Poreklo prezimena, Novo Miloševo/Beodra (Novi Bečej)

Poreklo stanovništva naselja Novo Miloševo (Gornji Banat), deo koji pripada nekadašnjem selu Beogra. Prema istraživanju Jovana Erdeljanovića “Srbi u Banatu”. Priredio saradnik portala Poreklo Aleksandar Marinković

NAPOMENA (A. M.) – Današnji gradić Novo Miloševo nastao je 27.11.1946. godine, spajanjem dva naselja: Beodre, koja se pominje još 1331. godine i Karlova (Dragutinova) koje su osnovali demilitarizovani srpski graničari 1751. godine. Nakon stvaranja Kraljevine SHS, Karlovo menja ime u Dragutinovo, u slavu pukovnika srpske vojske i potonjeg brigadnog đenerala Dragutina Ristića.

Selo je nekad pripadalo nekoj vlastelinki Beldori. Godine 1722. Selo se najpre zvalo Bodija, zatim Beka, pa Peadra (Nemci ga tako zvali) i najzad Beodra.

O postanku Beodre saopštio je Milivoje Tomić, sveštenik, ove podatke: Tri su brata dobroga imovnog stanja u Bijeljini, u Bosni, ubili Turčina i dopali tamnice. U tamnici su se molili redom svecima da ih spasu, i kad su se pomolili Sv. Stefanu, arhiđakonu, tamnička vrata se širom otvore i oni pobegnu i tako dođu u Bačku. Pošto ih je Sv. Stefan spasao, zavetuju se da ga slave. Jedan od njih nastani su u bačkom selu Pivnicama, a druga dva brata odu na drugu stranu. Potomci onog u Pivnicama (Uzun-Petar Radanov Bijeljanin?) pređe u Akaču. Ovi i drugi Srbi koji su tu stanovali ranije ili se skoro doselili podignu u Akaču crkvu Sv. Stefanu, jer su i drugi, prema njihovom pričanju, smatrali da će taj svetac i svima njima biti zaštitnikom. Na mestu te crkve sad stoji krst. Godine 1722. preselili su se ti Srbi sa Akača u Beodru, najpre u njen sadašnji jugozapadni kraj, gde im je bila i stara crkva Sv. Stefana, koja je stajala do 1884. godine kad je sazidana današnja nova crkva. Od tog roda iz Pivnica bilo je 14 sveštenika, od kojih dva još u Akaču, a ostali posle u Beodri.

U Akaču su bili samo Srbi, i oni su bili jedini stanovnici Beodre sve dok spahija Karačonji (Jermenin) nije počeo dovoditi Mađare i naseljavati ih. Da su iz Pivnica bili prešli i drugi rodovi tamo, vidi se po tome što se 1758. godine imenuje i pop Ćiril Dimitrijević, takođe rodom iz Pivnica. Po tome, štaviše, izlazi da je prešla veća grupa narodna u prvoj polovini 18. veka iz Pivnica, verovatno sa svojim sveštenikom – ili sveštenicima (Georgijem Popovićem?).

Mita Pušić tvrdi da je jedno pismo, izgorelo u vreme ovog rata (Prvi svetski rat – op. A.M.), žena ga spalila sa drugim hartijama i knjigama, ….. kazivalo da je Beodra naseljena 1722. godine. Po tome pismu su sa Akača u Beodru prvi došli Mukići i Dojčini, koji su izumrli. S Akača, iz Ade (?) i iz Perleza (?) su, veli Pušić, stajalo je u pismu, naseljeni u Beodru. No, ovo je pogrešno i odnosi se na Karlovo. U tom pismu nije bilo spomena o Mađarima među tim prvim srpskim stanovnicima Beodre. Tek je spahija doveo Mađare godine 1734.

Sa Šimuđa (moj dodatak – nalazi se u vranjevačkom ataru), sa Akača i sa Prečke (u ataru Karlova) i Morotve (u padejskom ataru) naselili su se u Beodru. To su sve bregovi na kojima se i sad nalaze tragovi naselja. Najpre se počeo naseljavati severni deo Beodre, sadašnji Veliki sokak.

Najstariji matrikularni protokoli započeti su 1749. godine. U Beodri je prvi rođen Maksa Mulić.

Sveštenik Tomić saznao je da je oko Akača nalažen novac kralja Milutina. Drveni krst, po predanju, prenet je iz Bjeljine. Vrlo lepo je izrezano dvanaest praznika gospodnjih, sa grčkim natpisom pod svakim. Vele, ”od pre 300-400 godina”.

