Straževica i njena podgorina, jedno od najlepših uzvišenja u Lepenici.
Vode.
Meštani Dobrovodice snabdevaju se poglavito vodom iz kopanih đermova, kojih ima oko trinaest. Među živim vodama ističu se samo dva bunara: Češma i Lupnja. Oba su pod Straževicom u Lužničkoj Mali i tako jaka, pa za vreme sušnih godina, kada đermovi presahnu, snabdevaju vodom seoske kuće. Češma je pod Brestovima. Ozidana je od cigle i teče na lulu. Lupnja izbija iz zemlje kroz drvenu kacu.
Dobrovodički Potok plavi vrlo retko seoska polja, i to samo ona u Selu. Tada ih zasipa peskom i šljunkom uz napomenu da nikada nijedna kuća ne strada od poplava.
Zemlje i šume.
Ziratna zemlja i zabrani su gotovi svi van sela, daleko od seoskih kuća do tri četvrti časa hoda.
Dobrovodički atar veliki je 1220 hektara. Od toga dolazi na ziratno zemljišze 1200; njive – 900, livade 300 hektara a „selska“ utrina na Straževici samo 20 hektara.
Dobrovodičani imaju svojih polja u selu Gracu a u ataru Dobrovodice imanja imaju meštani Žirovnice, Brzana i Gornje Batočine.
Tip sela.
Dva seoska kraja – Selište i Selo – su na desnoj strani a treći je – Lužnička Mala – na levoj strani seoskog potoka.
U sva tri seoska dela javljaju se kućne grupe pojedinih većih rodova. Takve grupe su u Selištu: Đanići (Stanojevići) i Savići; u Selu: Markovići, Stojanovići, Spasojevići i Dobričići; u Lužničkoj Mali: Pavlovići i Vasiljevići. Kroz selo vode vijugave ulica ali kuće nisu ušorene.
Selište je dobilo naziv mesta na kome je osnovano i gde je selo najpre bilo. Ovaj kraj se zove i Đanićki po istoimenom rodu, koji je u njemu najjači sa brojem kuća. Selu je ime otuda, što je on najveći seoski kraj. Zovu ga još i Donjim ili Vlaškim Krajem. Donjim, što je niži od ostalih na Potoku a Vlaški po dvama rodovima, koji su ovde doseljeni iz Resave, pa su ih ostali nazvali Vlasima. Lužnička Mala nosi ime sela – Lužnice u Lepenici – iz koga je većim delom doseljeno njeno stanovništvo. Nju zovu i Gornjim Krajem, jer je u vrhu Dobrovodičkog Potoka.
Ime selu.
Meštani kažu da je ime selu dao knez Miloš, koji je iz Batočine dolazio ovde na izvore, po dobru vodu ili dobrovodicu. Više je verovatno da su mu ima dali Batočinci, jer je selo postojalo još u doba Kočine Krajine i imalo je isti naziv. Batočinci su dolazili ovde na teferič, na dobru vodu, te se otuda najpre mesto, potom ovoga sela, nazvalo Dobra Voda, odnosno Dobra Vodica a tokom vremena Dobrovodica.
Starine u selu.
U ataru ovog sela postojalo je, bez sumnje, neko starije naselje, koje je bilo u Selištu pod Straževicom, gde su meštani nailazili prilikom oranja i kopanja rimski novac i kamenje od temelja nekih građevina. Više Selišta je Džidovsko Groblje, koje je, možda, pripadali ovom rimskom naselju. Pored ovih starina imaju u ovom selu i dve koje su verovatno iz našeg srednjovekovnog doba i to: Džidovsko Groblje, ispod sela, idući Batočini i Crkvina. U Dobrovodici ima uspomena i na tursko vreme. To su ostaci Starog Druma i imena polja: Straževica, Velika i Mala Straževica.
Postanak sela i poreklo stanovništva.
Dobrovodica je osnovana pre 155 godina, ali nijedan današnji seoski rod nije ovde staiji od 115 godina. Meštani kažu, da su selo osnovale dve kuće nepoznate starine i porekla. To su bili Mitrovići i Petrovići, koji su izumrli pre 60 godina,a govorili sa da su ovde doseljeni 40 godina pre sadašnjih najstarijih rodova; Markovića, Stojanovića, Sinđelića, Spasojevića i Šarčevića. Od ovih rodova danas ima 46 kuća, više od trećine od ukupnog broja.
Najstariji je kraj Selište u kome je bio začetak današnjeg sela a najmlađi je Lužnička Mala, koja je zasnovana pre 38 godina na trlima.
Dobrovodica je unesena u kartu Hoanovih naslednika, još oko sredine XVII veka, pod nazivom Docrevoda. Na Ruskoj karti 1831. godine i Milenkovićevoj iz 1850. godine pravilno su zapisane.
U Upisniku 1818. godine tačno je zabeležena, u Naznačeniu 1819. godine i Popisniku 1822. godine naziva se Dobrovodice. U Vukoj Danici 1827. godine, u Pirhovoom Putovanju 1829. godine i u Gavrilovićevom Rečniku 1846. godine tačno je zabeleženo. Kod Pirha, u originalu, piše Dobrowodiza.
