Poreklo stanovništva sela Dumoš, opština Podujevo – Kosovski okrug. Prema knjizi dr Kosovke Ristić „Malo Kosovo“, a prema podacima prikupljanim u sedmoj deceniji XX veka – izdanje u Prištini 1971. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Dumoš se nalazi u blizini Donjeg Sibovca. Selo leži blizu istočnog kotlinskog oboda, najnižeg dela oboda, u čijoj je blizini ovo selo i rasprostrto. Taj teren predstavlja više obod, nego ravan kotline. Dumoš pripada grupi sela srednje veličine. Nalazi se, u širem smislu, u najširem delu kotline, ali u odnosu na najkomunikativniji kotlinski deo Dumoš ima relativno periferijski položaj. Za Dumoš je karakteristično da se skoro iz svih delova kotline lepo vidi. Isto se tako iz Dumoša ima pregled celog Malog Kosova.
Ovakav geografski položaj se razlikuje od položaja većine sela koja smo do sada pominjali. Videli smo da su mnoga sela obično uvučena u rečne doline, ili su zaklonjena isprekidanim terasama, tek su manje vidljiva, od Dumoša. To je čisto muhadžirsko selo i ima takav geografski položaj kakav ima mali broj sela u Malom Kosovu. Može se donekle i tvrditi da takav položaj nema ni jedno selo u kome dominiraju Albanci stariji naseljenici.
Istorijat sela.
Obavešteni smo da se na mestu današnjeg Dumoša nalazilo čerkesko selo, u vreme doseljavanja muhadžira u Malo Kosovo. Čerkezi su tu ostali još nekoliko godina posle doseljavanja muhadžira, a zatim su se i oni odselili. U Dumošu je bilo dve čerkeske kuće, sve do 1958. godine, kada su se i oni odselili. Nije čudo što je ovo selo imalo, a i danas ima, dominantan položaj u kotlini. Poznato je da su Čerkezi zaposedali takve terene odakle su mogli kontrolisati sva kretanja glavnijim drumovima. Ne mora da znači da su i oni Čerkezi, koji su živeli u Dumošu, bili skloni pljački, ali je poznato da su se Čerkezi na Balkanskom poluostrvu bavili i tim poslom.
Na Kosovu i sada žive Čerkezi. Njih ima u dva tri sela, ali treba reći da su ovi današnji Čerkezi poznati kao vrlo marljivi i čestiti ljudi. Čerkeza ima u Obiliću kuda su se i one dve porodice iz Dumoša odselile, a Donje Stanovce je skoro čisto čerkesko selo.
Tip sela, mahale i poreklo stanovništva.
Dumoš je izdeljen na mahale. One nose imena po selima iz koga su muhadžiri doseljeni.
Kutlješka mahala je naseljena muhadžirima. Oni su doseljeni iz sela Kutlova. U ovoj mahali ima 10 kuća i svi pripadaju fisu Kiljmen.
Podvorica mahalaje jedna od većih u Dumošu. U njoj ima 30 kuća, a svi stanovnici su muhadžiri. Doselili su se iz sela Jastrebca, a pripadaju fisu Bora. U ovoj mahali ima još jedna kuća Krasnića. Oni su doseljeni iz vučitrnske Dubnice, pre 40 godina, a tamo su se naselili kada i ostali stariji naseljenici na Kosovu.
U Podvorica mahali ima jedna kuća:
-Trmkoli. Oni su doseljeni iz sela Trmke, koje smo već pominjali. Oni su muhadžiri i pripadaju fisu Sopa.
Maćastenska mahala je naseljena stanovnicima doseljenim iz Močje stene u Kosanici. Doselili su se kada i svi ostali muhadžiri iz tog kraja. Njih sada ima oko 16 kuća, a stanovnici su iz fisa Kiljman.
U ovoj mahali ima još nekoliko kuća, naseljenih iz drugih sela Toplice. To su:
-Dokalije, doseljeni iz sela Dake. Oni pripadaju fisu Kiljmen.
Paćaratska mahala je naseljena muhadžirima. Naseljeni su, po svoj prilici, iz okoline Kuršumlijske Banje. Većina pripada fisu Škrkelj, tako da predstavnika toga fisa u ovoj mahali ima oko 12 kuća.
Ponekad ove iste stanovnike Dumoša meštani nazivaju i Bitić. Pored njih ima još nekoliko kuća, čiji stanovnici pripadaju drugim fisovima. To su:
-Medani, ima ih dve kuće, a pripadaju fisu Krasnići. Oni su doseljeni iz sela Stuble, koje se nalazi u blizini Blaca. I oni su iz fisa Krasnići.
-Brbezi su dobili ime po selu Trpezi, odakle su doseljeni. I oni su muhadžiri i pripadaju fisu Gaši. Iz Muzaća su:
-Muzaći. Ima ih samo jedna kuća, a pripadaj ufisu Šalja.
-Mavrići su takođe muhadžiri. Doselili su se iz Mavrića. a pripadaju fisu Sopa.
–Sagonjeva su iz istoimenog sela u Gornjoj Toplici. Oni pripadaju fisu Bitić.
-Rastelica su doseljeni iz Rastelice, oni su iz fisa Krasnići.
Pored Albanaca u ovoj mahali ima i nekoliko srpskih kuća. To su:
-Grbići, doseljeni iz Aleksandrovačke Župe, a iz istog su mesta i:
-Gočmanci. Njih ima tri kuće. Srbi su se, po svoj prilici, naselili oko 1919. godine.
Visoka mahala je naseljena muhadžirima iz sela Visoke, koje smo već pominjali. To je jedna od manjih mahala, jer u njoj ima samo 7 kuća. Od toga su pet kuća Visoke, doseljeni iz sela Visoke iz doline Kosanice. U istom selu ima i dve kuće čiji su stanovnici doseljeni iz susednog sela — Rudara. Svi u ovoj mahali pripadaju fisu Krasnići.
IZVOR: Prema knjizi dr Kosovke Ristić „Malo Kosovo“, a prema podacima prikupljanim u sedmoj deceniji XX veka – izdanje u Prištini 1971. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)