RODOVI POZNATOG POREKLA (IZ NAJSTARIJEG DOMOVNIKA PRVE DECENIJE 19. VEKA; sa Moriša su, vele, sve na ”-ov”, ”-ski” i drugi, a oni iz Bačke uvek na ”-ić”):

– BATANJAC, -NJČEVI (2, Sv. Sava), iz Batanje, s Moriša; taj isti “koren” ima i u Melencima, gde se još zovu starim prezimenom Savići.

– BELIĆ (1, Sv. Stefan), došao iz Karlova.

– BUDAKOVI (4, Đurđic), stara familija; misle da su iz Dalmacije.

– VARADINAC, -ČEVI (4, Sv. Stefan), iz Varadina; rod Varadinac se najpre zvao Derbakovi; bili su nešto skrivili spahiji, pa pobegli u Varadin, a vratili se tek kad su umrli taj spahija i pandur mu i tada dobili sadašnje prezime.

– VASIČINI – BIRKINI (5, Petkovača), stara familija, biće sa Moriša.

– GAGIĆI, -EVI (5, Sv. arhanđel Mihail), iz Bačke; ima ih u Gornjem Bečeju.

– GRČKI (4, Sv. arhanđel Mihail), iz Grčke znaju ih oduvek kao Srbe, ali se zna da je jedan od njih bio “Grk”.

– GRUJINI – GATIJINI (2, Sv. Nikola; 2, Đurđevdan), ima zapisano i GRUJIĆ – s Akača, a u Akač došao na Čot (breg u Akaču) iz Bele Crkve.

– DOROSLOVCI (10, Đurđevdan), stara familija; ima ih u Kumanima i Vranjevu, gde su otišli odavde; bili verovatno na Akaču, a Doroslov(o) je u Bačkoj.

– ERDELJANOV (1, Đurđevdan), kao i Dragomirovi, Vlasi iz Erdelja; nisu imali staru zemlju.

– ŽIVIĆI (1, Sv. Stefan), pre sto godina doselili se iz Sentmikluša.

– MALEŠEVI – BURJAN – SAČAR (6, Sv. Nikola), stara familija; ima ih u Bačkoj; jednog su roda sa Parabuckim i verovatno iz Parabuda u Bačkoj.

– MALI – ĐUKIČINI (4, Đurđic), prešli iz Karlova u Beodru.

– MORUTVANSKI – RISTINI (3, Sv. Ignjatije), u starom domovniku: Morutvanac i Morutvanski; sad MORTVANSKI; sa Morotve, u padejskom ataru, Srbi, skoro pomađareni.

– MAĆOŠEVI – BUZIJINI – MRAZOVI – ŠUMAROVI (14, Sv. Jovan), bili su Matejini, pa ih Mađari prozvali tako; s Akača su došli, a tamo verovatno iz Kumana.

– MILIĆEV (1, “bugeri” – nazareni odavno, te im se ne zna slava), materin otac ga doveo iz Karlova.

– MOLAC – MOLCI, MOLČEVI (3, Đurđic), iz Mola, tamo se zovu Nikoličini.

– MILIĆI, -EVI (9, Sv. Toma), još s Akača, došli iz Dalmacije.

– NOVKOVI (2, Sv. Ignjat), iz Starog Bečeja, gde ih ima još.

– PAJIĆ (1, Sv. Tiodor, Tiodorova subota), iz Melenaca.

– PAJIĆ (2, Sv. Jovan), iz Karlova.

– PARABUCKI (8, Sv. Nikola), iz Parabuća iz Bačke; kumovi sa Pušićima odavno.

– PUŠIĆI (19, Sv. Nikola); paša nadenuo jednom od dvojice braće nadimak “Kobilar”, a drugom “Ajgirov”, a taj je drugi prešao u Beodru, ali se njegovi potomci zovu Pušići; tri brata iz Kera: jedan otišao u Srem, u Irig, od njega ima u Šapcu Sava Pušić; jedan ostao u Molu, a jedan prešao u Beodru (odnosno u jedno seoce pored Begeja); Radulaševići se zvali, a podelili se na tri grane: Stajići, Pušići i Kobilarevi i svi slave Sv. Nikolu; ovde su prva dva, a Kobilarevi u Keru u Bačkoj; Stajića ima samo jedna kuća; pored Kobilarevih su bili i Ajgirovi, koji su izumrli.

– RADOVANOVI – TUPŠA (TUPŠIN) i PAČIRKIN (2, Sv. arhađel Mihail), iz Bosne, stara familija.