Selo je raslo u podjednakoj meri rađanjem i doseljavanjem. Za vreme Prvog ustanka dobilo je 6 rodova a posle 1815. godine 25 rodova.
Dobrovodica je naseljena iz 13 oblasti, od kojih je najviše rodova iz Lepenice – 15, po tri roda došla su iz Crne Reke i Timoka, po dva roda iz neposrednog desnog sliva Velike Morave, Kalenićke Reke, Belice, Starog Vlaha i Bugarske. Ostale oblasti dale su samo po jedan rod i to: Kosovo, Mlave, Jasenica, Makedonije i Jezave.
Ukupno 11 rodova dobegao je ovamo u zbegove, 15 rodova na kupljeno imanje, 5 – na ženino imanje, 2 – kao sluge, 2 – kao dunđeri i jedan rod kao kovač.
Dobrovodica je bila nekada na mestu današnjeg Selišta, odakle je premeštena na danšnje mesto zbog čume krajem XVIII veka.
Poreklo porodica:
Redni broj–prezime (ogranci)-odakle su doseljeni-Krsna slava.
Doseljeni u periodu od 1737. do 1787. godine:
-188, Prljići, Stari Vlah (Gornja Moravica), Sv. Ćirilo i Metodije.
Doseljeni u periodu od 1788. do 1803. godine:
-298, Dobričići (Čolići-Milenkovići, Milosavljevići, Matići, Milojevići, Mijailovići, Miladinovići i Milivojevići), Kosovo, Aranđelovdan.
-383, Markovići (Radivojevići, Kostići i Stošići), Gladna (Resava), Nikoljdan.
-490, Sinđelići (Ivanovići i Matići), Mali Izvor (Crna Reka), Lučindan.
-494, Spasojevići (Miljkovići i Živkovići), Lukovo (Crna Reka), Nikoljdan.
-512, Stojanovići, Gladna (Resava), Nikoljdan.
Doseljeni u periodu od 1804. do 1814. godine:
-674, Đorđevići (Savići, Đorđevići, Miloševići i Todosijevići), Zlatovo (Mlava), Jovanjdan.
-874, Milutinovići, Stari Vlah (Gornja Moravica), Aranđelovdan.
-900, Nikolići (Stojanovići), Zaječar, Sv. Petka.
-913, Obradovići, Trnava (Belica), Aranđelovdan.
-919, Pavlovići, Bačina (Kalenićka Reka), Sv. Mojsilo.
-1053, Stanojevići (Petrovići), Bačina (Kalenićka Reka), Sv. Petka.
-1317, Đurđevići, Štiplje (Belica), Začeće Sv. Jovana.
-1364, Aksentijevići, nepoznato (Brzan), Lučindan.
-1389, Milosavljevići, Timok, Nikoljdan.
-1401, Nikolići, nepoznato (Resnik), Nikoljdan.
-1419, Vučkovići, nepoznato (Batočina), Sv. Petka.
-1435, Karčići (Stevanovići), nepoznato (Brzan), Aranđelovdan.
-1546, Milutinovići, Stragari (Jasenica), Đurđic.
-1574, Paunovići, nepoznato (Brzan), Đurđic.
-1621, Markovići, nepoznato (Brzan), Nikoljdan.
-1628, Vasiljevići, nepoznato (Lužnica), Đurđevdan.
-1643, Pavlovići (Pavlovići, Karići i Radovanovići), nepoznato (Lužnica), Đurđic.
-1679, Živanovići, nepoznato (Žirovnica), Sv. Jovan Zlatousti.
-1691, Sretenovići, nepoznato (Novi Milanovac), Aranđelovdan.
-1712, Jankovići, Veles (Makedonija), Nikoljdan.
-1774, Ivanovići, Trn (Bugarska), Nikoljdan.
-1789, Nedeljkovići, nepoznato (Brzan), Nikoljdan.
-1821, Cvetkovići, Trn (Bugarska), Nikoljdan.
-1850, Lukići, nepoznato (Žirovnica), Jovanjdan.
-2049, Petrovići, nepoznato (Markovac), Pantelijevdan.
-2087, Petrovići, Azanja (Jezava), Aranđelovdan.
-2097, Milenkovići, nepoznato (Batočina), Aranđelovdan.
-2228, Miloševići (Romi), poreklo nepoznato, doseljeni 1885, Sv. Petka.
Ostali podaci o selu.
Godine 1903. bilo je u Dobrovodici 36 rodova sa 125 domova u kojima je živeo 721 stanovnik da 1910. godine selo je imalo 145 dovova sa 778 stanovnika da bi 31. januara 1921. godine, zbog stradanja u Velikom ratu, u ovom selu živelo 688 stanovnika.
U Porti, u Lužničkoj Mali, imaju četiri trpezare, koje ovde nazivaju soframa.
Selo ima dva groblja. Jedno je na Straževici za Selište a drugo u Selu za Selo i Lužničku Malu.
Seoska zavetina je Markovdan a litija se nosi na Mladog Sv. Nikolu.
IZVOR: Prema knjigama Todora Radivojevića „Naselja u Lepenici“ i „Lepenica“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)