Poreklo prezimena, selo Pepeljevac (Lajkovac)

Poreklo stanovništva sela Pepeljevac, opština Lajkovac. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, izdanje 1907. godine.  Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.

Položaj sela:

Pepeljevac je ispod manastira Bogovađa u kutu, koji grade stave (reke) Ljiga i Kolubare. Seoske kuće nisu po ravnici već po osoju kose, koja se od Slovca i Kostojevca pruža iznad Kolubare. Ima kuća i po dolinama potoka, koji se ulivaju u obe reke. Pojedina uzvišenja na kosi su: Velika Strana, Kamalj, Glavica i Palež.

Izvora je dosta. Glavniji su izvori: Rebinac, Stublina i vrelo i njima se poglavito selo služi. Od tekućica, pored pomenutih pograničnih reka su: Karanovac potok, koji dolazi ispod Paleža i utiče u Kolubaru, i Jeovac, koji dolazi od bogovaćke šume i utiče u Ljig.

Zemlje i šume. Ziratne zemlje su u dolini reka. Ove zemlje su nanosne, vrlo rodne a podesne i za oranicu i kosanicu. Najlepši deo imanja zove se Ključ, pri ušću Ljiga u Kolubaru, gde su najbolje livade i pašnjaci, dokle su pored Kolubare opet najbolje zemlje za usev kukuruza.

Sav južni kraj sela do manastirskih šuma je pošumljen, te otuda je selo vrlo bogato šumom i može da podmiruje sve potrebe. Šume su od lisnatog drveta i seoska zajednica, poznata pod imenom Pepeljevačke Šume, u prostoru više od 300 hektara.

Tip sela. Seoske kuće su rasturene po osoju ovih uzvišenja i razdeljene na veće ili manje grupe, koje su između sebe u bližim srodničkim vezama. Izdvojenih džemata nema, kao i kod ljiških sela.

U selu su: Mirkovići, Jovičići, Jakovljevići, Selenići, Pavlovići, Kamenice, Stojanovići, Uroševići, Jovanovići, Mitrovići, Kovačevići, Stanići, Matići, Rankovići, Brdarići, Stanojevići, Vukašinovići, Stanojevići 2 i Vukovići – svi poznati pod opštim prezimenom, Bugarići; zatim: Vasići, Mešterovići, Lukići, Arsenijevići, Božići, Jevtići, Janjići, Savkovići, Lazići, Bojičići, Vasiljevići, Milićevići, Filipovići i Mirkovići. Pored njih ima još i ciganski kraj, poznat pod imenom Palež.

U selu još ima zadruga, a poveće su: Jakovljevići, Kamenice, Selenića, Kovačevića i Brdarića.

Podaci o selu. Prema haračkim tefterima iz 1818. godine, bilo je 25 domova sa 39 porodica i 89 haračkih ličnosti. Prema popisu od 1866. godine bilo je 38 domova sa 331 stanovnika. Prema popisu od 1884. godine bilo je 66 domova sa 476 stanovnika, dokle prema popisu od 1890. godine bilo je 75 domova sa 607 stanovnika a po popisu iz 1900. godine bilo je 82 doma i 675 stanovnika.

Godišnji priraštaj je od 1866. godine 10,75 a procentni 2,31%.

Ime selu. Ne zna se tačno otkuda je došlo ime selu. U selu i okolini može se čuti ovakva priča. U selu su svi visovi od vrlo sitnog peska, koji liči na pepeo i po boji i kakvoći blata. Priča se da su kroz selo prošli nekakvi putnici, idući manastiru pa kad su ugledali peskove, zapitali seljake, ko ih navrati da se nasele na pepelu, zbog čega će od sada pa do veka biti pepeljavi. I veli se da je otuda i došlo ime selu, koje kao da se ranije zvalo Karanovac.

Poreklo stanovništva i osnivanje sela

Staro selo je bilo na Paležu, pa su ga Turci spalili i raselili. Njegove su se porodice iselile u Posavinu, Bačku, Srem i Slavoniju, pa priča se da ih i danas tamo ima. Tragovi starog naselja su po šumama paleškim, oko izvora Karanovca. Sve današnje porodice su doseljene. Novo selo je osnovala porodica Bugarića, doseljena preko Kruševca i Kraljeva iz Niške Kamenice, gde se ranije doselila iz Bugarske ispod Vitoše. Bugarića se doselilo tri porodice u opštoj seobi, ima ih 41 kuća, slave Sv. Andriju.

-Božovići su doseljeni pred kraj 18. veka iu Zaostre u Polimlju; njih je 8 kuća, slave Đurđevdan.

-Vasiljevići su iz Vujinovače, doseljeni u prvom ustanku od tamošnjih Ploštana, ima ih 4 kuće, slave Jovanjdan.

-Lukići su iz Golupca, doseljeni u prvom ustanku, ima ih dve kuće, slave Lučindan.

-Mešterovići (uzgred budi rečeno, moja tazbina, op. Milodan) su iz Bosne od Bijeljine, pa se stari Mešter prizetio u Lukiće, njih je dve kuće, slave Lučindan i Đurđic.

-Filipovići su doseljeni sa Stubla, ima ih dve kuće, slave Jovanjdan.

-Milićevići su iz Gornjeg Lajkovca, ima ih dve kuće, slave Sv. Ćirila.

-Vasić je iz Paležnice, slavi Nikoljdan.

-Arsenijević je iz Paležnice, slavi Nikoljdan.

-Savković je iz Poloma okruga rudničkog, slavi Aranđelovdan.

-Lazić je iz Baha, slavi Nikoljdan.

-Bojičić je iz Vujinovače, slavi Nikoljdan.

-Mirković je iz Toči u Polimlju, slavi Đurđic.

-Vuković je iz Vujinovače, prizetio se u Bugariće, slavi Andrijevdan i Lučindan.

U selu je 68 kuča od 14 porodica.

Zanimanje stanovništva. Pepeljevčani se zanimaju poglavito zemljoradnjom, stočarstvom i voćarstvom, ali gaje u većoj meri i vinograde, koji obro uspevaju na njihovoj zemlji. Zemlja je bogata i daje u izobilju svega što je potrebno za život, naročito kukuruza. Od stoke gaje se konji i svinje. Pepeljevčani se ne odaju izučavanju zanata, a nikuda se i ne sele.

Pojedinosti o selu. Pepeljevac je sastavni deo bogovaćske opštine u srezu kolubarskom. Sudnica i škola su u Bogovađi, a crkva u manastiru. Groblje je u sredini sela. Selo preslavlja Mali Spasovdan.

Ciganski-romski kraj. Brdo Palež naseljeno je sa 16 ciganskih-romskih porodica, doseljenih iz kragujevačke Jasenice. Cigani-Romi su stalno naseljeni, imaju svoje zidane kuće, bave se kovačkim zanatom, zemljoradnjom i sviračinom. Naseljeni su na seoskoj zemlji i koliko im je u početku dato, toliko imaju i danas, vere su pravoslavne.

IZVOR: Ljubomir Pavlović, “Kolubara i Podgorina”. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.