– RADONIĆI (13, Sv. arhanđel Mihailo), iz Bačke; ima ih u mnogim bačkim selima, u Molu, Bečeju, Petrovom Selu, itd. i svi su jednog porekla sa Radonićima u Molu (od njih su prof. Jovan Radonić, koga su Mađari pogubili.

– RAKIĆI, -EVI – KISELICINI – CINCAREVI (16, Sv. Luka), iz Starog Bečeja, iz Bačke.

– RAUŠKI (15, Sv. Mrata), iz Mola u Bačkoj, ima ih i sad u Molu.

– SEKULIN, sad SEKULIĆ (7, Sv. Nikola), čukundeda iz Kumana; stara familija; ovaj ovde ušao ženi u kuću i uzeo Sv. Nikolu.

– STOKIĆI – DROMBULJAŠEVI (5, Sv. Jovan), stara familija, iz Gornjeg Bečeja, gde ih još ima.

– TORNJANSKI – KULAŠEVI (10, Sv. Vasilije), biće da su sa Moriša, iz Tornja kod Batanje.

RODOVI ČIJE POREKLO NIJE UTVRĐENO:

– ARSENOVI – SVIRČEVI (13, Sv. Avramija), stara familija, prezime su dobili po čukundedi Arsenu.

– BIROVLJEVI – PICULOVI (4, Sv. Jovan), stara familija; ranije je uvek bio od nih birov (knez), jer su dobro stajali.

– VRSOVIĆI (3, Sv. Nikola), stara familija.

– VUJADINOVI (2, Sv. Jovan), stara familija. –

– DIMITRIJEVIĆI – ŠVABECOVI – ZECOVI – POPICINI, potomci pop-Ćire koji je živeo pre 200 godina, zvali ga ”Popica”.

– PINJAČEVI, – POP-ĆIRINI – VUKOVI (19, Sv. Stefan).

– DRAGOMIROVI – MAKANOVI (3, Sv. Nikola), Rumuni, nisu stara familija.

– ĐURINI – PUKINI (2, Petkovača).

– PEČURKINI (2, Sv. arhanđel Mihail).

– ZIMOLETINI (7, Petkovača); nosili i zimi i leti opaklije kao pastiri.

– IVINI (6, Petkovača), pravo je prezime Marini, a Ivini je oduvek nadimak.

– JANČIĆ (3, Sv. Jovan), stara familija; ima ih u Krsturu, gde su otišli odavde.

– JELOVAC, -VČEVI – GIBANICA (1, Sv. Toma), stara familija.

– JO(V)ANOVIĆI (Sv. Stefan), od njih samo Đorđe i Sima, čija kuća i sad stoji i Sima dolazi u nju, a živi na svome imanju u kikindskom ataru.

– KOVAČEVI (19, Sv. Stefan), vidi Dimitrijevićeve i Popove; to je jedan od četiri brata (Janko Kovač).

– LUKAČEVI – KUKOLJEVI – BELJINI (3, Sv. Nikola).

– MAĐAROVI – RUSOVI (5, Sv. Vasilije), stara familija.

– MAKRIN (MAKRINOVI) – GAVRILOVI (3) – ŽUMANČEVI (8, Sv. arhanđel Mihail), zvali se Gavrilovi, pa im spahijski upravitelji prezime promenili.

– MATEJINI – KNEŽEV (1, Petkovača), došli sa Akača; ima jedan u Karlovu (majstor).

– MILANKOVI – KURJAKOVI (2, Sv. Jovan; 1, Petkovača; 1, Sv. Stefan), stara familija.

– MIROSAVLJEVI – POZDEROVI – PASULJEVI (7, Miholjdan), stara familija.

– POPOVI – SURUTKINI (3, Sv. Jovan), jednog porekla sa Kovačevima, sa Dimirijevićima i Jovanovovićima (od četiri brata); predak im se zvao Beljanski (i sad ima u Bačkoj u više sela Beljanskih).

– POPOVI – TOMINI – RODINI (16, Sv. Stefan).

– RADOJČINI – ŠIJACI – LUDAJINI (18, Sv. Jovan), stara familija. – Posvađali se Filipčevi i Radojčini i Radojčini im poseku kukuruz, a jedan Filipčev naiđe i rekne: “Ovo je baš šijački!” (šijački – ludo, mahnito; šijak – ludak, glupak).

– ROCKOVI (5, Sv. Alimpije), stara familija.

– SERB (Todor), posle SRBULOVI (2, Sv. Nikola), dve kuće kao i Dragomirovi; pravo i staro prezime im je Miloševi.

