Poreklo stanovništva Izvor, opština Lipkovo, Severna Makedonija. Prema knjizi Dr Jovana F. Trifunoskog „Kumanovsko – Preševska Crna Gora“, izdanje Beograd 1971. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela i vode.
Selo se nalazi na dugačkoj kosi čija visina iznosi oko 850 m. Ona je sa istoka i zapada ograničena dvema suvim dolinama, dok sa jugozapadne strane vodi put Kumanovo—Gnjilane.
Vodu za piće dobija stanovništvo sa izvora: Vrelo, Krošt Podlešan (Podlešanski Izvor) i Kroni Vtoft (Hladan Izvor).
Zemlje i šume.
Potesi se zovu: Jezer, Podlešan, Tupan, Dženem, Livade, Vraca, Vra Uka (Crko Vuk).
Tip sela.
Selo je zbijeno i kuće grupisane u dve mahale. Starija je mahala Maljok, u kojoj ima 18 domova. Isto toliko domova ima i u mahali Ali Baš. Rastojanje između njih je neznatno.
Prošlost u starine.
Izvor kao naselje pominje se 1355 g. Tada je ono bilo priložene, a 10 avgusta iste godine potvrđeno crkvi sv. Bogorodice u Arhiljevici. Isto je selo 1381 g. zaveštano Hilandaru.
Verovatno da je Izvor produžio život i kasnije, jer se zna da je do skoro naselje imalo više pravoslavnih južnoslovenskih starinačkih domova nego doseljenih muslimanskih. Osim toga ovde se kazuje da je na 500 m severozapadno od sela. postojao manastir posvećen sv. Iliji. Za ovaj manastir J. X- Vasiljević navodi da je pripadao obližnjem selu Velanovcu, i da je pre 40 godina nalazio ljude u Matejči i Otlji koji su pamtili od svojih dedova kako je ranije u njemu bilo kaluđera. Ruševine od manastira danas se ne poznaju.
Po raseljenju pravoslavnog starinačkog stanovništva selo je raslo doseljavanjem muslimana iz Arbanije i njihovim priraštajem.
Poreklo stanovništva.
U selu su rodovi:
-Maljok (18 k), od fisa Krasnić. Doselio se predak Raman pre 90 do 100 godina (tri pojasa: Liman. Azir i Mujedin, živ) i tada je, po tradiciji, zatekao selo sa pravoslavnim stanovništvom. Inače su oni starinom iz Arne u oblasti Merdit (Severna Arbanija), gde su živeli u srodstvu sa današnjim ruđinskim rodovima.
-Ali Baš (18 k), od fisa Beriš. Poreklom su iz Severne Arbanije. Ovde došli posle roda Maljok. Pre doseljenja živeli su oko 50 godina u gornjemoravokom selu Čeliku, gde su iz katoličanstva prešli na islam.
Pre 10 godina 1 porodica (Beliovi) od roda Maljok prešla je u Čerkesko Selo kod Kumanova.
Pusto selište Podlešane.
Nalazi se na ataru sela Izvora. Ovo je ranije bilo staro selo, jer se pominje u povelji cara Dušana (14. vek) kada je zajedno sa Izvorom bilo potvrđeno crkvi u Arhiljevici, a kasnije (1381 g.) Jevdokija Dejanović sa sinom Konstantinom priložila ga Hilandaru.
Kada je selo opustele u tradiciji je nepoznato. Po opustošenju sela njegov su atar prisvojili uglavnom susedni stanovnici iz sela Izvora koji su doseljeni iz Arbanije.
Uspomene na selo danas su očuvane u topografskom nazivu Podlešane i u izvoru zvani Kroni Podlešan (Podlešanski Izvor). Ostaci od kuća sada se ne poznaju.
IZVOR: Prema knjizi Dr Jovana F. Trifunoskog „Kumanovsko – Preševska Crna Gora“, izdanje Beograd 1971. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)