– TRAJILOV (4, Petkovača), stara familija, poreklom Vlasi.

– UZUROVI (3, Sv. Stefan), stara familija.

– FILIPAC (sada FILIPOVI) – KUKAVČEVI, -VICE (16, Sv. Đurđic), stara familija, i sad ih zovu FILIPČEVI; slavili su Đurđevdan, pa molili vladiku da im promeni (dali mu četiri konja) i on odobri.

– ŠTETA, -INI (jedni -IN), u domovniku i ŠTETIĆ (7, Sv. Vasilije), doselili se s Akača, a odakle tamo, ne znaju; pravo im je prezime bilo Miloševi.

IZUMRLI RODOVI:

AĆIMOV. – BOJIĆ. – VALKANJAC, -ČEVI. – GAVRILOVI, iz Mokrina. – DERIBAKIN, posle DERBAKOV. – DOJČINI, bila je najveća familija u Beodri kad se Baodra naselila (bilo ih 5 – 6 kuća, dok je od drugih bila po jedna). – NEDELJKOV (MARTINOV). – OLĆAN. – ORTUTVAJEVI, Vlasi. – SORINKIĆ. – TODOROV, izumrli pre tri godine. – UROŠEV, izumrli. – CVETINI.

ISELJENI RODOVI:

BAJIN. – BOBEL. – BOLTAČIJA. – BOČARAC. – BOČARSKI (2, Sv. Pantelija), u Zemunu trgovci. – BRASGO. – BUDIMAC. – VRANČEV. – ĐURKIN. – KONSTADINOVIĆ. – KULPINAC. – KURIĆ. – MARKOVI. – MEĆAŠ. – MIJAILOV. – MILIN. – MOJSILOV. – MOMIROVI. – NINKOVI. – OVULOV. – OSTOJIN. – PAVLOV. – PETROVI (i PETROVIĆ). – RANKOV. – ROŠUL. – STEJIĆ; otišao u Bašaid pre 30 godina. – STOJANOV. – TIDILOV, izumrli pre tri godine. – ČOBAN (Sv. Luka).

CIGANI:

STANIŠINI (1, Petkovača), kućevni Cigani, govore samo srpski, ali se samo međusobno žene; inače imaju i slavu i drugo kao Srbi.

RODOVI POZNATOG POREKLA (PREMA PODACIMA IZ NOVIJEG DOMOVNIKA):

– BOGOSAVI – GRUJINI (12, Miholjdan), od Bogosava, sina Jovanova, a Jovan je iz Bele Crkve kao harambaša sa dvanaest momaka došao na Čot u Akač; Grujini od Gruje koji je ušao u kuću Jovanovu, uzeo ženu Bogosavovu sa kojom se bio saživeo, te su ubili Bogosava.

– BOŽIĆEVI (2, Sv. arhanđel Mihail, odavno doseljeni iz Kanjiže).

– VLAŠIĆ – GREBENAR (1, Sv. Jovan), odavno kao nadničari, došli iz Kikinde.

– VULETIN (1, Đurđevdan), iz Mokrina.

– GLIGORIN (1, Sv. arhađel Mihail), iz Iđoša; došli pre 25 godina.

– GRUJIČKI (2, Sv. Jovan), iz Mola, odavno u Beodri.

– DIMITRIJEVIĆ (1, Mitrovdan), iz Elemira.

– ĐURIČINI (1, Sv. Nikola), iz Karlova.

– ŽIVANOV (1, Petkovača), iz Iđoša.

– ŽIVANOVI (1, Sv. Nikola), iz Karlova.

– ŽIVANOVI (1, Petkovača), iz Iđoša.

– ISAKOV (1, nazaren), iz Karlova.

– JOVANOVIĆ (1, Đurđevdan), iz Srbije.

– KARADŽIĆ (1, Petkovača), učitelj iz Kikinde.

– KOJIĆ (1, nazaren), iz Bačke.

– LADIČORBIĆ (1, Sv. Toma), berberin: otac iz Iđoša.

– MAVRENSKI (1, Petkovača), iz Melenaca.

– MICIĆ (1, Petrovdan), iz Melenaca.

– MUNĆAN (1, Sv. Nikola), sajdžija, došao iz malog Sentmikluša.

– NEMEŠEV (1, Sv. arhanđel Mihail), odavno došao iz Kikinde.

– PAVLIĆ (1, Đurđic), otac došao iz Kikinde.

– PETROVIĆ (1, Sv. Nikola), iz Srbije.

– PLAVKIĆI (1, nazaren), došao “ispod Arada”, iz Batanje.

– POPOVI (2, Sv. Ignjatije), iz Karlova.

– POPOVIĆI (10, Sv. Nikola), od Jug-Bogdanova korena; stara familija; čukundeda došao iz Ivande; Popovići iz Ivande su se tamo doselili odavno i najpre su se zvali Jugovići. Ali kako su zbog tog prezimena stradali od Turaka, prozovu se Savići. Posle je bilo od njih šesnaest sveštenika u Ivandi, i po tome se prozovu Popovićima. Prema saopštenju Milivoja Tomića, sveštenika u Beodri: Popović, učitelj u Barandi, imao gramatu po kojoj su Popovići u Ivandi bili Jugovići, potomci Jug-Bogdanovi. Tu je povelju dao kralj Milutin ocu Jug-Bogdanovu. Ona je izgorela u vreme Mađarske bune, kad je Baranda stradala. Ime tome učitelju Popoviću Tomić nije mogao saznati, ali je sa više strana dobio pouzdana svedočanstva da je ta povelja postojala. Od tih Popovića u Ivandi su i današnji Popovići i Vlaškalići (-ini) u Vranjevu; prezime Vlaškalije dobili su oni u Vranjevu na ovaj način: jedan njihov predak ubije nekog vrlo nečovečnog spahijskog pandura i da bi izbegli kaznu, on i njegovi prebegnu u Vranjevo. Kad su ih pitali odakle su, oni su, da bi zametnuli trag, odgovorili: “Odonud, iz Vlaške!”. I tako dobiju naziv Vlaškalije. I oni i njihovi rođaci u Ivandi slave Sv. Nikolu i na isti način kazuju o svome poreklu. Šesnaest sveštenika od njih je bilo u Ivandi i pre toga, pre njihovog doseljavanja. –

– UZUN-PETAR RADANOV BJELJANIN, iz Bjeljine, jedan od tri brata koji su dobegli u Bačku, naselili se u Pivnicama. Njihovi potomci pređu u Akač. Od njih je bilo 14 sveštenika: dva u Akaču, a ostali u Beodri; po crtežu stabla na kome je zapis: “Izveo jerej Stevan Kovačev”, Uzun Petar Radanov Bjeljanin imao je sinove Stepana i Subotu. Od Stepna su Dmitar i Sekula. Sekulina grana je izumrla. od Dmitra sinovi su: jerej Kirilo, Stojan i Joan. Od Kirila, koji je imao pet sinova, bili su Kirilovići, koji su izumrli, a bilo je Kirilovića od ovog roda u Novom Bečeju. Od Stojana nema nikoga. Od popa Jovana su Popovi. Od ostala četiri sina Kirilova su Dimitrijevići. Subota je imao četiri sina: od Radosava i od Petra nema nikoga, od Janka kovača su Kovačevi; od jereja Jovana su Joanovići, od kojih su danas još samo Simon i Đorđe. Svi ogranci slave Svetog Stefana; prof. Đorđe Joanović je od njih, možda je pop Timotej Joanović 1758. godine bio njihov predak.

– POPOVIĆ (1, Sv. Jovan), iz Karlova.

– PUŠKAŠ (1, Mitrovdan), doseljen iz Kikinde.

– SVIRČEVI (1, Sv. arhanđel Mihail), otac došao iz Iđoša.

– STOJANOV (1, Sv. arhađel Mihail), iz Kikinde.

– FELBABOV (1, Sv. Mateja), mati ga dovela iz Bašaida.

– CUCIĆI (1, Sv. Jovan), iz Karlova.

– ČOKIĆEVI (1, Sv. Tiodor), došao iz Karlova posle rata.

– DŽILITOVI (2, Sv. Nikola), iz Gornjeg Bečeja.

RODOVI ČIJE POREKLO NIJE UTVRĐENO:

– BAČIN (1, Sv. Jovan), kolar, doveden u Beodru.

– GAVRILOVIĆ (1, Đurđevdan), učitelj.

– GRUJIĆ (1, Mitrovdan), stara familija.

– KNEŽEV, stara familija. –

– KUKIN (1, Sv. Agatonik – septembra).

– TOMIĆ (2, Sv. Ignjatije), Milivoje, sveštenik, i sin podbeležnik.

CIGANI:

GLIŠINI (2, Sv. Jovan; 1, nazaren), kućevni Cigani; odavno naseljeni. – STOJKOVI (Petkovača), čergari, trguju konjima, a žene im prose.

IZVOR: Jovan Erdeljanović – ”SRBI U BANATU”; priredio saradnik portala Poreklo Aleksandar Marinković